Tanzania: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
EmausBot (diskutez | kontributadi)
m r2.6.4) (roboto modifikas: ta:தன்சானியா
m roboto adjuntas: ltg:Tanzaneja
Lineo 179: Lineo 179:
[[ln:Tanzania]]
[[ln:Tanzania]]
[[lt:Tanzanija]]
[[lt:Tanzanija]]
[[ltg:Tanzaneja]]
[[lv:Tanzānija]]
[[lv:Tanzānija]]
[[mg:Tanzania]]
[[mg:Tanzania]]

Versiono ye 22:24, 11 sep. 2011

Tanzania
Jamhuri ya Muungano wa Tanzania
Republic of Tanzania
Standardo di Tanzania Blazono di Tanzania
Nacionala himno:
Mungu ibariki Afrika
Urbi:
Chefurbo: Dodoma
Precipua urbo: Dar es Salaam
(2 497 940 lojanti - 2002)
Lingui:
Oficala lingui: Swahili, angliana
Tipo: Republiko
· Prezidisto: Jakaya Mrisho Kikwete
· Chefa ministro: Mizengo Kayanza Peter Pinda
Surfaco: (27ma maxim granda)
· Totala: 945 090 km²
· Aquo: 6,2 %
Plusa informi:
Valuto: Shiling di Tanzania
Veho-latero: sinistre
ISO: TZ
TZA
834
Reto-domeno: .tz*
Precipua religio: Islamo c. 35%, Lokala religii c. 35%
Kristanismo c. 30%


Tanzania (kompleta nomo: Unionita Republiko di Tanzania) esas lando qua jacas en est-Afrika che Equatoro. Lua vicina landi esas:

En esto jacas Indiana oceano.

Bazala fakti pri Tanzania.

Historio

Australopithecus afarensis habitis la regiono di nuna Tanzania cirkum 3 milioni di yari ante nun. Hominidi de genero Paranthropus habitis la regiono plu kam 2 milioni di yari ante nun. Cirkum 2 000 yari ante nun, bantuo populi komencis arivar de vicina regioni. Komercisti de Persiana gulfo introduktis islamo en litoro di la regiono dum 8ma o 9ma yarcenti.

Vasco da Gama esis l'unesma Europano qua arivis en la regiono di nuna Tanzania, ye 1498. Portugalani konquestis komplete la litoro di regiono ye 1525, ma esis ekpulsita da Arabi de Oman dum 18ma yarcento. Sultano Seyyid Said establisis la chef-urbo di la regiono en Zanzibar ye 1840. Il developis komercala voyi ke iris til central Afrika e Lago Tanganyika, e la regiono divenis centro por komerco di sklavi.

De 1880 til 1919 Tanganyika divenis Germaniana kolonio. Germani establisis bazala skoli e licei en la regiono. Pos fino di unesma mondo milito Britaniani okupis la regiono ye 1919 ed establisis Britana Est Afrika. Ye 1928 li inauguris l'unesma fervoyo di la regiono, Tabora-Mwanga. Britana administro lastis til 1961.

Kontinentala parto (Tanganika) divenis nedependanta ye 1961. Julius Nyerere esis lua unesma prezidisto. Zanzibar divenis nedependanta ye 1963. Ye 26 di aprilo 1964 Tanganika e Zanzibar unionesis e formis Tanzania, e Nyerere divenis la prezidisto di unionita lando.

Nyerere establisis diktatoreso kun singla partiso, e komunista landi (Chinia, Est-Germania e Soviet-Uniono) establisis diplomacala relati kun Tanzania. Koruptajo esis abundeganta[1].

La rejimo di singla partiso finis ye 1985 kande lando havis lua unesma elekto kun multa partisi, ma l'elekto esis vinkita da Ali Hassan Mwinyi, de la partiso Chama Cha Mapinduzi, fondita da Nyerere. Ye 1990 kelka grupi en Zanzibar demandis referendo pri nedependeso dil insulo, ma lia demandi esis neglijita.

Malgre neregulozesi en elektala proceso, Benjamin William Mkapa esis elektita prezidisto ye 1995 e guvernis til 2005.

Politiko

Tanzania esas parlamentala republiko. La prezidisto - nune Jakaya Mrisho Kikwete - esas elektata da populo por 5-yara periodo, e selektas ed indikas la chefa ministro inter la membri di Nacional Asemblajo. Nacional Asemblajo havas 250 membri anke elektata por 5-yara periodo da populo. Lua nuna konstituco esis ratifikita ye 1977.

Judiciala povo esas kompozata da kin niveli, e kombinas l'autoritato di tradicionala tribuala legi, islama legi e Britana komuna legi. Lando establisis specala korto por komercal aferi ye 1999.

Geografio

Mapo di Tanzania.

Tanzania esas la 31ma granda lando di mondo en totala surfaco. Lua surfaco esas simila ad Nijeria. Ol esis formita da anciena kontinentala stato di Tanganyika plu l'anciena insulala stato di Zanzibar.

En nord-westo, lando esas montala. La maxim alta monto di Afrika, Kilimandjaro (kun 5 895 metri di altitudo) jacas ibe. En nordo ed en westo jacas granda lagi: Lago Viktoria - la maxim vasta lago di Afrika - en nordala bordero kun Uganda, e Lago Tanganyika - la maxim profunda di Afrika - en westala bordero kun Demokratial Republiko Kongo.

En nordo anke jacas la famoza kratero di Ngorongoro, e Naciona Parko di Serengeti.

Ekonomio

 Precipua artiklo: Ekonomio di Tanzania

Agrokultivo responsas pri cirkum 75% di KLP. La maxim signifikanta export-vari esas kafeo, kotono, spici, ed industriala produkti.

Demografio

On existas plu kam 120 rasala grupi en Tanzania. Sukuma, Haya, Nyakyusa, Nyamwezi, e Chagga populi havas plu kam 1 milioni personi. La maxim granda urbo di lando esas Dar es Salaam.

Kulturo

Lingui: (oficala) Swahili, Angliana. Pluse deki de lokala lingui. Arabiana esas uzata en Zanzibar.

La maxim populala sporto di lando esas futbalo, malgre lando nulatempe partoprenis en Mondala Kupo di Futbalo. En muziko, la maxim populala stili esas lokala hip hop (konocata kom "bongo flava", kantata en swahili-linguo), rumba e reggae. En literaturo la precipua nomi esas Godfrey Mwakikagile, Mohamed Said, Abdulrazak Gurnah, profesoro Julius Nyang'oro, ed altra.

Referi

Commons
Commons
Commons havas kontenajo relatante a:
  1. Annabel Skinner. Tanzania & Zanzibar. p. 17.

Extera ligili


Nedependanta stati en Afrika
Aljeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Centrafrika | Chad | Demokratial Republiko Kongo | Djibuti | Egiptia | Equatorala Guinea | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Ivora Rivo | Kabo Verda | Kamerun | Kenia | Komori | Kongo | Lesotho | Liberia | Libia | Madagaskar | Malawi | Mali | Maroko | Maurico | Mauritania | Mozambik | Namibia | Nigeria | Nijer | Ruanda | San-Tome e Principe | Senegal | Sierra Leone | Seycheli | Somalia | Sudafrika | Sudan | Sud-Sudan | Tanzania | Tunizia | Togo | Uganda | Zambia | Zimbabwe
Nesuverena teritorii
Ceuta | Kanarii | Madeira | Melilla | Ocidental Sahara | Mayotte | Reunion | Sokotra
Nedependo ne agnoskata
Somalilando | Puntlando

ak:Tanzania