James Cook: Diferi inter la revizi
m roboto adjuntas: hif:James Cook |
m roboto adjuntas: fy:James Cook; cosmetic changes |
||
| Lineo 2: | Lineo 2: | ||
|+ <big><big>'''James Cook''' |
|+ <big><big>'''James Cook''' |
||
|- |
|- |
||
| style="background:#efefef" align="center" colspan=2 |[[ |
| style="background:#efefef" align="center" colspan=2 |[[Arkivo:Captainjamescookportrait.jpg|200px]] |
||
|- |
|- |
||
!align=right|Profesiono: |
!align=right|Profesiono: |
||
| Lineo 27: | Lineo 27: | ||
James Cook esas memorita anke kom la vinkanto di [[skorbuto]], qua esis tatempe tre severa problemo dum longa voyaji. En la navi di Cook la maristi manjis multalaterale, e lo interceptis la skorbutala stando. Cook emfazis anke la neteso en la navi. La maristi mustis lavar su, e la dormeyi esis fumagata pro exterminar la paraziti. |
James Cook esas memorita anke kom la vinkanto di [[skorbuto]], qua esis tatempe tre severa problemo dum longa voyaji. En la navi di Cook la maristi manjis multalaterale, e lo interceptis la skorbutala stando. Cook emfazis anke la neteso en la navi. La maristi mustis lavar su, e la dormeyi esis fumagata pro exterminar la paraziti. |
||
==L’unesma voyajo== |
== L’unesma voyajo == |
||
L’unesma voyajo di James Cook komencis ye [[1768]] per “Endeavour”. Ante la voyajo lua rango esis “master”, qua esis tri punti sub la rango dil navestro, ed esis promocita lietnanto. La skopo dil voyajo esis atingar (nuna) [[Tahiti]] ed ibe igar astronomiala mezuri ye [[3 di junio]] [[1769]], kande [[Venero]] pasis [[Tero]] avan [[Suno]]. La mezuro-loko nomesas nun “Point Venus”. Tala mezuranturi esis sendita multaloke en mondo da Rejala Societo di Anglia. |
L’unesma voyajo di James Cook komencis ye [[1768]] per “Endeavour”. Ante la voyajo lua rango esis “master”, qua esis tri punti sub la rango dil navestro, ed esis promocita lietnanto. La skopo dil voyajo esis atingar (nuna) [[Tahiti]] ed ibe igar astronomiala mezuri ye [[3 di junio]] [[1769]], kande [[Venero]] pasis [[Tero]] avan [[Suno]]. La mezuro-loko nomesas nun “Point Venus”. Tala mezuranturi esis sendita multaloke en mondo da Rejala Societo di Anglia. |
||
| Lineo 34: | Lineo 34: | ||
Cook cirkumnavigis Nova-Zelando e kontatis, ke ol esas du insuli, ne peninsulo. La [[stretajo]] inter li nomesis segun Cook. Pose il navigis alonge esta rivo di Australia e prolongis ad [[Europa]]. La voyajo finis ye [[1771]]. |
Cook cirkumnavigis Nova-Zelando e kontatis, ke ol esas du insuli, ne peninsulo. La [[stretajo]] inter li nomesis segun Cook. Pose il navigis alonge esta rivo di Australia e prolongis ad [[Europa]]. La voyajo finis ye [[1771]]. |
||
==La duesma voyajo== |
== La duesma voyajo == |
||
Ye [[julio]] [[1772]] la chefo sendis du navi a suda Pacifiko: “Adventure” e “Resolution”, quan lietnanto Cook komandis. |
Ye [[julio]] [[1772]] la chefo sendis du navi a suda Pacifiko: “Adventure” e “Resolution”, quan lietnanto Cook komandis. |
||
| Lineo 43: | Lineo 43: | ||
Cook navigis du cikli en suda [[Pacifiko]] ([[Marquesas]], [[Tahiti]], [[Tonga]], [[Fidji]], [[Nova-Hebridi]], [[Nova-Kaledonia]]). Il retronavigis este adche Sud-[[Amerika]] e fine ad Anglia ye [[1775]]. |
