Modern-epoko

Moderna ero esas triesma dil historiala periodi en qui dividesas tradicionale historio en la Ocidento. Moderna ero, segun ta perspektivo, esus periodo en qua triumfas la valoraji di moderneso, quale progreso, komunikado, e raciono, kontraste la antea periodo, la Mez-epoko, qua nomizesas la Obskura Ero. La spirito di Moderna ero serchus olua refero en antea pasinto, Antiqueso, identigita kam Klasika Epoko.

Traiti

Borgezaro, nomo qua donacesis dum Mez-epoko a habitantaro dil burgi (nova quarteri di l'urbi en expanso), havas ambigua poziciono en la Moderna ero. Lineala viziono, qua prenis kam arivo-punto Borgeza revoluciono, serchos ili lokalizanta su exter feudala sistemo, kam libera homi qua, en Europa, atingis povo per kreado di komercala reti qua extensesis ek nordo til sudo. Urbi qui atingis libera existado inter Papeso ed Imperio, kam Venetia e Genova, kreis vera komerciala imperii. La Hanso-uniono dominacis la Baltiko til la 18ma yarcento.

Sequenci

Ta epoko sequencas en yarcenti, qua povas esar arbitriala, ma generale historigrafio karakterigis ciklala, qua uli volis identigar kun ekonomiala cirkli sama a ta deskriptita da Clement Juglar e Nicolái Kondratiev, ma plu ampla, kun fazi A di expanso e B di sekulara recenso.

16ma yarcento que, pos chera rekupero dil Krizo di Basa Mez-epoko, en ekonomio vidas Preco-revoluciono, qua koincidas kun la Ero dil Deskovri qua permesas Europana expanso ligata a teknologial avantaji e di sociala organizo. Poka eventi chanjis tante multe la historio dil mondo kam l'arivo di la Hispaniani ad Amerika e posa konquesto ed aperto di l'oceanala voyi quin la Kastiliani e la Portugalani atingis en la yari cirkum 1500. Kulturala inter-skoko kruligis *antekolumbala civilizesi. Pokope, l'Atlantiko atingis protaginismo kontre la Mediteraneo, di qua baseno vidas ri-ajusto di civilisi: se en Mez-epoko dividesis inter kristana nordo ed islamana sudo (kun frontiero quan krucis Al-Andalus, Sicilia ed Santa Tero), ek fini dil 15ma yarcento la axo renversas, lasanta ocidentala Mediteraneo hegemoniata da Hispaniana Monarkio (qua ek 1580 inkluzis Portugal), dum en orientala Europa Otomana Imperio atingis lua maxima expanso. Milyara orientala civilisi (India, Chinia e Japonia) ricevas en kelka kostala urbi la presenco di Portugalani (Goa, Ceylon, Malaca, Makau, Nagasaki, misioni da San Francisco Javier), ma pos l'unesma kontakti esis poka konektita e mem ignoris chanji en Ocidento; momente povas permisar lo). Indonesia (Spic-insuli) e Filipini esis skopo di koloniala dominado. Kontre orientala kontinueso, sociala chanji koncentrigis en la nomizita triangulala komercio: notabla en Europa (ube komencas diferenci inter burgeza nord-westo e sudo ed esto en procso di ri-feudaligo) e koloniigo en Amerika ed Afrika (sklaveso).

Yuro e koncepto di la homo en socio

Pos Westfalia-traktato, religio lasis esar invokita kam kauzo di militi en Europa, impozanta pragmatismo di internaciona relati qua invokas interesi plu sekularigita por ili, kam reklamacis Niccolò Machiavelli en ilua traktato La Princo. Ica verko por uli markas la komenco di moderneso, ed lua influo povas videsar en la fondisti dil yuri di genti, la Nederlandana Hugo Grotius od, ek opozata vidpunto, la Skolo di Salamanka.

Religio

Kam konstatis mez-epoka urbala herezii represita da Inquiziciono Katolik Eklezio esas kontre nova urbala vivo, e ne juis lua chanji, quankam anke demonstris granda kapableso di similigo di dissolvanta elementi (Franciskan ordeno e devotio moderna da Thomas Hemerken). Dum la 14ma yarcento, il vivis kaptiteso en Avignon e la Granda ocidentala kismo, ed en la 15ma vivis proceso di kreskato di temporala povo.

Ta artiklo esas klada. Se tu konocas la temo dil artiklo, tu povas helpar ni plugrandiganta ol.