1932
Historio 19ma yarcento20ma21ma yarcento |
Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1932 (MCMXXXII per Romala algarismi) esis bisextila yaro komencinta ye venerdio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 932ma yaro di la duesma yarmilo, la 32ma yaro di la 20ma yarcento, e la 3ma yaro di la yari 1930a.
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 25ma di februaro - Adolf Hitler obtenas Germana civitaneso.
- 6ma di mayo - Paul Gorguloff pafas kontre Franca prezidanto Paul Doumer, qua mortos ye la sequanta dio.
- 10ma di mayo - Albert Lebrun divenas prezidanto di Francia.
- 12ma di julio - Norvegia anexas Grenlando.
- 31ma di januaro - Navi de Japoniana mar-armeo arivas en Nanjing.
- 18ma di februaro - Japonia deklaras Mandjuria nedependanta de Republiko Chinia.
- 1ma di marto - Japonia proklamas Mandjuria nedependanta stato, kun Puyi kom imperiestro.
- 24ma di junio - Despotala povo di rejo di Tailando finas. La lando adoptas skribita konstituco.
- 23ma di decembro - Rejio Saudi-Arabia fondesas.
- 10ma di decembro - Tailando adoptas konstituco e divenas konstitucala monarkio.
- 25ma di decembro - Ter-tremo kun forteso 7,6 che skalo di Richter frapas Changma, Republiko Chinia, e produktas 275 morti.[1]
- 30ma di julio til la 14ma di agosto - Eventas la Somerala Olimpiala Ludi en Los Angeles, Kalifornia.
- 8ma di novembro - Franklin Delano Roosevelt elektesas prezidanto di Usa.
- 9ma di julio til la 2ma di oktobro - En Sao Paulo, Brazilia, eventas revolto kontre provizora guvernerio di Getúlio Vargas. Revolteri demandas kunvoko di konstitucanta Nacional Asemblitaro por skribar nova konstituco por Brazilia.
- 9ma di septembro - Komencas Milito en Chaco: Paraguayan armeo atakas Boliviana trupi, probante kaptar fuorto Boquerón. Ye la 29ma di septembro, Paraguay vinkas la batalio.
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 4ma di januaro - Carlos Saura, Hispana filmifisto e skriptisto (m. 2023)
- 5ma di januaro - Umberto Eco, Italiana filozofo e skriptisto (m. 2016)
- 5ma di januaro - Raisa Gorbachyova, spozino di Mihail Gorbachyov (m. 1999)
- 5ma di februaro - Cesare Maldini, Italiana futbalisto e futbalo-entrenisto (m. 2016)
- 6ma di februaro - François Truffaut, Franca filmifisto (m. 1984)
- 9ma di februaro - Gerhard Richter, Germana piktisto e fotografisto
- 11ma di februaro - Carlyle Glean, generala guvernisto di Grenada (m. 2021)
- 16ma di februaro - Ahmad Tejan Kabbah, prezidanto di Sierra Leone (m. 2014)
- 18ma di februaro - Miloš Forman, Cheka filmifisto (m. 2018)
- 26ma di februaro - Johnny Cash, Usana kantorulo (m. 2003)
- 27ma di februaro - Elizabeth Taylor, Britanian aktorino (m. 2011)
- 4ma di marto - Miriam Makeba, Sudafrikana kantistino, kompozistino ed aktorino (m. 2008)
- 7ma di marto - Momoko Kochi, Japonian aktorino (m. 1998)
- 18ma di marto - John Updike, Usana skriptisto (m. 2009)
- 21ma di marto - Walter Gilbert, Usana kemiisto, Nobel-laureato
- 28ma di marto - Sven Lindqvist, Sueda skriptisto (m. 2019)
- 31ma di marto - Nagisa Oshima, Japoniana filmifisto (m. 2013)
- 1ma di aprilo - Debbie Reynolds, Usan aktorino (m. 2016)
- 4ma di aprilo - Anthony Perkins, Usan aktoro (m. 1992)
- 7ma di aprilo - Rauno Lehtinen, Finlandana kompozistulo (m. 2006)
- 8ma di aprilo - József Antall, chefministro di Hungaria (m. 1993)
- 9ma di aprilo - Carl Perkins, Usana kompozistulo, kantisto e muzikistulo (m. 1998)
- 9ma di aprilo - Mati Klarwein, Germana piktisto (m. 2002)
- 10ma di aprilo - Omar Sharif, Egiptian aktoro (m. 2015)
- 19ma di aprilo - Fernando Botero, Kolumbiana piktisto
- 26ma di aprilo - Michael Smith, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2000)
- 27ma di aprilo - Roelof "Pik" Botha, Sudafrikana politikistulo (m. 2018)
