Republiko Chinia

Taiwan
中華萌國 Zhōnghuá Mínguó
Standardo di Taiwan	Blazono di Republiko Chinia
Nacionala himno:
Nacionala himno de la Republiko di Chinia
Urbi:
Chefurbo:	Taipei
Precipua urbo:	Taipei
Lingui:
Oficala lingui:	Chiniana
Guvernerio:
Tipo:	Republiko
· Prezidisto:	Ma Ying-jeou
· Chefa ministro:	Jiang Yi-huah
Surfaco: (136ma maxim granda)
· Totala:	36 191 km²
· Aquo:	10,34 %
Plusa informi:
Valuto:	Nova Dolaro di Taiwan
Veho-latero:	dextre
ISO:	TW
	TWN
	158
Reto-domeno:	.tw*
Precipua religio:	tradicionala religii 50,7%, Budismo 20,9%, Taoismo 10,2%, nova religii 6,7%, kristanismo 6,6% (2005)

Republiko di Chinia (anke vokada Taiwan e Formosa) esas republiko en Est-Chiniana Maro, formata da insulo di Taiwan ed altra mikra insuli, inter kontinentala Chinia e Hong Kong. Oficale Taiwan ne esas konsiderata stato, ma teritorio di Chinia. Quankam ol aktis kom nedependanta stato depos 1949, kande komunisti ganis povo en kontinentala Chinia.

Historio

Precipua artiklo: Historio dil Republiko di Chinia

Unesma habitanti di Taiwan esis aborijeni qua arivis en l'insulo ante 4.000 yari aK. L'insulo esis konocita da Chiniani pos Kristana Epoko, ma nur esis okupita da Chiniani dum la 17ma yarcento. Ante, ye 1590, Portugalani establisis komercala bazo en l'insulo, qua divenis konocata kom Formosa. Pos, Hispaniani okupis ol, ma esis ekpulsita da Nederlandani ye 1642.

Recenta historio

Ye 1662 Zheng Cheng-gong vinkis Nederlandani ed okupis l'insulo en nomo di Ming dinastio. Taiwan divenis parto di Chiniana Imperio til 1895, kande Japonia sizis lu. Japonia sukombis en Duesma mondomilito, e pos milito en Chinia komencis interna milito inter povo di Kuomintang e komunisti. En l'interna milito la komunisti vinkis ye 1949 e Chiang Kai-sek kun sua armeo e Kuomintang-partiso fugis a Taiwan.

Taiwan duris esar kom Republiko di Chinia ed ol ganis anke la membreso di Unioninta Nacioni. Segun nova Populala Republiko di Chinia, Taiwan esas nur teritorio di (Republiko Populala di) Chinia.

Ye 1971 Taiwan perdis lua sideyo en Unioninta Nacioni a komunista Chinia. Do Taiwan falis en diplomatal izoleso. Ye 1979 Usa ligis diplomatala relati kun Chinia, ma samatempe Usa promisis suportor la defenso di Taiwan.

Dum existeso di du Chinii, la relato inter la parti esabas tensa, ma nula milito komencis. Quankam anke nun centi di fuzei apuntas la kontrea rivo che Taiwan-stretajo. Ye 1992 komencis kurta periodo amikala inter Chinii: la du parti aceptis l'ideo di un Chinia, ma amba parti havis sua kontenajo dil penso. Amikala periodo finis 1999, kande prezidisto Lee demandis ke on mustus procedar kam stato relate Taiwan.

Taiwan esis unpartisala (mi)stato til 1988, kande politikal opozantaro esis permisata da nova prezidisto Lee Teng-hui. Ye 2000 la periodo di Kuomingtang en povo finis, kande Chen Shui-bian esis elektita prezidisto. Chen Shui-bian suportas l'ideo di du Chinii.

Politiko

La chefo di stato esas la prezidisto, elektita da populo por 4-yara periodo. La chefa ministro esas indikita da prezidisto.

La parlamento havas 1 chambro, kun 113 membri.

Geografio

Politikala subdividuro di la Republiko di Chinia.

La Republiko di Chinia esas kompozita da Taiwan insulo e di vicina mikra-insuli. La klimato esas subtropikala en granda parto e tropikala en sudo.

Lua maxim granda urbo esas Taipei. Altra importanta urbi esas Tainan e Kaohsiung.

Ekonomio

Videz anke: Ekonomio di Taiwan
Taiwan havas kapitalista ekonomio. Moderna industrio developis rapide, e Taiwan esas konsiderita un di 4 Aziana Tigri.

Demografio

Plu kam 90% di populo apartenas Han-Chiniana grupo. Nur 2% di populo havas aborijena origino.

Kulturo

La kulturo di Taiwan derivas di tradiciona kulturo di kontinantala Chinia. L'aborijeni anke havas propra kulturo, diferenta de Chiniana.

Cetera aferi

Taipei 101 turmo