Tanzania: Diferi inter la revizi

Deskripto interagiva pri la kronologio dil artiklo

← Plu anciena versiono Plu recenta versiono →

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita

Lineo-formo

Versiono ye 14:30, 21 di agosto. 2011

Tanzania
Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Republic of Tanzania

Standardo di Tanzania	Blazono di Tanzania
Nacionala himno:
Mungu ibariki Afrika

Urbi:
Chefurbo:	Dodoma
Precipua urbo:	Dar es Salaam (2 497 940 lojanti - 2002)
Lingui:
Oficala lingui:	Swahili, angliana
Guvernerio:
Tipo:	Republiko
· Prezidisto:	Jakaya Mrisho Kikwete
· Chefa ministro:	Mizengo Kayanza Peter Pinda
Surfaco: (27^ma maxim granda)
· Totala:	945 090 km²
· Aquo:	6,2 %
Plusa informi:
Valuto:	Shiling di Tanzania
Veho-latero:	sinistre
ISO:	`TZ`
	`TZA`
	`834`
Reto-domeno:	.tz*
Precipua religio:	Islamo c. 35%, Lokala religii c. 35% Kristanismo c. 30%

Tanzania (kompleta nomo: Unionita Republiko di Tanzania) esas lando qua jacas en est-Afrika che Equatoro. Lua vicina landi esas:

en nordo, Kenia ed Uganda,
en nord-westo, Ruanda e Burundi,
en esto, Demokratial Republiko Kongo,
en sud-westo, Zambia,
en sudo, Malawi e Mozambik.

En esto jacas Indiana oceano.

Bazala fakti pri Tanzania.

Historio

Australopithecus afarensis habitis la regiono di nuna Tanzania cirkum 3 milioni di yari ante nun. Hominidi de genero Paranthropus habitis la regiono plu kam 2 milioni di yari ante nun. Cirkum 2,000 yari ante nun, bantuo populi komencis arivar de vicina regioni. Komercisti de Persiana gulfo introduktis islamo en litoro di la regiono dum 8ma o 9ma yarcenti.

Vasco da Gama esis l'unesma Europano qua arivis en la regiono di nuna Tanzania, ye 1498. Portugalani konquestis komplete la litoro di regiono ye 1525, ma esis ekpulsita da Arabi de Oman dum 18ma yarcento. Sultano Seyyid Said establisis la chef-urbo di la regiono en Zanzibar ye 1840. Il developis komercala voyi ke iris til central Afrika e Lago Tanganyika, e la regiono divenis centro por komerco di sklavi.

De 1880 til 1919 Tanganyika divenis Germaniana kolonio. Germani establisis bazala skoli e licei en la regiono. Pos fino di unesma mondo milito Britaniani okupis la regiono ye 1919 ed establisis Britana Est Afrika. Ye 1928 li inauguris l'unesma fervoyo di la regiono, Tabora-Mwanga. Britana administro lastis til 1961.

Kontinentala parto (Tanganika) divenis nedependanta ye 1961. Julius Nyerere esis lua unesma prezidisto. Zanzibar divenis nedependanta ye 1963. Ye 26 di aprilo 1964 Tanganika e Zanzibar unionesis e formis Tanzania, e Nyerere divenis la prezidisto di unionita lando.

Nyerere establisis diktatoreso kun singla partiso, e komunista landi (Chinia, Est-Germania e Soviet-Uniono) establisis diplomacala relati kun Tanzania. Koruptajo esis abundeganta^[1].

La rejimo di singla partiso finis ye 1985 kande lando havis lua unesma elekto kun multa partisi, ma l'elekto esis vinkita da Ali Hassan Mwinyi, de la partiso Chama Cha Mapinduzi, fondita da Nyerere. Ye 1990 kelka grupi en Zanzibar demandis referendo pri nedependeso dil insulo, ma lia demandi esis neglijita.

Malgre neregulozesi en elektala proceso, Benjamin William Mkapa esis elektita prezidisto ye 1995 e guvernis til 2005.

Politiko

Tanzania esas parlamentala republiko. La prezidisto esas elektata da populo por 5-yara periodo, e selektas ed indikas la chefa ministro inter la membri di Nacional Asemblajo. Nacional Asemblajo havas 250 membri anke elektata por 5-yara periodo da populo. Lua nuna konstituco esis ratifikita ye 1977.

