Vikingo

De Wikipedio
Vikingonavo, nune en Suediana muzeo.

Vikingo esis habitanto di anciena Skandinavia, do Vikingi esis ancestri di Suedi, Dani e Norvegiani, pose Islando. En ocidentala landi on parolas pri Normandia e nuntempe en Rusia ed antee en Bizanco pri Varyagi. Antee en Rusia Vikingi esis Rusi (‘remeri’) , ma senco di vorto Ruso alternis samatempe kande l'efekto di Vikingi finis en Rusia. La vorto Vikingo venas de anciena vorto Skandinaviana vik qua signifikas ‘bayo’ o `fyordo´.

Vikingi facis voyaji en mikra navi (nominita knörr kun pruo dragona, en Sueda drake) ad Europa inter 789ma e 1066ma yaro. Voyaji finis kande Vikingi koncesionis a Kristanismo e koncentrita povo di rejo. Produkti por komerco esis furi, qui chanjesis a glaso-vari e stofi, anke a moneti. Primara motivo por voyaji esis komerco, ma komerco povis rapteskar. Kelkafoye facesis unsenca rapto-voyaji. Profesionala milito-Vikingo nomizesis berserko. On rakontas ke li mastikis toxika fungi pro freneziesko hipnotala por batalio. Ma reale Vikingo ne havis korni sur lua helmo.

La socio di Vikingi esis demokrata. Mulieri anke havis importanta stando en socio, precipue kande viri esis sur voyo. Omna homuli e homini libera povis partoprenar en la ting (asemblajo). Maxim anciena kunveno nacional - allting - kunvenis depos 902 en Islando.

Mitologio e religio di Vikingi esis tre multa-laterala. Konocata esas i.a. Odin, deo di milito, Tor, deo di tondro, e Frey, deo di fertileso, e Valhalo - halo di selektiti - adube celibini di Odin guidis militanti mortigita en batalio.

Centri di komerco esis:

En la fino di la 10ma yarcento Vikingi dominacis Norda Maro, Esta maro (Baltika maro) e la nordala parto di Atlantiko. Pos fino di efekto di Birka Germana Hanso-uniono komencis okupar komerco sur Baltiko.

Voyaji di Vikingi sur l'Atlantiko.

Vikingi facis lua voyaji per seglizita bateli quin on povis anke remar. Averajala Vikingo-batelo esis longa de c. 30 m, ed aden lu fitis 32 remanti. Bateli esis de querko. Oli esis neprofunda e stabila, ed on povis rivovehar facile per oli. Sur spacala maro Vikingi uzis propra moyeni di orientizo e disto-mezuro. Trans senriverala parto di voyo li transportis bateli tirante.

Dani facis voyaji

Norvegi voyajis

Suedi facis voyaji (segun Vikingi Austway, Austvej) trans Baltiko (Esta maro)

Vikingi efektis direte o nedirete a formaco di multa imperii (quale Anglia, Irlando, Rusia). Vikingi fondis kolonii ma li intermariajis en multa loki kun lokala habitanti. Vikingi koloniigis anke Faero, Shetlando, Orkadi, Hebridi, Islando e la sudo di Grenlando. Nune decendanti de Vikingi vivas nur en Faero ed Islando. Leifr Eiríksson (filio di Eirík la Reda) vizitis en 1000 anke Amerika, quon li nomizis Vinland (nuna Newfoundland). Antee la rivon vidis Bjarni Herjolfsson ma il ne povis explorar la lando. Probabla traiti di Vikingi trovesis ank en Mexikia.

Wikipedio
Wikipedio
Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Vikingo

Voyaji efektis arto e kulturo di Vikingi. Kristanismo translacis a nordo, e naskis runal alfabeto qua havis Latina ed anciena Gota literi. Orale mediacinta rakonti skribesis kom sagi. Sagi ne esas legendi pro ke li rakontas pri reala homi.