1997: Diferi inter la revizi

Deskripto interagiva pri la kronologio dil artiklo

← Plu anciena versiono Plu recenta versiono →

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita

VidalaWikitexto

Lineo-formo

Versiono ye 21:38, 20 mar. 2016

Historio
19ma yarcento

20ma

21ma yarcento

Yardeki:

1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a
1950a • 1960a • 1970a • 1980a • 1990a
2000a

Yari:

1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905
1906 • 1907 • 1908 • 1909 • 1910
1911 • 1912 • 1913 • 1914 • 1915
1916 • 1917 • 1918 • 1919 • 1920
1921 • 1922 • 1923 • 1924 • 1925
1926 • 1927 • 1928 • 1929 • 1930
1931 • 1932 • 1933 • 1934 • 1935
1936 • 1937 • 1938 • 1939 • 1940
1941 • 1942 • 1943 • 1944 • 1945
1946 • 1947 • 1948 • 1949 • 1950
1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955
1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960
1961 • 1962 • 1963 • 1964 • 1965
1966 • 1967 • 1968 • 1969 • 1970
1971 • 1972 • 1973 • 1974 • 1975
1976 • 1977 • 1978 • 1979 • 1980
1981 • 1982 • 1983 • 1984 • 1985
1986 • 1987 • 1988 • 1989 • 1990
1991 • 1992 • 1993 • 1994 • 1995
1996 • 1997 • 1998 • 1999 • 2000

Eventi

Kosmo

13 di februaro - Astronauti repareskas kosmala teleskopo „Hubble“ venante ek kosmoprobilo Discovery.
21 di aprilo - Unesma sepulto en kosmo, kande Pegasus portas ad orbito kremacuro de 24 homi, inter altri de Gene Roddenberry.
4 di julio - Mars Pathfinder di Nasa venas a marso.

Mondo

22 di februaro - On anuncas en Roslin, Skotia, pri unesma klonita mutono, Dolly, qua naskis en junio di antea yaro.
12 di marto - Parlamento di Europana Uniono aceptas la deklaro, per qua on probas impedor la klonado di homo en tota mondo.
11 di mayo - Deep Blue de IBM vinkas Garri Kasparov en shakoludo.
4 di decembro - En Kanada, Ottawa, 122 stati subskribas kontrato pri abnego di produkto ed uzo di landala minili. Kontree, Usa, Populala Republiko di Chinia e Rusia ne subskribas.

Europa

4 di februaro - En Serbia, prezidanto Slobodan Milosevic fine agnoskas vinko di opozantaro dum novembral elekti.
5 di februaro - La tri maxim granda banki Suisiana kreas 71-milion-dolari provizuro por viktimi di holokausto dum la Duesma mondomilito.
22 di februaro - La nasko di la mutono Dolly, la unesma animalo kreita de celulo de adulta mutono (t.e. el esis clone), esis anuncata. Dolly, qua naskis ye la 5ma di julio 1996, havis tri matri: un furnisis la ovo, un furnisis la DNA, e plusa mutono portis la embriono til parturo. La laboro facesis da la universitato di Edinburgh e la vicina Roslin-instituto, ube Dolly pasis sua vivo, produktante sis mutonyuni, til morto en 2003. Pose, clone-i di altra mamiferi, inkluzante kavali e bovi, esis produktata.
6 di marto - Verko di Pablo Picasso, Tête de Femme furtesas en London. Ol trovesas pos un semano.
18 di marto - Dopa guvernilo di Rusa aeroplano An-24 krevas sur voyo a Turkia e produktas 50 morti. Omna flugado per An-24 esas interdiktata.
2 di mayo - En Unionita Rejio, Tony Blair divenas chefministro.
31 di agosto - Princino di Wals Diana en serioza automobil-acidento en Paris.
11 di septembro - On votas en Skotia pro elektar propra parlamento pos 290-yara uniono kun Anglia.
6 di decembro - Un aviono por transporto di vari Antonov An-124 kolizionas kontre edifico en Rusia e 67 personi mortas.

