Singapur: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
ZéroBot (diskutez | kontributadi)
m r2.7.1) (roboto adjuntas: or:ସିଙ୍ଗାପୁର
MystBot (diskutez | kontributadi)
m r2.7.1) (roboto modifikas: gd:Singeapòr
Lineo 141: Lineo 141:
[[ga:Singeapór]]
[[ga:Singeapór]]
[[gan:新加坡]]
[[gan:新加坡]]
[[gd:Siongapòr]]
[[gd:Singeapòr]]
[[gl:Singapur - 新加坡]]
[[gl:Singapur - 新加坡]]
[[gu:સિંગાપુર]]
[[gu:સિંગાપુર]]

Versiono ye 15:19, 29 feb. 2012

Singapur
Republik Singapura
新加坡共和国
Republic of Singapore
சிங்கப்பூர் குடியரசு
Standardo di Singapur Blazono di Singapur
Nacionala himno:
Majulah Singapura
Urbi:
Chefurbo: Singapur
Lingui:
Oficala lingui: Malaya, Angliana, chiniana, tamil
Tipo: Republiko
· Prezidisto: Sellapan Ramanathan
· Chefa ministro: Lee Hsien Loong
Surfaco: (187ma maxim granda)
· Totala: 710,2 km²
· Aquo: 1,444 %
Plusa informi:
Valuto: Dolaro di Singapur
Veho-latero: sinistre
ISO: SG
SGP
702
Reto-domeno: .sg*
Precipua religio: Chiniana religii 42,7%, Islamo 18,4%, Budismo 14,5%, Kristanismo 12,3%, Hinduismo 5,1%


Singapur esas mikra urbo-stato ed insulo qua jacas en sud-esto di Azia, sude di Malaya peninsulo. Ol esas formata da un unka urbo, Singapur.

Bazala fakti pri Singapur.

Historio

L'unesma mencioni skribita pri Singapur esis de 2ma yarcento. En 13ma yarcento ol esis importanta urbo en Malaya. La nomo Singapur devenas del Sanskrit-vorti singa (leono) e pura (urbo). Dum la 16ma yarcento Singapur esis parto di la Sultanio di Johor. Ye 1613 Portugalani atakis e brulis l'urbeto en la rivero di Singapur fluvio.

Recenta historio di Singapur komencis ye 1819, kande Britana politikisto Thomas Stamford Raffles okupis l'insulo. Singapur havis strategiala importo por Britaniani, por komercala skopo.

Til 1824 Singapur esis kontrolita da un Malaya sultano, ma ye 2 di agosto 1824 ol divenis oficale Britaniana kolonio. Ye 1869 cirkum 100 mil personi vivis en la kolonio.

Japoniani okupis l'insulo ye 15 di februaro 1942 dum Duesma Mondo-milito pos 6 dii di batalio. Pos l'okupeso, Japoniana trupi masakri de 5 mil til 25 mil Chiniani qua vivis en la kolonio[1]. Japoniani rinomezis l'insulo Shōnantō, qua signifikas "insulo en sudo okupita dum Showa periodo". Britaniani reokupis Singapur ye 12 di septembro 1945, pos Japonia perdar la milito.

Pos fino di Duesma mondo-milito, l'Unionita Rejio permisis Singapura havar lua unesma generala elekto, ye 1955. La kandidato favorola a la nedependeso, David Saul Marshall, vinkis, e divenis l'unesma chefa ministro dil insulo. Pose il arivis en London e demandis kompleta autonomeso por Singapur, ma London ne atendis il. Marshall renoncis, e Lim Yew Hock sucedis il.Singapur recevis kompleta autonomeso, ecepte por lua defenso ed exteraferi.

Singapur divenis nedependanta de Unionita Rejio ye 16 di septembro 1963 kom parto di Malaizia. Pose ol divenis nedependanta de Malaizia ye 9 di agosto 1965. Yusof bin Ishak divenis lua unesma prezidisto e Lee Kuan Yew l'unesma chefa ministro di la republiko.

Politiko

Parlamento di Singapur.

Singapur esas parlamentala republiko. Ante 1991 la parlamento indikis la prezidisto. Pos reformo di konstituco ye 1991, ilu esas elektata da populo por 6-yari.

Lua parlamento havas un chambro, kun 94 membri: 84 elektata direkte da populo por 5-yari, maxime, e 10 altra ne elektata direkte.

Geografio

Mapo di Singapur.

Singapur esas mikra insulo-stato en sudo di Malaizia, qua konsitas ek 63 insuli. On existas du konekti kun Malaiziana teritorio, konstruktita da homo: en nordo jacas la Johor-Singapor choseo kun 1.056 metri di extenso, ed en westo la ponto Laluan Kedua Malaysia–Singapura, kun 1.920 metri di extenso. Lua maxim alta naturala monto esas Bukit Timah, kun 163,63 metri di altitudo.

Lua klimato esas tropikala ed on ne povas distingar sezoni. L'averajala temperaturo varias de 22 °C til 34 °C dum yaro. Mayo ed junio esas la maxim varma monati, e de novembro til decembro okuras la musono.

Ekonomio

 Precipua artiklo: Ekonomio di Singapur

Singapur esas un di 4 Aziana Tigri, kun Sud-Korea, Hong Kong e Taiwan. Ol esas importanta industriala, komercala e financala centro en sud-esta Azia. Ol havas la 4ma granda KLP per persono dil mondo.

Demografio

Cirkum 42% dil populo di Singapur esas stranjeri, qua kompozas 50% di la sektoro di servadi[2][3]. To signifikas ke un de du o tre personi ne naskis en lando.

La precipua grupo di stranjeri esas Malaya Chiniani, e pos Chiniani de Populala Republiko di Chinia, Indiani, Bangladeshani, Filipiniani, ed altre. Singapur havas la duesma granda lojanto-denseso dil mondo, pos Monako[4].

Ye 2010 totala fertileso esas 1,1 puero per muliero, la 3ma min granda dil mondo.

Kulturo

La kulturo di Singapur mixas Malaya, Chiniana, Indiana ed Arabiana influi. Anke existas importanta Euraziana influo.

Koqu-arto

Merkato en Singapur.

Koqu-arto mixas Chiniana, Malaya, Indiana e Tamil influi. Kom exemplo, on povas trovar en sama merkati, ed en kelka kazi en sama baraki halal nutraji (preparita segun Islama reguli) e tradicionala Tamil nutraji. Kelka baraki qua vendas Chiniana nutraji povas preparar ol kun Malaya ingredienti.

Tam en Chinia, rizo esas importanta nutrajo en Singapur. Altra importanta nutraji esas krabi, kalmari ed ostri. Un di ica dishi esas rostita rayo servita en folio di banano e spicizita kun pipro.

Referi

Commons
Commons
Commons havas kontenajo relatante a:


Eksteraj Ligiloj

Shablono:Link FA