Silvio Gesell

De Wikipedio
Silvio Gesell
Profesiono: komercisto ed ekonomikisto
Lando: Germania
Naskodato: 17 di marto 1862
Nasko-loko: Saint-Vith, Belgia
Mortodato: 11 di marto 1930
Morto-loko: Oranienburg, Germania

Silvio Gesell (1862 til 1930) esis Germana komercisto ed ekonomikisto.

Ilua patro esis Germana, sua matro Franca, li edukis lia filii bilinguale en St. Vith, en la regiono Eifel (lore Germania, nun Belgia). Evinte 16 yari il ja prizis la komercala praktiko. En ica evo lu iris kom employato a Hispania. En 1886 il migris ad Arjentinia e sucesoze fondis propra firmo di dentistal utensili en Buenos Aires. Esis ibe ke il divenis vejetarano.

Dum la Mondala Depreso di 1873 til 96, il intereseskis pri etalonala questioni. Il publikigis inter 1891 e 1900 sua unesma ekonomikala skripturi. Segun lua projeti, qui unesmafoye kontenis teoriala justifiko di la pura paper-etalono, la tale nomizita "Thornquist"-reformo realigesis en Arjentinia. Por esar libera por sua skriptistal agado lu vendis sua firmo dum la yaro 1900 e kompris rurala domeno en Suisia. Ne egardante du plur-yarala resti en Arjentinia, lu vivis ibe til 1919.

En 1919, Gustav Landauer, un de la chefa figuri di la Germana Revoluciono di 1918 - 19, invitis Gesell por divenar ministro di financo en la kurte vivinta Republiko di Bavaria. Il arestesis ed akuzesis pro trahizo, ma pose liberigesis.

Pose il translojis a la komuneso di vivo-reformo "Eden", proxim Berlin, e vivis kom privata ciencisto.

Pos 1919 lu ne plu aktive politikale agis, inklinon a povo lu ne havabis. Inter sua skriptala verki meritas l'Ordino naturala dil ekonomio precipua atenco. Dum la yari dek e duadek es kreskanta nombro de adheranti di ilua teorii. Organizuri fondesis, revui publisita, partisi fondita, por avancigar ilua idei.

Importanta rolon en ilua idei havis la "libera pekunio", pekunio qua es sudesvaloriganta, tale ke ne es profitebla kolektar lo. La pekunio konstante perdas olua valoro se la valoro ne es permanata per adjuntar stampi de lia valoro. To tenas la pekunio en konstanta cirkulado. Altra importanta rolon pleas la "libera lando", ube la guvernerio kompras omna tereno por lokacar a la populo.

Gesell mortis en 1930 e ne vidis sua teorii realigata da kelka komunesi ye l'ero di la depreso inter 1930 e '33, en Germania ed Austria. "Wära" es sudesvaloriganta etalono di ta epoko, introduktita en Schwankirchen en la foresto di Bavaria. En Wörgl Austria, sudesvaloriganta etalono introduktesis ye la sama tempo, e duktis a diminuto di la chomeso. Amba interdiktesis pos kelka yari. Prezente specale interkambio-cirkli referas a la teorii di Gesell.