Azia

19 di januaro - Yaser Arafat retrovenas a Hebron, Westa Rivo, pos 30 yari. On jubileas la livo di lasta okupita urbo.
31 di januaro - Protesti en Ankara, Turkia kontre la violado di homala yuri da Israel.
24 di februaro - Ter-tremo en Iran e Turkmenistan produktas 100 morti.
27 di februaro - Ter-tremo en Pakistan produktas 60 morti.
28 di februaro - Ter-tremo frapas Armenia ed Azerbaijan e produktas 1,100 morti. En la nordo di Iran, plusa 3,000 personi mortas.
11 di marto - Explozo en Japoniana ri-laboreyo di nukleara eskombro, e 35 laboristi sufras pro desforta iradio.
10 di mayo - Ter-tremo en sudest Iran produktas 2,400 morti.
10 di junio - En Kambodja chefo di le Reda-Khmer, Pol Pot mortigas Son Sen e lua 11 familiani pro ke il sugestis ligar paco kun la rejimo. Pol Pot fugas a nordo, e le Reda-Khmer en-arestas ilu heme.
1 di julio - Unionita Rejio retrodonas Hong Kong a Populala Republiko di Chinia.
julio - Ekonomiala krizo komencas de Tailando.
16 di novembro - Populala Republiko di Chinia liberigas demokratio-aktivisto Wei Jingsheng pos 18-yara enkarcero pro sanesala kauzo.
29 di decembro - En Hong Kong on komencas abatar hani pro baror l'expanso di perisebla influenzo.

Afrika

18 di januaro - En Ruanda, gerileri* hutu ocidas tri Hispani e tri soldati.
25 di mayo - Mayoro Johnny Paul Koromah kaptas povo en Sierra Leone de prezidanto Ahmad Tejan Kabbah.
17 di novembro - En Egiptia, Luxor, islamista-militeri mortigas 62 turisti.
30 di decembro - En Aljeria gerileri* mortigas 400 homi en quar vilaji.

Nord-Amerika

20 di januaro - Bill Clinton komencas duesma tempo kom prezidanto di Usa.
4 di marto - Prezidanto Bill Clinton inhibas uzor statala pekunio en expertizo di klonado di homo.
26 di marto - En San Diego, Kalifornia, 39 su-ocidinta membri di Pordo di Cielo-kulto (Heaven's Gate) trovesas. Omna havis Nike-shui, ed omna homuli esis kastrita. La momento di la suocido selektesis pro ke Hale-Bopp-aerolito aparis.
2 di junio - Timothy McVeigh verdiktesas a mortopuniso pro explozo en Oklahoma-urbo en 1995.
1 di agosto - Aeroplanifisti Boeing e McDonnell Douglas unionas.
6 di agosto - Microsoft kompras acioni di Apple Computer, lua rivalo, po 150 milion dolari.
12 di novembro - Sheko Ramzi Yousef esas punisita pro bombal atako a World Trade Center en 1993.
19 di novembro - En Iowa, Carlisle, Bobbi MacCaughey parturas sep infanti, omna vivanta.

Sud-Amerika

22 di aprilo - En Peru, Lima, komencas kidnapo en ambasado di Japonia. La kidnapo duros 126 dii. Fine 71 kaptiti liberigesos, du soldati e 14 revoltisti mortos.

Naski

18 di marto - Ciara Bravo, Usan aktorino
19 di marto - Rūta Meilutytė, Lituana natistino, Ora medalio en London 2012 Olimpiala Ludi
3 di aprilo - Gabriel Jesus, Braziliana futbalisto
7 di oktobro - Stefan Krickl, Austriana futbalisto