Geografio

Tanzania esas la 31ma granda lando di mondo en totala surfaco. Lua surfaco esas simila ad Nijeria. Ol esis formita da anciena kontinentala stato di Tanganyika plu la anciena insulala stato di Zanzibar.

En nord-westo, lando esas montala. La maxim alta monto di Afrika, Kilimandjaro (kun 5.895 metri di altitudo) jacas ibe. En nordo ed en westo jacas granda lagi: Lago Viktoria - la maxim vasta lago di Afrika - en nordala bordero kun Uganda, e Lago Tanganyika - la maxim profunda di Afrika - en westala bordero kun Demokratial Republiko Kongo.

En nordo anke jacas la famoza kratero di Ngorongoro, e la Naciona Parko di Serengeti.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di Tanzania

Agrokultivo responsas pri cirkum 75% di KLP. La maxim signifikanta export-vari esas kafeo, kotono, spici, ed industriala produkti.

Demografio

On existas plu kam 120 rasala grupi en Tanzania. Sukuma, Haya, Nyakyusa, Nyamwezi, e Chagga populi havas plu kam 1 milioni personi. La maxim granda urbo di lando esas Dar es Salaam.

Religii: Kristanismo, Islamo, lokala tribuala religii.

Kulturo

Lingui: (oficala) Swahili, Angliana. Pluse deki de lokala lingui. Arabiana esas uzata en Zanzibar.

La maxim populala sporto di lando esas futbalo, malgre lando nulatempe partoprenis en un Mondala Kupo di Futbalo. En muziko, la maxim populala stili esas lokala hip hop (konocata kom "bongo flava", kantata en swahili-linguo), rumba e reggae. En literaturo la precipua nomi esas Godfrey Mwakikagile, Mohamed Said, Abdulrazak Gurnah, profesoro Julius Nyang'oro, ed altra.

Referi

Commons

Commons havas kontenajo relatante a:

Tanzania

↑ Annabel Skinner. Tanzania & Zanzibar. p. 17.

Extera ligili

Guvernerio di Tanzania, en Angliana
Parlamento di Tanzania, en Angliana linguo

Nedependanta stati en Afrika

Nesuverena teritorii

Nedependo ne agnoskata

Somalilando | Puntlando

ak:Tanzania

[1] Annabel Skinner. Tanzania & Zanzibar. p. 17.

[1]

