Chipro: Diferi inter la revizi
m r2.7.1) (roboto adjuntas: rm:Cipra |
m r2.7.2) (roboto adjuntas: zea:Cyprus |
||
| Lineo 260: | Lineo 260: | ||
[[yi:קיפראס]] |
[[yi:קיפראס]] |
||
[[yo:Kíprù]] |
[[yo:Kíprù]] |
||
[[zea:Cyprus]] |
|||
[[zh:賽普勒斯]] |
[[zh:賽普勒斯]] |
||
[[zh-min-nan:Ku-pí-lō͘]] |
[[zh-min-nan:Ku-pí-lō͘]] |
||
Versiono ye 08:03, 26 mar. 2012
| Chipro | ||
| Κυπριακή Δημοκρατία (Kypriakí Dimokratía) Kıbrıs Cumhuriyeti | ||
|
.svg)
| |
| Standardo di Chipro | Blazono di Chipro | |
| Nacionala himno: | ||
| Imnos is tin Eleftherian (²) | ||
| ||
Urbi:
| ||
| Chefurbo: | Nikosia | |
| Precipua urbo: | Nikosia | |
Lingui:
| ||
| Oficala lingui: | Grekiana e Turkiana | |
| Tipo: | Republiko | |
| · Prezidisto: | Dimitris Christofias | |
Surfaco: (167ma maxim granda)
| ||
| · Totala: | 9.248 (¹) km² | |
| · Aquo: | neglijebla % | |
Plusa informi:
| ||
| Valuto: | Euro (³) | |
| Veho-latero: | sinistre | |
| ISO: | CY
| |
CYP
| ||
196
| ||
| Reto-domeno: | .cy* | |
| Precipua religio: | ortodoxa kristanismo, islamo | |
Chipro esas insulo e nedependanta stato en Mediteranea maro.
Bazala fakti pri Chipro.
Historio
L'isulo di Chipro esis parto di Hitita imperio dum Bronz-epoko ante l'arivo di du ondi di Greki[2]. Chipro okupas importanta rolo en Greka mitologio, esanta la loko ube naskis Afrodito ed Adonis.
Asiri guvernis Chipro de 708 aK til kurta periodo di guverno da Egipti e pose Persiani ye 545 aK. Alexandros la Magna konquestis l'insulo por Greki, e Chipro divenis sub Greka influo til romana konquesto ye 58 aK.
Kande la Romana Imperio esis dividita en du parti ye 395, Chipro divenis parto de Bizantina Imperio. Richard 1ma di Anglia kaptis l'insulo ye 1191 dum la Triesma kruco-milito.
Ye 1473 la Veneziana republiko asumis la kontrolo dil insulo, ma ye 1539 Otomani atakis Limasol. Finale ye 1570 tota l'insulo esis okupita da Otomani. L'Otomana guverni esis kelka tempi indiferenta, kelka tempi opresiva segun le temperamenti dil sultani.
Cirkum 1844 la totala populo dil insulo esis 144.000 personi: 44 mil islami e 100 mil kristani[3]. La kresko di Grekiana nacionalismo dum la 19ma yarcento stimulis l'ideo di enosis (uniono) kun Grekia.
Kom konsequo di l'Unesma mondo-milito, Britaniani okupis Chipro ye 1914, ed ofris l'insulo a Konstantinos 1ma di Grekia kondicione ke Grekia militis kontre l'Otomani. Konstantinos 1ma refuzis ta propozajo ed, sub Lausanne-kontrakto ye 1923 la Turkiana republiko agnoskis Chipro kom Britaniana kolonio.
Chipro divenis nedependanta de Unionita Rejio ye 16 di agosto 1960. Depos 1974, insulo esas divizita: cirkume 3 355 km² de lua teritorio formas hodie Turkiana republiko di nordala Chipro (nedependo ne rekonocata).
Grekiana sektoro divenis membrostato dil Europana Uniono ye 1 di mayo 2004.
Politiko
Chipro esas prezidantala republiko. La prezidisto en Grekiana sektoro esas elektita da populo por 5-yara periodo. On ne existas chefa ministro. Nune la prezidisto di Greka sektoro (konsiderata l'oficala prezidisto di tota insulo ecepte da Turkia) esas Dimitris Christofias.
La parlamento (Vouli Antiprosópon/Temsilciler Meclisi) havas 1 chambro kun 59 membri.
Geografio
Ekonomio
- Videz anke: Ekonomio di Chipro.
Chipro adoptis Euro kom pekunio depos 1 di januaro 2008.
Demografio
La maxim granda urbo esas Nikosia (Turkiana: Lefkoşa), la chef-urbo. Altra importanta urbi esas Lemesos (Limasol), e Larnaka.
Kulturo
Noti
(¹) Turkiana republiko di nordala Chipro: 3 355 km²
(²) Sama himno ke Grekia
(³) ante 1 di januaro 2008: Pundo di Chipro
Referi
|
| |
| Membrostati: | Austria – Belgia – Bulgaria – Chekia – Chipro – Dania – Estonia – Finlando – Francia – Germania – Grekia – Hispania – Hungaria – Irlando – Italia – Kroatia - Latvia – Lituania – Luxemburgia – Malta – Nederlando – Polonia – Portugal – Rumania – Slovakia – Slovenia – Suedia | |
| Negocianta stati: | Islando - Montenegro – Norda Makedonia – Serbia – Turkia | |
| Peticionanta stati: | Albania | |
| Potenciala kandidati: | Bosnia e Herzegovina - Kosovo | |