Morti

8 di januaro - Melvin Calvin, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1911)
9 di januaro - Edward Osóbka-Morawski, chefministro di Polonia (n. 1909)
10 di januaro - Alexander Todd, Barono Todd, Skotiana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1907)
12 di januaro - Charles B. Huggins, Usana mediko e fiziologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. 1901)
17 di januaro - Clyde Tombaugh, astronomo, deskovristo di Plutono (n. 1906)
17 di februaro - Darcy Ribeiro, Brazilian antropologo, skriptisto e politikisto (n. 1922)
19 di februaro - Deng Xiaoping, lasta signifikanta revolucionero Chiniana, evante 92 yari (n. 1904)
6 di marto - Michael Manley, prezidanto di Jamaika (n. 1924)
6 di marto - Cheddi Jagan, prezidanto di Guyana (n. 1918)
7 di marto - Edward Mills Purcell, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1912)
15 di marto - Victor Vasarely, Hungara-Franca piktisto e grafisto (n. 1906)
5 di aprilo - Allen Ginsberg, beat-poeto (n. 1926)
17 di aprilo - Chaim Herzog, prezidanto di Israel (n. 1918)
21 di aprilo - Diosdado Macapagal, prezidanto di Filipini (n. 1910)
21 di aprilo - Andrés Rodríguez Pedotti, prezidanto di Paraguay (n. 1923)
2 di mayo - John Carew Eccles, Austriana neurofiziologiisto, Nobel-laureato (n. 1903)
4 di mayo - Wijeyananda Dahanayake, chefministro di Sri Lanka (n. 1902)
20 di mayo - Virgilio Barco Vargas, ex-prezidanto di Kolumbia (n. 1921)
22 di mayo - Alfred Hershey, Usana biokemiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1908)
16 di junio - Edmond Leburton, chefministro di Belgia (n. 1915)
22 di junio - Gérard Pelletier, jurnalisto, politikisto, diplomacisto (n. 1919)
25 di junio - Jacques-Yves Cousteau, maro-expertisto, developanto di moderna skafandro (n. 1910)
1 di julio - Robert Mitchum, Usan aktoro (n. 1917)
2 di julio - James Stewart, Usan aktoro (n. 1908)
8 di julio - Abu Sadat Mohammad Sayem, prezidanto di Bangladesh (n. 1916)
15 di julio - Gianni Versace, Italiana modisto (m. 1946)
28 di julio - Seni Pramoj, chefministro di Tailando (n. 1905)
31 di julio - Bao Dai, lasta cezaro di Vietnam (n. 1913)
2 di agosto - William S. Burroughs, Usana skriptisto (n. 1914)
4 di agosto - Jeanne Calment, Franciana olda muliero, evante 122 yari (n. 1875)
21 di agosto - Misael Pastrana Borrero, prezidanto di Kolumbia (n. 1923)
23 di agosto - John Cowdery Kendrew, Britaniana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
31 di agosto - Dodi Al-Fayed, Egiptiana entraprezisto (n. 1955)
1 di septembro - Diana Spencer, princino di Wals (n. 1961)
5 di septembro - Agnes Gonxha Bojaxhiu alias Matro Teresa, Albana regulierino, Nobel-laureato pri paco (n. 1910)
7 di septembro - Mobutu Sese Seko, diktatoro di Zaire (n. 1930)
17 di septembro - Jan Peder Syse, chefministro di Norvegia (n. 1930)
21 di oktobro - Aale Tynni, Finlandana poetino (n. 1913)
25 di novembro - Hastings Kamuzu Banda, prezidanto di Malawi (n. 1896?)
12 di decembro - Ali Amini, chefministro di Iran (n. 1905)