@@ Lineo 28: / Lineo 28: @@
 | Religii     = [[Islamo]] c. 35%, Lokala religii c. 35%<br /> [[Kristanismo]] c. 30% }}
-'''Tanzania''' esas lando qua jacas en est-[[Afrika]] che [[Equatoro]]. Lua vicina landi esas:
+'''Tanzania''' (kompleta nomo: '''Unionita Republiko di Tanzania''') esas lando qua jacas en est-[[Afrika]] che [[Equatoro]]. Lua vicina landi esas:
 * en nordo, [[Kenia]] ed [[Uganda]],
 * en nord-westo, [[Ruanda]] e [[Burundi]],
@@ Lineo 38: / Lineo 38: @@
 '''Bazala fakti pri Tanzania.'''
 === Historio ===
+''[[Australopithecus afarensis]]'' habitis la regiono di nuna Tanzania cirkum 3 milioni di yari ante nun. Hominidi de genero ''Paranthropus'' habitis la regiono plu kam 2 milioni di yari ante nun. Cirkum 2,000 yari ante nun, [[bantuo]] populi komencis arivar de vicina regioni. Komercisti de [[Persiana gulfo]] introduktis [[islamo]] en litoro di la regiono dum 8ma o 9ma yarcenti.
-[[Vasco da Gama]] esis l'unesma [[Europa]]no qua arivis en la regiono di nuna Tanzania, ye [[1498]]. [[Portugal]]ani konquestis komplete la litoro di regiono ye [[1525]], ma esis ekpulsita da [[Otoman imperio|Otomani]] dum [[18ma yarcento]].
-De [[1880]] til [[1919]] la regiono esis [[Germania]]na kolonio. De [[1919]] til [[1961]] [[Britania]]ni administris ol. Kontinentala parto ([[Tanganika]]) divenis nedependanta ye [[1961]]. [[Julius Nyerere]] esis lua unesma prezidisto. [[Zanzibar]] divenis nedependanta ye [[1963]]. Ye [[26 di aprilo]] [[1964]] [[Tanganika]] e Zanzibar unionesis e formis Tanzania, e Nyerere divenis la prezidisto di unionita lando.
+[[Vasco da Gama]] esis l'unesma [[Europa]]no qua arivis en la regiono di nuna Tanzania, ye [[1498]]. [[Portugal]]ani konquestis komplete la litoro di regiono ye [[1525]], ma esis ekpulsita da Arabi de [[Oman]] dum [[18ma yarcento]]. Sultano [[Seyyid Said]] establisis la chef-urbo di la regiono en [[Zanzibar]] ye [[1840]]. Il developis komercala voyi ke iris til central Afrika e [[Lago Tanganyika]], e la regiono divenis centro por komerco di [[sklaveso|sklavi]].
+De [[1880]] til [[1919]] Tanganyika divenis [[Germania]]na kolonio. Germani establisis bazala skoli e licei en la regiono. Pos fino di [[unesma mondo milito]] [[Unionita Rejio|Britaniani]] okupis la regiono ye [[1919]] ed establisis [[Britana Est Afrika]]. Ye [[1928]] li inauguris l'unesma [[fervoyo]] di la regiono, Tabora-Mwanga. Britana administro lastis til [[1961]].
+Kontinentala parto ([[Tanganika]]) divenis nedependanta ye [[1961]]. [[Julius Nyerere]] esis lua unesma prezidisto. [[Zanzibar]] divenis nedependanta ye [[1963]]. Ye [[26 di aprilo]] [[1964]] [[Tanganika]] e Zanzibar unionesis e formis Tanzania, e Nyerere divenis la prezidisto di unionita lando.
 Nyerere establisis [[diktatoreso]] kun singla partiso, e [[komunismo|komunista]] landi ([[Chinia]], [[Est-Germania]] e [[Soviet-Uniono]]) establisis diplomacala relati kun Tanzania. [[Koruptajo]] esis abundeganta<ref>Annabel Skinner. ''Tanzania & Zanzibar''. p. 17.</ref>.
-La rejimo di singla partiso finis ye [[1985]] kande lando havis lua unesma elekto kun multa partisi, ma l'elekto esis vinkita da [[Ali Hassan Mwinyi]], de la partiso ''Chama Cha Mapinduzi'', fondita da Nyerere.
+La rejimo di singla partiso finis ye [[1985]] kande lando havis lua unesma elekto kun multa partisi, ma l'elekto esis vinkita da [[Ali Hassan Mwinyi]], de la partiso ''Chama Cha Mapinduzi'', fondita da Nyerere. Ye [[1990]] kelka grupi en Zanzibar demandis referendo pri nedependeso dil insulo, ma lia demandi esis neglijita.
+Malgre neregulozesi en elektala proceso, [[Benjamin William Mkapa]] esis elektita prezidisto ye [[1995]] e guvernis til [[2005]].
 === Politiko ===
-Tanzania esas parlamentala [[republiko]]. La prezidisto esas elektata da populo por 5-yara periodo, e selektas ed indikas la [[chefa ministro]] inter la membri di Nacionala Asemblajo. La Nacionala Asemblajo havas 250 membri anke elektata por 5-yara periodo da populo.
