Bonveno a Wikipedio, l'enciklopedio libera e gratuita, redaktata da la propra lektanti per Ido, Esperanto reformita e selektita kom l'internaciona helpanta linguo ye 1907. Vu povas obtenar l'informo quan vu serchas sequante la ligili od uzante la sercho-buxo ye la supra dextra parto dil fenestro.
Anke vu povas kunlaborar editante l'artikli qui ja publikigesis por plubonigor li o kreante nova artikli pri temi quin vu bone konocas. Memorez ke la reda ligili havas nula artiklo asociata e ke se vu volas skribor pri nova temo qua ne havas ula ligilo kreata, unesme vu mustas serchar existanta artiklo relatanta por krear ligilo a vua nova skribajo ibe. Vu povas krear necesa ligilo ank en Probeyo.
Ne timez pro ne skribor vua artikli per perfekta Ido. Plu experta idisti revizos e korektigos ol pose. Simple atachez la ligilo {{Revizo}} a vua artiklo ed olu aparos en la fako Pagini revizinda por ke altra idisti revizez ol.
en historio
dum septembro: 50, 100 e 500 yari ante nun …
12 di septembro1974. Haile Selassie, imperiestro di Etiopia, esis destronizata. Il naskis, kom Tafari Makonnen, en 1892; il esis heredinto de la dinastio qua decendis de rejulo Salomon e de la rejino di Sheba. En 1916, pos la destronizo di Iyasu la 5ma, Zawditu, onklino de Iyasu, divenis imperiestrino di Etiopia, e Tafari divenis regento, kom Ras Tafari (Princo Tafari). Pos la morto di Zawditu, il kronizesis ye 2 di novembro 1930 kom imperiestro Haile Selassie ("Povo di la Triuneso"). Il destronizesis da la armeo di Etiopia en 1974, ed enkarcerigesis en la Granda Palaco. Il mortis en 1975.
13 di septembro1924. En Lyon, Francia, la kompozisto Maurice Jarre naskis. Il originale intencis studiar por divenar injenioro, ma pos kurta periodo en la Universitato di Paris il studiis kompozado e hamonio ye la Konservatorio di Paris. Il pose esis muzikala direktanto di la Théâtre National Populaire, e kompozis muziko por multa dramati di la teatro. Il anke kompozis por plura Franca filmi. Ilua kariero internaciona komencis kande il kompozis por la filmo Lawrence of Arabia, direktita da David Lean en 1962, e pose produktis muziko por la sequanta filmi da Lean, til 1984. La kompozisto Jean-Michel Jarre esas ilua filiulo.
5 di septembro1524. Vasco da Gama divenis guvernanto di Portugalana India. Il esabis la unesma explorero qua sucesoze voyajis ad India per navo, atingante Kozhikode, ye la marbordo di India, en 1498. Pos la nomineso, sucedante koruptita guvernanto, en februaro 1524, il komencis la voyajo de Portugal en aprilo, kun floto de 14 navi. Quar o kin navi perdesis dum la voyajo. Il arivis en septembro, e remplasis la antea oficisti; tamen, il aquiris malario balde pos la arivo, ed il mortis ye 24 di decembro.
Okapio (Okapia johnstoni) esas mamifero, qua vivas en central Afrika. Ol aspektas la zebro ma fakte esas la parento di la jirafo. On kalkulas ke existas de 10 mil til 20 mil okapii. On timas ke l'okapio extingesos pro ke ol esas multe chasata da nelegala chaseri.
Busan, olim konocita kom Pusan, e nun oficale Metropolala Urbo Busan, esas la duesma maxim grand urbo di Sud-Korea, dop Seoul. Segun statistiki de 2020, ol havis 3 411 829 habitanti. Lua tota surfaco esas 767,35 km².
Dezerto esas regiono ube pluvo-quanto esas multe skarsa e, konseque, la vivo esas multe desfacila. Cirkume un triimo de la kontinentala surfaci esas dezerto o mi-dezerti. Existas dezerti en amba lateri del Equatoro. Ank existas dezerti en Antarktika.