Nobel-premiiziti

@@ Lineo 7: / Lineo 7: @@
 === [[Mondo]] ===
-* [[22 di februaro]] - On anuncas en Roslin, [[Skotia]], pri unesma klonita mutono, Dolly, qua naskis en junio di [[1996|antea yaro]].
+* [[22 di februaro]] - On anuncas en Roslin, [[Skotia]], pri unesma klonita [[mutono]], ''Dolly'', qua naskis en junio di [[1996|antea yaro]].
-* [[12 di marto]] - [[EU-parlamento]] aceptas la deklaro, per qua on entraprezas negor la klonado di homo en tota [[mondo]].
+* [[12 di marto]] - [[Parlamento di Europana Uniono]] aceptas la deklaro, per qua on probas impedor la klonado di homo en tota [[mondo]].
-* [[11 di mayo]] - ''Deep Blue'' di [[IBM]] vinkas [[Garri Kasparov]] en [[shakoludo]].
+* [[11 di mayo]] - ''Deep Blue'' de [[IBM]] vinkas [[Garri Kasparov]] en [[shakoludo]].
 * [[4 di decembro]] - En [[Kanada]], [[Ottawa]], 122 stati subskribas kontrato pri abnego di produkto ed uzo di landala minili. Kontree, [[Usa]], [[Populala Republiko di Chinia]] e [[Rusia]] ne subskribas.
 === [[Europa]] ===
-* [[4 di februaro]] - En [[Serbia]], prezidanto [[Slobodan Milosevic]] fine agnoskas vinko dil opozantaro dum novembral elekti.
+* [[4 di februaro]] - En [[Serbia]], prezidanto [[Slobodan Milosevic]] fine agnoskas vinko di opozantaro dum novembral elekti.
-* [[5 di februaro]] - Tri granda banki Suisiana fondas fundo per 71 milioni dolari por viktimi di holokausto(?) dum [[duesma mondomilito]].
+* [[5 di februaro]] - La tri maxim granda banki Suisiana kreas 71-milion-dolari provizuro por viktimi di [[holokausto]] dum la [[Duesma mondomilito]].
-* [[22 di februaro]] - La nasko di la mutono Dolly, la unesma animalo kreita de celulo de adulta mutono (t.e. el esis ''clone''), esis anuncata. Dolly, qua naskis ye 5 julio 1996, havis tri matri: un furnisis la ovo, un furnisis la DNA, e plusa mutono portis la embriono til parturo. La laboro facesis da la universitato di [[Edinburgh]] e la vicina Roslin-instituto, ube Dolly pasis sua vivo, produktante sis mutonyuni, til morto en 2003. Pose, ''clone''-i di altra mamiferi, inkluzante kavali e bovi, esis produktata.
+* [[22 di februaro]] - La nasko di la mutono Dolly, la unesma animalo kreita de celulo de adulta mutono (t.e. el esis ''clone''), esis anuncata. Dolly, qua naskis ye la 5ma di julio 1996, havis tri matri: un furnisis la ovo, un furnisis la DNA, e plusa mutono portis la embriono til parturo. La laboro facesis da la universitato di [[Edinburgh]] e la vicina Roslin-instituto, ube Dolly pasis sua vivo, produktante sis mutonyuni, til morto en 2003. Pose, ''clone''-i di altra mamiferi, inkluzante kavali e bovi, esis produktata.
 * [[6 di marto]] - Verko di [[Pablo Picasso]], ''Tête de Femme'' furtesas en [[London]]. Ol trovesas pos un semano.
 * [[18 di marto]] - Dopa guvernilo di Rusa [[aeroplano]] An-24 krevas sur voyo a [[Turkia]] e produktas 50 morti. Omna flugado per An-24 esas interdiktata.
-* [[2 di mayo]] - En [[Britania]], [[Tony Blair]] divenas chefministro.
+* [[2 di mayo]] - En [[Unionita Rejio]], [[Tony Blair]] divenas chefministro.
 * [[31 di agosto]] - Princino di Wals [[Diana Spencer|Diana]] en serioza automobil-acidento en [[Paris]].