+Tanzania esas parlamentala [[republiko]]. La prezidisto esas elektata da populo por 5-yara periodo, e selektas ed indikas la [[chefa ministro]] inter la membri di Nacional Asemblajo. Nacional Asemblajo havas 250 membri anke elektata por 5-yara periodo da populo. Lua nuna [[konstituco]] esis ratifikita ye [[1977]].
 === Geografio ===
 [[Arkivo:Tz-map.png|200px|right|thumb|Mapo di Tanzania.]]
-Tanzania esas la 31ma granda lando di mondo en totala surfaco. Lua surfaco esas simila ad [[Nijeria]]. Ol esis formita da anciena [[kontinento|kontinentala]] stato di [[Tanganika]] plu la anciena [[insulo|insulala]] stato di [[Zanzibar]].
+Tanzania esas la 31ma granda lando di mondo en totala surfaco. Lua surfaco esas simila ad [[Nijeria]]. Ol esis formita da anciena [[kontinento|kontinentala]] stato di [[Tanganyika]] plu la anciena [[insulo|insulala]] stato di [[Zanzibar]].
-En nord-westo, lando esas montala. La maxim alta monto di [[Afrika]], [[Kilimandjaro]] (kun 5.895 metri di altitudo) jacas ibe. En nordo ed en westo jacas granda lagi: [[Lago Viktoria]] - la maxim vasta lago di Afrika - en nordala bordero kun [[Uganda]], e [[Lago Tanganika]] - la maxim profunda di Afrika - en westala bordero kun [[Demokratial Republiko Kongo]].
+En nord-westo, lando esas montala. La maxim alta monto di [[Afrika]], [[Kilimandjaro]] (kun 5.895 metri di altitudo) jacas ibe. En nordo ed en westo jacas granda lagi: [[Lago Viktoria]] - la maxim vasta lago di Afrika - en nordala bordero kun [[Uganda]], e [[Lago Tanganyika]] - la maxim profunda di Afrika - en westala bordero kun [[Demokratial Republiko Kongo]].
 En nordo anke jacas la famoza [[kratero di Ngorongoro]], e la [[Naciona Parko di Serengeti]].
 === Ekonomio ===
-:''Videz anke: [[Ekonomio di Tanzania]]''
+{{PA|Ekonomio di Tanzania}}
-* Maxim signifikanta export-vari: [[kafeo]], [[kotono]], spici, industriala produkti.
+[[Agrokultivo]] responsas pri cirkum 75% di [[KLP]]. La maxim signifikanta export-vari esas [[kafeo]], [[kotono]], spici, ed industriala produkti.
 === Demografio ===
-On existas plu di 120 rasala grupi en Tanzania. Sukuma, Haya, Nyakyusa, Nyamwezi, e Chagga populi havas plu di 1 milioni personi.
+On existas plu kam 120 rasala grupi en Tanzania. Sukuma, Haya, Nyakyusa, Nyamwezi, e Chagga populi havas plu kam 1 milioni personi. La maxim granda urbo di lando esas [[Dar es Salaam]].
+* Religii: [[Kristanismo]], [[Islamo]], lokala tribuala religii.
-La maxim granda urbo di lando esas [[Dar es Salaam]].
 === Kulturo ===
-* Lingui: (oficala) [[Swahili-linguo|Swahili]], [[Angliana linguo|Angliana]]. Pluse deki de lokala lingui. [[Arabiana linguo|Arabiana]] esas uzata en [[Zanzibar]].
+Lingui: (oficala) [[Swahili-linguo|Swahili]], [[Angliana linguo|Angliana]]. Pluse deki de lokala lingui. [[Arabiana linguo|Arabiana]] esas uzata en [[Zanzibar]].
-* Religii: [[Kristanismo]], [[Islamo]], lokala tribuala religii.
+La maxim populala sporto di lando esas [[futbalo]], malgre lando nulatempe partoprenis en un [[Mondala Kupo di Futbalo]]. En [[muziko]], la maxim populala stili esas lokala [[hip hop]] (konocata kom "bongo flava", kantata en [[swahili-linguo]]), [[rumba]] e [[reggae]]. En [[literaturo]] la precipua nomi esas [[Godfrey Mwakikagile]], Mohamed Said, Abdulrazak Gurnah, profesoro Julius Nyang'oro, ed altra.
-=== Cetera aferi ===
+=== Referi ===
 {{Commons|Category:Tanzania|Tanzania}}
+{{reflist}}
-* [http://www.tanzania.go.tz Guvernerio di Tanzania] en Angliana linguo
-* [http://www.parliament.go.tz Parlamento di Tanzania] en Angliana linguo
+=== Extera ligili ===
+* [http://www.tanzania.go.tz Guvernerio di Tanzania], en Angliana
+* [http://www.parliament.go.tz Parlamento di Tanzania], en Angliana linguo
 {{Landi en Afrika}}