Optiko: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
m r2.7.1) (roboto adjuntas: hy:Օպտիկա
Gerakibot (diskutez | kontributadi)
m r2.7.1) (roboto adjuntas: uz:Optika
Lineo 103: Lineo 103:
[[uk:Оптика]]
[[uk:Оптика]]
[[ur:بصریات]]
[[ur:بصریات]]
[[uz:Optika]]
[[vi:Quang học]]
[[vi:Quang học]]
[[war:Optika]]
[[war:Optika]]

Versiono ye 18:51, 29 may. 2012

Wikipedio
Wikipedio
Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Optiko

Optiko esas fizik-brancho qua deskribas kondukto e propraji di lumo ed lia interakciono kun materio. Dividas en tri branchi : geometriala optiko, fizika optiko o ondulala optika e quantika optiko. Ta branchi ecelas per lia kontenajo-levelo di optika fenomeni.

Endukto

Historike geometrala optiko developesas su de antiquo til 18ma yarcento. Propozas analizo di lum-propago bazita sur simpla principii : rekta propago, reflekto e refrakto.

Lore nova fenomeni kom luz-deformo proxim obstakli o luz-duople tra certa kristali havas konducita dum 19ma yarcento ad developo di fizika o ondulala optiko qua konsideras lumo kom ondo, prenas en konto interfero, difrakto e polarigo fenomeni.

Debuto di 20ma yarcento, Einstein-teori pri korpuskulala lum-naturo donos nasko ad fotono e quantika optiko. Fizikisti divas admisar ke lumo prizentas amba propraji di ondo e korpuskulo.

Geometrala optiko

Geometrala optiko developesas su sur simpla observ-bazo, repozinta tota sur tri fondamentala leyi e nula hipotezo es facar pri luz-naturo.

  • en homogena ed izotropa medio lumo movas segun rekta lineo

Ta tri leyi povas esar rezumita en solo : Fermat-principio.

La rezolvo di problemi facas su kun geometrala konstrukti, kalkulas anguli, trasas rekto, de ube nomo geometrala optiko. Donas bona rezulti tam ke ne serchas pri modelizar di fenomeni ligita ad polarigo o interferi e nula sistem-dimenso es komparabla od infra la ond-longeso konsiderita.

Fizika od ondulala optiko

Lore ke geometrala optiko es pura fenomenologiko fundita da observo, ondulala optiko facas hipotezo pro luz-naturo, ul similigas elektromagnetika ondo. Ondulala optiko permisas di deskriptar da fasono plu fina e plu kompleta interakto di lumo kun materio, polarigo ed interfero nocioni es introduktita, determino di luz-propago en donita medio facas su per rezolvo di Maxwell-equacioni.