Historio di Suisia: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
DavidW (diskutez | kontributadi)
Texto de "Ye ca dio, 18 oktobro".
kelka korektigi
Lineo 1: Lineo 1:
[[Arkivo:Flag of Switzerland.svg|300px|thumbnail|right|Flago di Suisia.]]
[[Arkivo:Flag of Switzerland.svg|200px|thumbnail|right|Flago di Suisia.]]
La maxim anciena agrokultivala kolonieti en la regiono di nuna Suisia dateskas de {{formatnum:5300}} yari aK. La maxim anciena konocata tribui qua habitis la regiono esas la populi di Hallstatt e La Tène (Hallstatt-kulturo e La Tène kulturo) qua developis su cirkum 450 aK. Ye [[58 aK]] [[Romana imperio|Romana]] generalo [[Julius Cezaro]] vinkis Helvetii en [[batalio di Bibracte]]<ref>[http://www.swissworld.org/en/history/prehistory_to_romans/prehistoric_times/ History] swissworld.org</ref>. Ye [[15 aK]] Tiberius konquestis le [[Alpi]], qua divenis parto di Romana Imperio.
La maxim anciena agrokultivala kolonieti en la regiono di nuna [[Suisia]] dateskas de {{formatnum:5300}} yari aK. La maxim anciena konocata tribui qua habitis la regiono esas la populi di Hallstatt e La Tène (Hallstatt-kulturo e La Tène kulturo) qua developis su cirkum 450 aK. En [[58 aK]] [[Romana imperio|Romana]] generalo [[Julius Cezaro]] vinkis Helvetii en [[batalio di Bibracte]]<ref>[http://www.swissworld.org/en/history/prehistory_to_romans/prehistoric_times/ History] swissworld.org</ref>. En [[15 aK]] Tiberius konquestis le [[Alpi]], qua divenis parto di Romana Imperio.


Dum la komenco di [[Mez-epoko]] parto di nuna Suisia partoprenis a la rejio di Burgundia. Alamani establisis su en Suisiana platajo dum [[5ma yarcento]]. De [[6ma yarcento|6ma]] til [[8ma yarcento]] la regiono esis parto di la rejio di Franki, ma kun la morto di [[Karl la Granda]] e pos [[Verdun-kontrakto]] ye [[843]], la regiono esis dividita.
Dum la komenco di [[Mez-epoko]] parto di nuna Suisia apartenis a la rejio di Burgundia. Alamani establisis su en Suisiana platajo dum [[5ma yarcento]]. De la [[6ma yarcento|6ma]] til la [[8ma yarcento]] la regiono esis parto di la rejio di Franki, ma kun la morto di [[Karl la Granda]] e pos la [[pakto di Verdun]] en [[843]], la regiono esis dividita.


Da [[Federala Charto]] di [[1291]] tre komoni, [[Kantono di Uri|Uri]], [[kantono di Schwyz|Schwyz]] e [[Unterwalden]] unionis su en alianco koonocata kom Olda Suisiana konfederuro.
Da [[Federala Charto]] di [[1291]] tre komoni, [[Kantono di Uri|Uri]], [[kantono di Schwyz|Schwyz]] e [[Unterwalden]] unionis su en alianco konocita kom Olda Suisiana konfederuro.


==Ter-tremo==
==Ter-tremo==
Ye [[18 di oktobro]] [[1356]], [[ter-tremo]] eventis ye la urbo [[Basel]] en Suisia. Esis granda shoko dum la vespero di ca dio, e plura sequanta shoki. La urbo esis destruktata, e cirkume 300 homi mortis. Kasteli e kirki til disto 30 km de Basel esis destruktata; la ter-tremo esis sentata en Zürich e Konstanz. Ol esis la maxim granda tertremo en centrala Europa dum historiala tempi.
Ye la [[18ma di oktobro]] [[1356]], [[ter-tremo]] eventis ye la urbo [[Basel]] en Suisia. Esis granda shoko dum la vespero di ca dio, e plura sequanta shoki. La urbo esis destruktata, e cirkume 300 homi mortis. Kasteli e kirki til disto 30 km de Basel esis destruktata; la ter-tremo esis sentata en Zürich e Konstanz. Ol esis la maxim granda tertremo en centrala Europa dum historiala tempi.