 * [[11 di septembro]] - On votas en [[Skotia]] pro elektar propra [[parlamento]] pos 290-yara uniono kun [[Anglia]].
+* [[6 di decembro]] - Un [[aviono]] por transporto di vari [[Antonov An-124]] kolizionas kontre edifico en [[Rusia]] e 67 personi mortas.
-=== [[Nord-Amerika]] ===
-* [[20 di januaro]] - [[Bill Clinton]] komencas duesma tempo kom [[Listo di prezidanti di Usa|prezidanto di Usa]].
-* [[4 di marto]] - prezidanto [[Bill Clinton]] inhibas uzor statala pekunio en expertizo di klonado di homo.
-* [[26 di marto]] - 39 su-ocidinta membri di Pordo di Cielo-kulto (''Heaven's Gate'') trovesas. Omna havis ''Nike''-shui, ed omna homuli esis kastrita. La momento di la suocido selektesis pro ke [[Hale-Bopp-aerolito]] aparis.
-* [[2 di junio]] - [[Timothy McVeigh]] verdiktesas a mortopuniso pro explozo en [[Oklahoma-urbo]] en [[1995]].
-* [[1 di agosto]] - Aeroplanifisti [[Boeing]] e [[McDonnell Douglas]] unionas.
-* [[6 di agosto]] - [[Microsoft]] kompras acioni di [[Apple Computer]], la rivalo, po 150 milion dolari.
-* [[12 di novembro]] - Sheko [[Ramzi Yousef]] esas punisita pro bombal atako a ''World Trade Center'' en [[1993]].
-* [[19 di novembro]] - En [[Iowa]], Carlisle, Bobbi MacCaughey parturas sep infanti, omna vivanta.
-=== [[Sud-Amerika]] ===
-* [[22 di aprilo]] - En [[Peru]], [[Lima]], komencas kidnapo en ambasado di [[Japonia]]. La kidnapo duros 126 dii. Fine 71 kaptiti liberigesos, du soldati e 14 revoltisti mortos.
 === [[Azia]] ===
@@ Lineo 39: / Lineo 27: @@
 * [[31 di januaro]] - Protesti en [[Ankara]], [[Turkia]] kontre la violado di [[homala yuri]] da [[Israel]].
 * [[24 di februaro]] - [[Ter-tremo]] en [[Iran]] e [[Turkmenistan]] produktas 100 morti.
-* [[27 di februaro]] - [[Ter-tremo]] en [[Pakistan]], 60 mortas.
+* [[27 di februaro]] - [[Ter-tremo]] en [[Pakistan]] produktas 60 morti.
-* [[28 di februaro]] - [[Ter-tremo]] en [[Armenia]] ed [[Azerbaidjan]] produktas 1100 morti.
+* [[28 di februaro]] - [[Ter-tremo]] frapas [[Armenia]] ed [[Azerbaijan]] e produktas 1,100 morti. En la nordo di [[Iran]], plusa 3,000 personi mortas.
-* [[11 di marto]] - Explozo en Japoniana ri-laboreyo di nukleara eskombro e 35 laboristi sufras pro desforta iradio.
+* [[11 di marto]] - Explozo en [[Japonia]]na ri-laboreyo di nukleara eskombro, e 35 laboristi sufras pro desforta iradio.
 * [[10 di mayo]] - [[Ter-tremo]] en sudest [[Iran]] produktas 2,400 morti.
 * [[10 di junio]] - En [[Kambodja]] chefo di le [[Reda-Khmer]], [[Pol Pot]] mortigas Son Sen e lua 11 familiani pro ke il sugestis ligar paco kun la rejimo. Pol Pot fugas a nordo, e le Reda-Khmer en-arestas ilu heme.
@@ Lineo 47: / Lineo 35: @@
 * [[julio]] - Ekonomiala krizo komencas de [[Tailando]].
 * [[16 di novembro]] - [[Populala Republiko di Chinia]] liberigas demokratio-aktivisto [[Wei Jingsheng]] pos 18-yara enkarcero pro sanesala kauzo.
-* [[29 di decembro]] - En [[Hong Kong]] on komencas abatar hani pro baror l'expanso di perisebla influenzo.
+* [[29 di decembro]] - En [[Hong Kong]] on komencas abatar hani pro baror l'expanso di perisebla [[influenzo]].
 === [[Afrika]] ===
@@ Lineo 54: / Lineo 42: @@
 * [[17 di novembro]] - En [[Egiptia]], [[Luxor]], islamista-militeri mortigas 62 turisti.