- 27ma di aprilo - Casey Kasem, Usana cinem-aktoro e voco-aktoro (m. 2014)
- 27ma di aprilo - Anouk Aimée, Franc aktorino (m. 2024)
- 30ma di aprilo - Antonio Tejero Molina, Hispana militisto
- 14ma di mayo - Robert Bechtle, Usana piktisto (m. 2020)
- 15ma di mayo - Chavalit Yongchaiyudh, chefministro di Tailando
- 12ma di junio - Félix Malloum, prezidanto di Chad (m. 2009)
- 17ma di junio - John Murtha, Usana militisto e politikisto (m. 2010)
- 18ma di junio - Dudley R. Herschbach, Usana kemiisto, Nobel-laureato
- 26ma di junio - Marguerite Pindling, generala guvernisto di Bahama
- 28ma di junio - Pat Morita, Usan aktoro (m. 2005)
- 5ma di julio - Gyula Horn, chefministro di Hungaria (m. 2013)
- 25ma di julio - Vasco de Almeida e Costa, chefministro di Portugal (m. 2010)
- 2ma di agosto - Peter O'Toole, Irlandan aktoro (m. 2013)
- 5ma di mayo - Noël Milarew Odingar, prezidanto di Chad (m. 2007)
- 6ma di agosto - Howard Hodgkin, Britaniana piktisto (m. 2017)
- 7ma di agosto - Abebe Bikila, Etiopian atleto (m. 1973)
- 8ma di agosto - Luis García Meza, Boliviana diktatoro (m. 2018)
- 11ma di agosto - Fernando Arrabal, Hispana skriptisto
- 13ma di agosto - Sheila McClean, Irlandana piktistino (m. 2016)
- 17ma di agosto - Vidiadhar Surajprasad Naipaul, Trinidadana skriptisto, Nobel-laureato (m. 2018)
- 18ma di agosto - Luc Montagnier, Franca virologiisto, Nobel-laureato
- 19ma di agosto - Banharn Silpa-Archa, chefministro di Tailando (m. 2016)
- 23ma di agosto - Houari Boumédiène, prezidanto di Aljeria (m. 1978)
- 1ma di septembro - Derog Gioura, prezidanto di Nauru (m. 2008)
- 10ma di septembro - Félix Malloum, prezidanto di Chad (m. 2009)
- 15ma di septembro - Abdul Halim Khaddam, tempala prezidanto di Siria (m. 2020)
- 22ma di septembro - Algirdas Brazauskas, prezidanto di Lituania (m. 2010)
- 25ma di septembro - Adolfo Suárez González, chefministro di Hispania (m. 2014)
- 25ma di septembro - Anatoliy Solovyanenko, Ukrainana kantisto (m. 1999)
- 26ma di septembro - Manmohan Singh, chefministro di India
- 27ma di septembro - Oliver Eaton Williamson, Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2020)
- 28ma di septembro - Víctor Jara, Chiliana kantisto e kompozisto (m. 1973)
- 29ma di septembro - Rainer Weiss, Usana fizikisto naskinta en Germania, Nobel-laureato
- 14ma di oktobro - Wolf Vostell, Germana piktisto (m. 1998)
- 18ma di oktobro - Vytautas Landsbergis, prezidanto di Lituania
- 20ma di oktobro - Mohsin Ahmad al-Aini, chefa ministro di Yemen (m. 2021)
- 22ma di oktobro - Afewerk Tekle, Etiopiana piktisto (m. 2012)
- 24ma di oktobro - Pierre-Gilles de Gennes, Franca fizikisto, Nobel-laureato (m. 2007)
- 24ma di oktobro - Robert Mundell, Kanadan ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2021)
- 27ma di oktobro - Sylvia Plath, Usana poetino (m. 1963)[2]
- 28ma di oktobro - Spyros Kyprianou, prezidanto di Chipro (m. 2002)
- 2ma di novembro - Melvin Schwartz, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2006)
- 2ma di novembro - Henri Namphy, prezidanto di Haiti (m. 2018)
- 3ma di novembro - Albert Reynolds, chefministro di Republiko Irlando (m. 2014)
- 4ma di novembro - Thomas Klestil, prezidanto di Austria (m. 2004)
- 6ma di novembro - François Englert, Belga fizikisto, Nobel-laureato
- 8ma di novembro - Ugo Mifsud Bonnici, prezidanto di Malta
- 15ma di novembro - Pascal Lissouba, prezidanto di Republiko Kongo (m. 2020)
- 29ma di novembro - Jacques Chirac, ex-prezidanto di Francia (m. 2019)
- 2ma di decembro - Manuel Puig, Arjentiniana skriptisto (m. 1990)
- 4ma di decembro - Roh Tae-woo, prezidanto di Sud-Korea (m. 2021)
- 5ma di decembro - Little Richard, Usana rock-kantisto (m. 2020)
- 5ma di decembro - Sheldon Lee Glashow, Usana fizikisto, Nobel-laureato
- 14ma di decembro - Albert Spaggiari, Franca banko-furtinto (m. 1989)
