Martinik

De Wikipedio
Martinique
Chefurbo Fort-de-France
Surfaco 1 128 km²
Habitanti
Denseso di habitantaro
361 225[1] (2020)
320 hab./km²
Guberniestro Serge Letchimy
Horala zono UTC-4
TNP (yaro) €8.35 miliardi (2012)
Reto www.cr-martinique.fr

Martinik (France: Martinique) esas insulo che Karibiana Maro apartenanta a Francia. Cristoforo Colombo desembarkis ibe ye la 15ma di junio 1502, lore konocata kom "Jouanacaëra-Matinino" dal indijeni. Le Karib nomizis ol "Jouanacaëra", signifikanta "insulo di iguani". Pos la deskovro, la nomo evolucionis a Madidina ("insulo di la flori"), Madiana, e pose Matinite. Martinique (la nomo en Franca, evolucionis de Matinite.

Bazala fakti pri Martinik.

Historio[redaktar | redaktar fonto]

Unesma habitanti di Martinik esas indijeni Arawak. Cirkum la yaro 1200 arivis l'indijeni Karib. Cristoforo Colombo vidis l'insulo unesmafoye en 1493 e nur desembarkis en ol ye la 15ma di junio 1502, ma Hispani havis poka interesto em la teritorio.

Ye la 15ma di septembro 1635 Pierre Belain d'Esnambuc, Franca guberniestro di Santa Kitts, desembarkis en la portuo di Saint Pierre kun 150 kolonigiisti. D'Esnambuc postulis l'insulo en nomo di la Franca rejulo Louis la 13ma.

Indijeni Karib atakis la kolonigiisti la sequanta yaro, ma Franca trupi forcis ol retretar vers l'esto dil insulo. Kande en 1658 li revoltis kontre Franca koloniigo, Franca guberniestro Charles Houel de Petit-Pré deklaris milito kontre li. Multa indijeni mortigesis, e la transvivanta ekpulsesis del insulo.

Britaniani atakis od okupis l'insulo plurafoye, 1693, 1759, 1762 e 1779[2]. Ecepte dum kurta periodo (de 1802 til 1809), Britaniani kontrolis ol la maxim multa tempo de 1794 til 1815, kande ol retrodonesis a Francia pos finir Napoleonala Militi. Martinik restas Franca teritorio delore.

Ye la 8ma di mayo 1902, Monto Pelée eruptis e destruktis St. Pierre komplete, mortiganta 30 mil individui.

Geografio[redaktar | redaktar fonto]

Plajo Les Salines, weste del insulo.

La reliefo di Martinik esas montoza, nome norde del insulo, ube existas 4 precipua volkani aktiva od extingita qui esas alta di plu kam 1000 metri. La sudo dil insulo, kontenanta tereni kolinoza kun maxim altitudo di 400 o 500 metri, esas la regiono maxim habitata. Lua maxim alta punto esas monto Pelée, jacanta 1397 metri super la marala nivelo. Ne existas importanta fluvii en Martinik.

La dominacanta klimato di Martinik esas tropikala, kun influo di venti alizei. La temperaturi ne varias multe dum la tota yaro, esanta mezavalore 24,7 °C en januaro e 26,9 °C en oktobro.

La pluvoza sezono iras de la duimo di junio til la komenco di decembro. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 2020,5 mm, e la maxim pluvoza monato esas oktobro, kun mezavalore 265,9 mm.

Referi[redaktar | redaktar fonto]

  1. "Téléchargement du fichier d'ensemble des populations légales en 2020" - Publikigita da INSEE. URL vidita ye 26ma di agosto 2023. Idiomo: Franca..
  2. Encyclopedia Britannica- Martinique - Idiomo: Angla.


Suverena stati e Nesuverena teritorii che Karibia
Antigua e Barbuda | Bahama | Barbados | Dominika | Dominikana Republiko | Grenada | Haiti | Jamaika | Kuba | Santa Kitts e Nevis | Santa Lucia | Santa Vincent e Grenadini | Trinidad e Tobago
Nesuverena teritorii: Anguila | Aruba | Virgin Insuli Britaniana | Guadelupa | Insuli Kaiman | Kuracao | Martinik | Montserrat | Navassa | Porto-Riko | Sint Maarten | Insuli Turks e Kaikos | Virgin Insuli Usana
Anciena Nederlandan Antili, nun parto de Nederlando: Bonaire | Saba | Sint Eustatius