==Nedependeso di Suisia==
==Nedependeso di Suisia==
[[Arkivo:Dornach_1499.jpg|thumb|320px|left|La batalio di Dornach]]
[[Arkivo:Dornach_1499.jpg|thumb|320px|left|La batalio di Dornach]]


Suisia divenis nedependanta ye [[22 di septembro]] [[1499]], ye la signato di la Pakto di [[Basel]]. To sequis la batalio di [[Dornach]] ye [[22 di julio]], kande armeo di [[Maximilian 1ma]], imperiestro di la [[Santa Romana Imperio]], vinkesis da armeo di la Suisa federuro. Ca imperio, guvernata da le Habsburg, divenabis povoza en Suisia depos la extingo en [[1263]] di la nobela familio Kyborg di la Suisa regiono.
Suisia divenis nedependanta ye la [[22ma di septembro]] [[1499]], per la signato di la Pakto di [[Basel]]. To sequis la batalio di [[Dornach]] ye la [[22ma di julio]], kande armeo dil imperiestro [[Maximilian la 1ma di la Santa Romana Imperio]], vinkesis da armeo di la Suisa federuro. Ca imperio, guvernata da la ''Habsburg''-i, divenabis povoza en Suisia depos la extingo en [[1263]] di la nobela familio Kyborg di la Suisa regiono.


La federuro en 1499 havis dek kantoni; plusa kantoni pose divenis membri, e la nombro nuntempe esas 26. Esis nula plusa konflikti inter Suisia en la Santa Romana Imperio, tamen la nedependeso ne esis oficale agnoskata da la imperio til la pakto di [[Vestfalia]], di 1648.
La federuro en 1499 havis dek kantoni; plusa kantoni pose divenis membri, e la nombro nuntempe esas 26. Esis nula plusa konflikti inter Suisia en la Santa Romana Imperio, tamen la nedependo ne esis oficale agnoskata da la imperio til la pakto di [[Vestfalia]], di 1648.


Suisia divenis federala stato ye [[1848]].
Suisia divenis federala stato en [[1848]].


== Referi ==
== Referi ==
{{reflist}}
<references/>


{{Historio di Europa}}
{{Historio di Europa}}


[[Kategorio:Historio di Suisia]]
[[Kategorio:Historio di Suisia| ]]

Versiono ye 09:04, 29 okt. 2015

Flago di Suisia.

La maxim anciena agrokultivala kolonieti en la regiono di nuna Suisia dateskas de 5 300 yari aK. La maxim anciena konocata tribui qua habitis la regiono esas la populi di Hallstatt e La Tène (Hallstatt-kulturo e La Tène kulturo) qua developis su cirkum 450 aK. En 58 aK Romana generalo Julius Cezaro vinkis Helvetii en batalio di Bibracte[1]. En 15 aK Tiberius konquestis le Alpi, qua divenis parto di Romana Imperio.

Dum la komenco di Mez-epoko parto di nuna Suisia apartenis a la rejio di Burgundia. Alamani establisis su en Suisiana platajo dum 5ma yarcento. De la 6ma til la 8ma yarcento la regiono esis parto di la rejio di Franki, ma kun la morto di Karl la Granda e pos la pakto di Verdun en 843, la regiono esis dividita.

Da Federala Charto di 1291 tre komoni, Uri, Schwyz e Unterwalden unionis su en alianco konocita kom Olda Suisiana konfederuro.

Ter-tremo

Ye la 18ma di oktobro 1356, ter-tremo eventis ye la urbo Basel en Suisia. Esis granda shoko dum la vespero di ca dio, e plura sequanta shoki. La urbo esis destruktata, e cirkume 300 homi mortis. Kasteli e kirki til disto 30 km de Basel esis destruktata; la ter-tremo esis sentata en Zürich e Konstanz. Ol esis la maxim granda tertremo en centrala Europa dum historiala tempi.

Nedependeso di Suisia

La batalio di Dornach

Suisia divenis nedependanta ye la 22ma di septembro 1499, per la signato di la Pakto di Basel. To sequis la batalio di Dornach ye la 22ma di julio, kande armeo dil imperiestro Maximilian la 1ma di la Santa Romana Imperio, vinkesis da armeo di la Suisa federuro. Ca imperio, guvernata da la Habsburg-i, divenabis povoza en Suisia depos la extingo en 1263 di la nobela familio Kyborg di la Suisa regiono.

La federuro en 1499 havis dek kantoni; plusa kantoni pose divenis membri, e la nombro nuntempe esas 26. Esis nula plusa konflikti inter Suisia en la Santa Romana Imperio, tamen la nedependo ne esis oficale agnoskata da la imperio til la pakto di Vestfalia, di 1648.

Suisia divenis federala stato en 1848.

Referi

  1. History swissworld.org


Historio di Europa
Albania | Andora | Austria | Belgia | Bielorusia | Bosnia e Herzegovina | Bulgaria | Chekia | Dania | Estonia | Finlando | Francia | Germania | Grekia | Gruzia | Hispania | Hungaria | Irlando | Islando | Italia | Kroatia | Latvia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgia | Malta | Moldova | Monako | Montenegro | Nederlando | Norda Makedonia | Norvegia | Polonia | Portugal | Rumania | Rusia | San Marino | Serbia | Slovakia | Slovenia | Suedia | Suisia | Ukraina | Unionita Rejio | Vatikano