Irez a kontenajo

Historio di Austria

De Wikipedio
Roman imperio en 117. Videz Noricum en la mapo.

La regiono di nuna Austria ja habitesis dum paleolitiko. Ol okupesis da Kelta tribui cirkum 800 aK. En 16 aK, Kelta rejio di Noricum divenis parto di Roman imperio. Kande l'imperio faliis, la regiono okupesis da Bavari, Slavi e Avari[1]. Karl la Granda okupis la regiono en 788 e stimulis l'adopto di kristanismo. En 1278 Rudolf la 1ma di Germania, anke konocata kom Rudolf di Habsburg, okupis la regiono, e komencis la dinastio Habsburg, qua duris til l'Unesma mondomilito.

 Precipua artiklo: Austrian imperio
 Precipua artiklo: Austria-Hungaria

Kun la vinkeso di Austria-Hungaria en l'unesma mondomilito, l'imperio dissolvesis e kelka regioni divenis parto di nova landi: Hungaria, Chekoslovakia e Rejio di Serbi, Kroati e Sloveni. Austria, kom lando, kreesis de anciena regioni dil imperio en qua la Germana linguo esis la precipua. En 12 di novembro 1918 Austria divenis republiko. Tirol e Salzburg votis por unionar kun Germania, ma Francia ed Italia impedis ica uniono, e demandis la konstrukturo di un nedependanta Austria. La regioni Bohemia e Moravia atribuesis a Chekoslovakia.

Diferanta de qua eventis a Germania, Austriana republiko ne koaktesis pagar milito-indemnesi. La lando anke recevis la mikra regiono Burgenland de Hungaria.

De 1918 til 1920, guvernis la lando politikala koalisuro qua anke inkluzis partisi de sinistra e de dextra. Pos 1920 eventis intensa konflikti inter la du politikala grupi. En 1934 kancelero Engelbert Dollfuss mortigesis da Austriana nacional-socialisti. Lua sucedinto, Kurt Schuschnigg, ne aceptis l'uniono (Anschluss) kun nacional-socialista Germania, ma ye la 12ma di marto 1938 Germana trupi invadis la lando. Kun German okupeso, Arthur Seyss-Inquart, simpatikero di nacional-socialismo, divenis kancelero. Ye la 10ma di aprilo 1938, referovoto aprobis l'uniono kum Germania, e Austria desaparis kom nedependanta lando.

Ye la 28ma di marto 1945 Usana trupi okupis Austria ed, ye la 27ma di aprilo sam yaro, Karl Renner deklaris Austria nedependanta de la Triesma Reich e divenis kancelero.

Austria pos la duesma mondomilito (1945 til nun)

[redaktar | redaktar fonto]
Okupo-zoni en Austria (1945-1955).

Ye la 4ma di julio 1945 la Federiti dividis Austria en 4 okupo-zoni til la 26ma di oktobro 1955, kande Austria deklaris su neutra lando. Ye la 20ma di decembro 1945, Karl Renner divenis l'unesma Austriana prezidanto pos la milito, e Leopold Figl divenis kancelero. Tri partisi - ÖVP, KPÖ e SPÖ - divenis la maxim importanta partisi di la lando, ed anke formacis koalisuro. En 1947 aprobesis lego qua proskriptis Naziista partiso. Ye la 14ma di decembro 1955, Austria membreskis l'Unionita Nacioni.

Dum la yari 1960a, Austria questionis la situaciono di Sud-Tirol, qua apartenis ad Austria-Hungaria til 1918, ed anexesis da Rejio Italia pos l'unesma mondomilito. En 1969 aprobesis pakto qua grantis autonomio a la regiono. En 1978 organizesis plebicito, en qua la habitantaro rejektis l'instalo di nuklear elektriferii en la lando. En 1979, inauguresis edifici dil Unionita Nacioni en Wien, qua divenis la triesma sideyo dil organizuro. ONEP anke instalis sua sideyo en Wien.

En 1995, Austria membreskis Europana Uniono, ed ye la 1ma di januaro 2002 ol adoptis Euro kom monetaro.

  1. Johnson, Lonnie (1989). Introducing Austria: a short history. Riverside, Calif.: Ariadne Press


Historio di Europa
Albania | Andora | Austria | Belgia | Bielorusia | Bosnia e Herzegovina | Bulgaria | Chekia | Dania | Estonia | Finlando | Francia | Germania | Grekia | Gruzia | Hispania | Hungaria | Irlando | Islando | Italia | Kroatia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgia | Malta | Moldova | Monako | Montenegro | Nederlando | Norda Makedonia | Norvegia | Polonia | Portugal | Rumania | Rusia | San Marino | Serbia | Slovakia | Slovenia | Suedia | Suisia | Ukraina | Unionita Rejio | Vatikano