Cook navigis du cikli en suda [[Pacifiko]] ([[Marquesas]], [[Tahiti]], [[Tonga]], [[Fidji]], [[Nova-Hebridi]], [[Nova-Kaledonia]]). Il retronavigis este adche Sud-[[Amerika]] e fine ad Anglia ye [[1775]]. |
||
==La triesma voyajo== |
== La triesma voyajo == |
||
Nur dum la triesma voyajo James Cook esis reale navestro, pro ke il esis promocita ante l’ eknavigo. La lasta voyajo komencis ye [[1776]], e la skopo esis trovor marala voyo inter norda [[Pacifiko]] ed [[Atlantiko]]. A la voyajo departis “Discovery” e l’ anciena “Resolution”. |
Nur dum la triesma voyajo James Cook esis reale navestro, pro ke il esis promocita ante l’ eknavigo. La lasta voyajo komencis ye [[1776]], e la skopo esis trovor marala voyo inter norda [[Pacifiko]] ed [[Atlantiko]]. A la voyajo departis “Discovery” e l’ anciena “Resolution”. |
||
| Lineo 54: | Lineo 54: | ||
La situaciono tensanteskis pro la furtado dil naval objekti dal Havayiani ed altra kauzi. Ye [[14 di februaro]] [[1779]] naskis kombato e James Cook strokesis al kapo. L’ iraco dil Havayiani esis grandega: pos la kombato on trovis nur brakii e kelka osto del kadavro di James Cook. |
La situaciono tensanteskis pro la furtado dil naval objekti dal Havayiani ed altra kauzi. Ye [[14 di februaro]] [[1779]] naskis kombato e James Cook strokesis al kapo. L’ iraco dil Havayiani esis grandega: pos la kombato on trovis nur brakii e kelka osto del kadavro di James Cook. |
||
[[ |
[[Kategorio:Deskovristi|Cook, James]] |
||
{{Link FA|he}} |
{{Link FA|he}} |
||
| Lineo 87: | Lineo 87: | ||
[[fr:James Cook]] |
[[fr:James Cook]] |
||
[[fur:James Cook]] |
[[fur:James Cook]] |
||
[[fy:James Cook]] |
|||
[[ga:James Cook]] |
[[ga:James Cook]] |
||
[[gan:庫克船長]] |
[[gan:庫克船長]] |
||
Versiono ye 02:44, 20 sep. 2009
| |
| Profesiono: | deskovristo |
|---|---|
| Stato: | Unionita Rejio |
| Nask-dio: | 27 di oktobro, 1728 |
| Nask-urbo: | Middlesbrough, North Yorkshire |
| Mort-dio: | 14 di februaro, 1779 |
| mort-urbo: | Kealakekua, Havayi |
James Cook (27 di oktobro 1728 en North Yorkshire Anglia, mortis 14 di februaro 1779 en Havayi) esis deskovristo. Il voyajis trifoye tra Pacifika Oceano. Cook ne esis nobela ma rurana filio, qua kelke edukabis su e divenis maristo. Il esis tre habila navigisto e mapigisto e tre interesata pri astronomio.
James Cook esas memorita anke kom la vinkanto di skorbuto, qua esis tatempe tre severa problemo dum longa voyaji. En la navi di Cook la maristi manjis multalaterale, e lo interceptis la skorbutala stando. Cook emfazis anke la neteso en la navi. La maristi mustis lavar su, e la dormeyi esis fumagata pro exterminar la paraziti.
L’unesma voyajo
L’unesma voyajo di James Cook komencis ye 1768 per “Endeavour”. Ante la voyajo lua rango esis “master”, qua esis tri punti sub la rango dil navestro, ed esis promocita lietnanto. La skopo dil voyajo esis atingar (nuna) Tahiti ed ibe igar astronomiala mezuri ye 3 di junio 1769, kande Venero pasis Tero avan Suno. La mezuro-loko nomesas nun “Point Venus”. Tala mezuranturi esis sendita multaloke en mondo da Rejala Societo di Anglia.