- 14ma di decembro - Étienne Tshisekedi, chefa ministro di Zaire (m. 2017)
- 28ma di decembro - Manuel Puig, Arjentiniana skriptisto (m. 1990)
- 30ma di decembro - Paolo Villaggio, Italiana cinem-aktoro (m. 2017)
- Pierre Makombo Bamboté, Centrafrikana skriptisto (m. 2016)
- Basil Blackshaw, Nord-Irlandana piktisto (m. 2016)
- Kevin Connor, Australiana piktisto
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 1ma di januaro - Alejandro Woss y Gil, prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1856)
- 1ma di januaro - Leonid Artamonov, Rusa militisto ed explorero di Afrika (n. 1859)
- 1ma di februaro - Farabundo Martí, Salvadorana social aktivero e revolucionero (n. 1893)
- 6ma di februaro - Augusto Leguía, prezidanto di Peru (n. 1863)
- 10ma di februaro - Edgar Wallace, Britaniana skriptisto (n. 1875)
- 16ma di februaro - Ferdinand Buisson, Franca pacifisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1841)
- 29ma di februaro - Ramon Casas i Carbó, Hispana piktisto (n. 1866)
- 5ma di marto - William Unger, Germana piktisto (n. 1837)
- 6ma di marto - John Philip Sousa, Usana kompozisto (n. 1854)
- 7ma di marto - Aristide Briand, Franca politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1862)
- 10ma di marto - Paolo Boselli, chefministro di Italia (n. 1838)
- 14ma di marto - George Eastman, Usan inventisto, komercisto e filantropo (n. 1854)
- 4ma di aprilo - Wilhelm Ostwald, Germana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1853)
- 12ma di aprilo - Tiny Tim, Usana muzikisto (m. 1996)
- 20ma di aprilo - Giuseppe Peano, Italiana matematikisto, kreinto di Latino sine flexione (n. 1858)
- 29ma di aprilo - José Félix Uriburu, prezidanto di Arjentinia (n. 1868)
- 7ma di mayo - Paul Doumer, prezidanto di Francia, asasinita (n. 1857)
- 8ma di mayo - Petar Todorov Gudev, chefministro di Bulgaria (n. 1863)
- 15ma di mayo - Tsuyoshi Inukai, chefministro di Japonia (n. 1855)
- 18ma di mayo - Juan Bautista Gaona, Prezidanto di Paraguay (n. 1845)
- 3ma di junio - Henryk Piątkowski, Polona piktisto (n. 1853)
- 9ma di junio - Émile Friant, Franca piktisto (n. 1863)
- 12ma di junio - Theo Heemskerk, chefministro di Nederlando (n. 1851)[3]
- 2ma di julio - Manuel la 2ma, lasta rejulo di Portugal (n. 1889)
- 9ma di julio - King Camp Gillette, inventinto di razilo elektronikala e fondinto di la kompanio Gillette (n. 1855)
- 23ma di julio - Alberto Santos-Dumont, Braziliana pioniro di aviacado (n. 1873)
- 2ma di agosto - Ignaz Seipel, kancelero di Austria (n. 1876)
- 19ma di agosto - Johannes Schober, kancelero di Austria (n. 1874)
- 16ma di septembro - Ronald Ross, Angla mediko, Nobel-laureato (n. 1857)
- 28ma di septembro - Emil Orlík, Cheka piktisto (n. 1870)
- 30ma di septembro Francisco Sebastián Carvajal, prezidanto di Mexikia (n. 1870)
- 1ma di novembro - Tadeusz Makowski, Polona piktisto (n. 1882)
- 13ma di novembro - Francisco Lagos Cházaro, prezidanto di Mexikia (n. 1878)
- 26ma di novembro - James Edward Hervey MacDonald, Kanadana piktisto (n. 1873)
- 18ma di decembro - Eduard Bernstein, Germana teoriisto socialista e politikisto (n. 1850)
Nobel-premiiziti
[redaktar | redaktar fonto]- Fiziko: Werner Heisenberg
- Kemio: Irving Langmuir
- Fiziologio o Medicino: Charles Scott Sherrington, Edgar Douglas Adrian
- Literaturo: John Galsworthy
- Paco: ne premiizita
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Comments for the Significant Earthquake - Autoro: NGDC. URL vidita ye 2ma di novembro 2010.
- ↑ Sylvia Plath|Biography, Poems - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. URL vidita ye 27ma di oktobro 2021. Idiomo: Angla.
- ↑ Mr. Th. (Theo) Heemskerk - Publikigita da PARLEMENT.com. URL vidita ye 22ma di oktobro 2018. Idiomo: Nederlandana.