Komunismo

Siklo e martelo, internaciona simbolo di komunismo.

Komunismo esas politikala filozofio qua intencas konstruktar socio sen klasi e sen stato, kun komuna proprieto di produkto-moyeni, libera aceso a konsumo-vari, ed ceso di salariala laboro e privata proprieto di produkto-moyeni ed imobli.

Karl Marx.

En teorio, kreita da Germana filozofi Karl Marx e Friedrich Engels en la 19ma yarcento, l'ideo di proletariaro-diktatoreso referas ad socialista stato ube proletariaro (la klaso di industriala laboristi) kontrolus lua politikala povo. La vorto "diktatoreso" esas kontroversa, e ne referas ad klasika ideo di dictatura de Romana Imperio, ube un persono o mikra klaso kontrolas la stato, ma ad un ideo kreita da Marx ube tota un sociala klaso kontrolus guverno, en demokratiala sistemo.

Manifesto di Komunista Partiso, libro da Marx e Engels.

Altra konceptajo kreita da Marx esis klazi-konflikto, qua signifikas la tensi ed antagonismi qua existas en socio pro konflikti di interesti inter la diferenta sociala klasi. Unlatere, kapitalisti qua kontrolas producajo-moyeni, pagas adminime salarii e deziras augmentar lia profiti; altralatere proletariaro qua recevas basa salarii e kompras vari produktata en l'entraprezi di kapitalisti po alta preci. En lia libro "Komunista manifesto" ye 1848 Marx ed Engels lansis ta konceptajo, e propozis l'ideo de un laborista revoluciono pro destruktonta kapitalismo.

Komunismo esis l'oficiala ekonomikala principo di Sovietia, ed ankore esas di Chinia, Kuba, Vietnam, Nepal, e Nord-Korea.