Hemoglobino: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Addbot (diskutez | kontributadi)
m Bot: Migrating 69 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q43041 (translate me)
+kurta texto, imajo
Lineo 1: Lineo 1:
[[Arkivo:1GZX_Haemoglobin.png|thumb|180px|Molekulala strukturo dil hemoglobino.]]
{{wikivortaro}}
'''Hemoglobino''' esas [[albumino|albuminoido]] e [[fero]]za substanco quan formas la maxim granda parto di reda [[globulo]] di [[sango]].
'''Hemoglobino''' esas [[albumino|albuminoida]] [[proteino]] kun reda koloro pro la presenco di [[fero]], quan formacas la maxim granda parto di [[reda globulo|reda globuli]] dil [[sango]]. Lua funciono esas transportar [[oxo]] de la [[pulmono|pulmoni]] til tota la tisui dil korpo.


== Inquesti pri hemoglobino ==
En 1825 J.F. Engelhard<ref>{{cite book|last=Engelhard|first=Johann Friedrich|title=Commentatio de vera materia sanguini purpureum colorem impertientis natura|year=1825|publisher=Dietrich|location=Göttingen|language=Latin}}</ref> deskovris ke la quanto di [[Fero]] en la hemoglobini de diversa speci esas la sama. Pro konocar l'[[atomala maso]] dil elemento [[Fero]] ilu povis kalkular l'atomala maso di hemoglobino. Ilu kalkulis la molekulala maso di hemoglobino segun la formulo ''n'' × 16000 (n= quanto di atomi di fero en la molekulo. Nune on savas ke esas 4). Lore lia kalkulo konsideresis ridikula, pro altra ciencisti konsiderar ke un molekulo ne povis esar tam granda. En 1925 [[Gilbert Smithson Adair]] demonstris ke la kalkulo di Engelhard esis korekta.<ref>{{cite book|last=Adair|first=Gilbert Smithson|title=A critical study of the direct method of measuring the osmotic pressure of hǣmoglobin|publisher =Proc. R. Soc. Lond.|year=1925|volume=A 108 |pages=292–300 |location=London, Anglia |doi=10.1098/rspa.1925.0126|issue=750}}</ref>

En [[1959]] [[Max Perutz]] determinis la molekulala strukturo di myoglobino (simile a hemoglobino) per [[x-radio]] de [[kristalografio]].<ref name="pmid13734651">{{cite book| author = Perutz MF | title = ''Structure of haemoglobin'' | publisher = Brookhaven symposia in biology|location=Brookhaven, Usa | volume = 13 | pages = 165–83 | year = 1960 | pmid = 13734651 }}</ref> Pro ta deskovro, Perutz recevis la [[Nobel-premio]] pri kemio en [[1962]].

== Referi ==
{{wikivortaro}}
{{reflist}}


[[Kategorio:Sango proteini]]
[[Kategorio:Sango proteini]]

Versiono ye 02:30, 18 di agosto. 2015

Molekulala strukturo dil hemoglobino.

Hemoglobino esas albuminoida proteino kun reda koloro pro la presenco di fero, quan formacas la maxim granda parto di reda globuli dil sango. Lua funciono esas transportar oxo de la pulmoni til tota la tisui dil korpo.

Inquesti pri hemoglobino

En 1825 J.F. Engelhard[1] deskovris ke la quanto di Fero en la hemoglobini de diversa speci esas la sama. Pro konocar l'atomala maso dil elemento Fero ilu povis kalkular l'atomala maso di hemoglobino. Ilu kalkulis la molekulala maso di hemoglobino segun la formulo n × 16000 (n= quanto di atomi di fero en la molekulo. Nune on savas ke esas 4). Lore lia kalkulo konsideresis ridikula, pro altra ciencisti konsiderar ke un molekulo ne povis esar tam granda. En 1925 Gilbert Smithson Adair demonstris ke la kalkulo di Engelhard esis korekta.[2]

En 1959 Max Perutz determinis la molekulala strukturo di myoglobino (simile a hemoglobino) per x-radio de kristalografio.[3] Pro ta deskovro, Perutz recevis la Nobel-premio pri kemio en 1962.

Referi

Wikipedio
Wikipedio
Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Hemoglobino
  1. Commentatio de vera materia sanguini purpureum colorem impertientis natura. Loko di publikigo: Göttingen. Idiomo: Latin.
  2. A critical study of the direct method of measuring the osmotic pressure of hǣmoglobin. Loko di publikigo: London, Anglia. Pagino/pagini: 292–300
  3. Autoro: Perutz MF. 'Structure of haemoglobin'. Loko di publikigo: Brookhaven, Usa. Pagino/pagini: 165–83