La nexta skopo, segun lia Admiralaro, esis serchar “Terra Australis Incognita”, la nekonocata lando, en suda Pacifiko. Precipue Francia ed Unionita Rejio konkursis trovor la nova lando. Australia e Nova-Zelando esis ya konocata pro multa voyaji dal Hispani, Portugalani, Franciani, Nederlandani ed Angliani. Cook ne deskovris tala kontinento sude de Tahiti ed il navigis weste til Nova-Zelando. Ye 6 di oktobro 1769 dekedu-yara Nickholas vidis la peninsulo, qua nun nomesas “Young Nick’s Head”.
Cook cirkumnavigis Nova-Zelando e kontatis, ke ol esas du insuli, ne peninsulo. La stretajo inter li nomesis segun Cook. Pose il navigis alonge esta rivo di Australia e prolongis ad Europa. La voyajo finis ye 1771.
La duesma voyajo
Ye julio 1772 la chefo sendis du navi a suda Pacifiko: “Adventure” e “Resolution”, quan lietnanto Cook komandis.
“Adventure”, sub la komando di Tobias Furneaux, navigis a Nova-Zelando. Ibe la maristi e le Maori skarmuchis. Dek maristi mortis e Maoriana kanibalisti manjis li. Cook valoris bona relati inter la krono ed indijeni, e ne venjis pro l’ incidento.
Cook navigis dum du kurta someri tala longe a sudo kam esis posibla. Il navigis cirkum Antarktiko, do kurte cirkum la mondo. Ca voyajo certenigis, ke ne existas plusa nekonocata kontinento. La navi perdis kontakto inter li sur maro che Antarktiko, ed “Adventure” retronavigis Anglia un yaro ante “Resolution”.
Cook navigis du cikli en suda Pacifiko (Marquesas, Tahiti, Tonga, Fidji, Nova-Hebridi, Nova-Kaledonia). Il retronavigis este adche Sud-Amerika e fine ad Anglia ye 1775.
La triesma voyajo
Nur dum la triesma voyajo James Cook esis reale navestro, pro ke il esis promocita ante l’ eknavigo. La lasta voyajo komencis ye 1776, e la skopo esis trovor marala voyo inter norda Pacifiko ed Atlantiko. A la voyajo departis “Discovery” e l’ anciena “Resolution”.
La bateli navigis este de Nova-Zelando, e pose un ciklo che Tahiti e Tonga, norde. La voyajo esis tre longa e nur nemulta insuli esis videbla. Cook hazarde trovis Havayi (plu exakte: Kauai e Niihau). La Havayiani konocis fero, do probable Hispani vizitabis l’ insuli plu antee.
Cook navigis til Nord-Amerika, Alaska e Bering-stretajo, ma ne deskovris ula stretajo duktanta ad Atlantiko. Ye novembro 1778 l’ Angli retronavigis adche Havayi. Cook lasis la maristi al rivo erste ye 17 di januaro en Kealakekua-bayo. L’ indijeni kondutis tre polite e li honorumis Cook. Pos tri semani, la navi departis a maro.
Sur la maro kabris sturmo, e la masto di “Resolution” krulis. Cook esis forsita retronavigar a Havayi. Nun l’ indijeni esis tre desafabla. On entraprezabis trovar l’ expliko por la chanjo: forsan la Lono-deo (altre dicante: Cook) ne darfabus retrovenir, forsan la Havayiani ne volis nove plenigar la navi per manjajo.
La situaciono tensanteskis pro la furtado dil naval objekti dal Havayiani ed altra kauzi. Ye 14 di februaro 1779 naskis kombato e James Cook strokesis al kapo. L’ iraco dil Havayiani esis grandega: pos la kombato on trovis nur brakii e kelka osto del kadavro di James Cook.