Sud-Korea: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
mNula rezumo di redakto
Lineo 139: Lineo 139:
[[bs:Južna Koreja]]
[[bs:Južna Koreja]]
[[bug:Korea Selatan]]
[[bug:Korea Selatan]]
[[bxr:Өмнөд Солонгос]]
[[bxr:Урда Солонгос]]
[[ca:Corea del Sud]]
[[ca:Corea del Sud]]
[[cdo:Hàng-guók]]
[[cdo:Hàng-guók]]

Versiono ye 13:26, 6 dec. 2012

Sud-Korea
대한민국
大韓民國
Daehan Minguk
Standardo di Sud-Korea Blazono di Sud-Korea
Nacionala himno:
Aegukga
Urbi:
Chefurbo: Seoul
Precipua urbo: Seoul
Lingui:
Oficala lingui: Koreana
Tipo: Republiko
· Prezidisto: Lee Myung-bak
· Chefa ministro: Kim Hwang-sik
Surfaco: (108ma maxim granda)
· Totala: 100 210 km²
· Aquo: 0,3 %
Plusa informi:
Valuto: Sud-Koreana Won
Veho-latero: dextre
ISO: KR
KOR
410
Reto-domeno: .kr*, .한국*
Precipua religio: sen religio 48%, kristanismo 40,8%, tradicionala religii 15,6%, Budismo 15,3%


Korea (La republiko di Korea - Daehanminguk - 대한민국 - 大韓民國) esas mikra lando en Azia. Chef-urbo di Sud-Korea esas Seoul. La nomo "Korea" venas del anciena nomo di stato Guryo/Kuryo(고려).

Historio

 Precipua artiklo: Historio di Sud-Korea

De 1592 til 1598 Japoniani invadis Korea. Toyotomi Hideyoshi komandis la forci ed atempis invadar Azia tra Korea, ma esis ekpulsita kun la helpo di Chiniana Ming-dinastio. Dum 1620a e 1630a yari Mandjuri invadis la regiono, ed anke konquestis tota Chinia.

Ye 1 di marto 1919 Korea deklaris nedependeso de Japonia, ma nur ye 13 di aprilo ol instalis lua unesma guvernerio. En la fino di Duesma mondomilito Japonia kapitulacis e cedis la regiono a Sovietani ed Usani, qua okupis la nordo e la sudo di Korea, rispektive.

Sud-Korea esis establisita ye 15 di agosto 1948. Ye 25 di junio 1950 Nord-Korea invadis Sud-Korea e komencis Korea-milito.

 Precipua artiklo: Korea-milito

L'armistico ye 1953 nulatempe signatita da Sud-Korea, establisis nemilitarigita zono cirkum l'originala frontiero. La du Korea ne signatis paco-pakto, e ta rezultas ke la du landi kontinuas teknikale en milito.

Ye 1960 okuris studentala rebeliono kontre la prezidisto Syngman Rhee. Pos komencis periodo di politiala ne-estabileso qua duris til la stato-stroko komandita da Park Chung-hee. Park guvernis til lia asasino ye 1979. Dum lia guverno l'ekonomio di lando kreskis forte. Pos lia morto, okuris politikal agiteso, pro tota la chefi di opozeso, ante represita, decidar kandidateskar a la prezidanteso.

Ye 1980 okuris altra stato-stroko, komandita da generalo Chun Doo-hwan kontre la provizora prezidisto Choi Kyu-hah. Chun guvernis Sud-Korea despotale til 1987, kande intensa protesti pos la morto sub tormento di un studento obligis Roh Tae-woo, chefo di la partiso por Demokratiala Yusteso (DJP, de la prezidisto Chun Doo-Hwan), aceptar direkta elekti por prezidisto. Roh ganis l'elekto por mikra difero, kontre Kim Dae-jung e Kim Young-sam.

Politiko

Sud-Korea esas parlamentala republiko. La prezidisto esas la chef-stato, ed esas elektita da 5-yara periodo da populo. Nune esas Lee Myung-bak.

La parlamento havas 1 chambro kun 273 membri.

Geografio

Mapo di Sud-Korea kun lua precipua urbi.

Sud Korea jacas sudo di Koreana peninsulo. Ol havas 238 km di frontiero kun Nord-Korea, en un nemilitarigita zono.

Lua klimato esas temperema kun 4 sezoni, e sufras l'efekti di monsono. L'averajala temperaturo en Seoul ye januaro (vintro) varias de -5 til -2,5°C. En julio (somero) l'averajala temperaturo varias de 22,5° til 25 °C. L'insulo di Jeju, en sudo, esas plu varma kam la kontinento, ed en vintro lua minimala temperaturo atingas 2,5 °C pozitiva.

Urbi en Korea

La maxim granda urbi en Korea esas:

  • Seoul (서울특별시, 서울特別市)
  • Busan (부산광역시, 釜山廣域市)
  • Daegu (대구광역시, 大邱廣域市)
  • Gwangju (광주광역시, 光州廣域市)
  • Daejon (대전광역시, 大田廣域市)
  • Incheon (인천광역시, 仁天廣域市)
  • Ulsan (울산광역시, 蔚山廣域市)

Korea anke havas multa granda urbi:

Provinci di Korea

Korea esas dividita a non provinci (do (도, 道) en Koreana)

Insuli (do (도, 島) en Koreana)

En la nomi di la provinci, buk signifikas 'nordo' e nam signifikas 'sudo'.

Ekonomio

 Precipua artiklo: Ekonomio di Sud-Korea

Korea havas la kinesma granda ekonomio en Azia. Ol esas konsiderata un di 4 Aziana Tigri.

Demografio

Kulturo

Cetera aferi

Lektez anke pri

Referi

Shablono:Link FA