Valladolid
| Valladolid | ||
| ||
| Aeral imajo pri Valladolid. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Hispania
| |
| Regiono: | Kastilia e Leon | |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 41°38' N | |
| Longitudo: | 4°43' W | |
| Altitudo: | 691 m | |
| Surfaco: | 197,91 km² | |
| Habitanti: | 297 459 (2023) | |
| Denseso di habitantaro: | 1514,4 hab./km² | |
| Disto de Madrid: | 193 km | |
| Horala zono: | UTC+1 (UTC+2 dum somero) | |
| Urbestro: | Jesús Julio Carnero (2023) | |
Mapo:
| ||
| ||
Oficala retosituo:
| ||
| http://www.ava.es | ||
Valladolid esas chef-urbo di Hispana regiono Kastilia e Leon. Segun statistiki de 2023, ol havis 297 459 habitanti. Lua tota surfaco esas 197,91 km². Ol distas 193 km de Madrid.
L'urbo jacas aproxime an la centro di Iberia, proxim la loko ube rivero Esgueva debushas an riverno Pisuega, ante ca lasta debushar an Durio. Ol esis la loko en qua Cristoforo Colombo mortis. De 1601 til 1606, ol esis chef-urbo di Hispana imperio.
Ol havas historiala centro bone prezervata, kun palaci, domegi di nobeli, kirki, placi, avenui e parki. Ol anke havas importanta muzei, exemple Muzeo Nacionala pri Skulturo (Museo Nacional de Escultura,). Lua universitato, fondita en 1241, esas la 3ma maxim anciena di Hispania.
Historio[redaktar | redaktar fonto]
Valladolid fondesis en 1072. En 1469, Isabel la 1ma di Kastilia e Fernando la 2ma di Aragon mariajis ibe. De la 15ma til la 16ma yarcento ol esis chef-urbo di Hispania til 1561, kande Felipe 2ma transferis la chef-urbo di la rejio a Madrid.
Pos ka la chef-urbo transferesis a Madrid, Valladolid dekadis. La dekado finis erste depos 1670, kande l'unesma texala industrii instalesis. Dum la Milito pri Hispana Sucedo, Vlladolid suportis Felipe la 5ma di Hispania. En 1788, l'urbo subisis serioza inundadi.
Kande Franci invadis Hispania dum Napoleonal epoko, li selektis Valladolid por stacar lua trupi, pro la strategiala lokizo dil urbo, inter Paris, Madrid e Lisboa. Pos ke novaji pri la sedicio en Aranjuez arivis al urbo komencis sedicio ank en Valladolid depos la 24ma di marto 1808. Imajo pri Manuel Godoy kaptesis e jetesis che rivero Pisuerga.
Ekonomio[redaktar | redaktar fonto]
La precipua ekonomial agado esas la sektoro do servadi, ube laboras plua kam 70% de lua habitantaro. La precipua industrii esas: transformo di agrokultivala produkturi, metalurgio, automobili, kemiala produkturi, konstrukturo, grafikala produkturi, edc.
Poka personi (min kam 1500) laboras en agrokultivo en l'urbo. La produkturi esas precipue frumento, hordeo e betravo.
