Historio di Equador
Diversa populi habitis Equador de plu kam 8.000 yari ante nun. Exemple la 'kulturo La Tolita', qua habitis sude de la nuna Kolumbia e norde de Equador de cirkume 600 aK til cirkume la yaro 200. De la yaro 600 til cirkume 1534 existis an la suda litoro la kulturo Manteño, qua esis l'unesma populo de la regiono qua vidis l'arivo dil Hispani.
Equador ank esis parto dil imperio Inkao dum la 15ma yarcento. Inkai vinkis diversa Equadorana tribui, exemple la tribuo Cañari, proxim la nuna urbo Cuenca. La regiono okupesis dal Hispani depos 1531, kande Francisco Pizarro kaptis Atahualpa e konquestis tota imperio. En 1534 Sebastián de Belalcázar e Diego de Almagro fondis Quito, super la ruini di Inkala urbo.
Dum kolonial epoko Equador apartenis a vicerejio Peru e, pos 1720 a Vicerejio Nova-Granada. La Rejala Audienco di Quito - qua esis ambe judiciala korto e konsultiva instanco por la vicerejio - havis un prezidanto e diversa judiciisti (oidores).
Ye la 9ma di oktobro 1820 Guayaquil divenis l'unesma urbo qua nedependanteskis de Hispana imperio. La lando nedependanteskis komplete ye la 24ma di mayo 1822, kande Antonio José de Sucre vinkis Hispani che la batalio di Pichincha. Pos la batalio, Equador unionis su kun Granda Kolumbia, lando kreita da Simón Bolívar, ma en 1830 ol separesis e nedependanteskis republiko.
L'unesma prezidanto di la lando esis Juan José Flores, naskinta en Venezuela. Pos periodo di nestabileso kun militistala diktatoresi, Gabriel García Moreno unionis la lando dum la yari 1860ma, suportita dal katolik eklezio.
En 1941 komencis konflikto kun Peru pri la frontiero en la regiono di Amazonia. La definitiva frontiero inter la du landi erste establisesis ye la 13ma di mayo 1999. De 1972 til 1979, militisti guvernis la lando. En la 29ma di aprilo 1979 sub nova konstituco eventis prezidantal elekti. Jaime Roldós Aguilera vinkis ol, kun plu kam 1 milion voti.
En 1992 Sixto Durán Ballén, de la partiso Unidad Republicana, vinkis prezidantal elekto. Ilu rinegociis l'extera debo, segun la strategii de la nomizita projeto Brady, elaborita dal trezoro-sekretario Usana Nicholas Brady. Ca projeto faliis 5 yari pos lua adopto, e duktis Equadorana ekonomio preske a la bankroto.