 * [[30 di decembro]] - En [[Aljeria]] gerileri* mortigas 400 homi en quar vilaji.
+=== [[Nord-Amerika]] ===
+* [[20 di januaro]] - [[Bill Clinton]] komencas duesma tempo kom [[Listo di prezidanti di Usa|prezidanto di Usa]].
+* [[4 di marto]] - Prezidanto [[Bill Clinton]] inhibas uzor statala pekunio en expertizo di klonado di homo.
+* [[26 di marto]] - En [[San Diego]], [[Kalifornia]], 39 su-ocidinta membri di Pordo di Cielo-kulto (''Heaven's Gate'') trovesas. Omna havis ''Nike''-shui, ed omna homuli esis kastrita. La momento di la suocido selektesis pro ke [[Hale-Bopp-aerolito]] aparis.
+* [[2 di junio]] - [[Timothy McVeigh]] verdiktesas a mortopuniso pro explozo en [[Oklahoma-urbo]] en [[1995]].
+* [[1 di agosto]] - Aeroplanifisti [[Boeing]] e [[McDonnell Douglas]] unionas.
+* [[6 di agosto]] - [[Microsoft]] kompras acioni di [[Apple Computer]], lua rivalo, po 150 milion dolari.
+* [[12 di novembro]] - Sheko [[Ramzi Yousef]] esas punisita pro bombal atako a ''World Trade Center'' en [[1993]].
+* [[19 di novembro]] - En [[Iowa]], Carlisle, Bobbi MacCaughey parturas sep infanti, omna vivanta.
+=== [[Sud-Amerika]] ===
+* [[22 di aprilo]] - En [[Peru]], [[Lima]], komencas kidnapo en ambasado di [[Japonia]]. La kidnapo duros 126 dii. Fine 71 kaptiti liberigesos, du soldati e 14 revoltisti mortos.
 == Naski ==
+[[Arkivo:Ciarabravo.jpg|thumb|130px|[[Ciara Bravo]]]]
 * [[18 di marto]] - [[Ciara Bravo]], Usan aktorino
 * [[19 di marto]] - [[Rūta Meilutytė]], Lituana natistino, Ora medalio en London 2012 Olimpiala Ludi
 * [[3 di aprilo]] - [[Gabriel Jesus]], Braziliana futbalisto
+* [[7 di oktobro]] - [[Stefan Krickl]], Austriana futbalisto
 == Morti ==
+[[Arkivo:Melvin Calvin 1960s.jpg|thumb|130px|[[Melvin Calvin]]]]
 * [[8 di januaro]] - [[Melvin Calvin]], Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. [[1911]])
 * [[9 di januaro]] - [[Edward Osóbka-Morawski]], chefministro di Polonia (n. [[1909]])
 * [[10 di januaro]] - [[Alexander Todd]], Barono Todd, [[Skotia]]na kemiisto, Nobel-laureato (n. [[1907]])
+* [[12 di januaro]] - [[Charles B. Huggins]], Usana mediko e fiziologiisto, Nobel-laureato pri Fiziologio o Medicino (n. [[1901]])
 * [[17 di januaro]] - [[Clyde Tombaugh]], astronomo, deskovristo di [[Plutono]] (n. [[1906]])
+* [[17 di februaro]] - [[Darcy Ribeiro]], Brazilian antropologo, skriptisto e politikisto (n. [[1922]])
 * [[19 di februaro]] - [[Deng Xiaoping]], lasta signifikanta revolucionero [[Chinia]]na, evante 92 yari (n. [[1904]])
 * [[6 di marto]] - [[Michael Manley]], prezidanto di [[Jamaika]] (n. [[1924]])
 * 6 di marto - [[Cheddi Jagan]], prezidanto di Guyana (n. [[1918]])
 * [[7 di marto]] - [[Edward Mills Purcell]], Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. [[1912]])
+* [[15 di marto]] - [[Victor Vasarely]], Hungara-Franca piktisto e grafisto (n. [[1906]])
 * [[5 di aprilo]] - [[Allen Ginsberg]], ''beat''-poeto (n. [[1926]])
 * [[17 di aprilo]] - [[Chaim Herzog]], prezidanto di Israel (n. [[1918]])
@@ Lineo 83: / Lineo 90: @@
 * [[2 di julio]] - [[James Stewart]], Usan aktoro (n. [[1908]])
 * [[8 di julio]] - [[Abu Sadat Mohammad Sayem]], prezidanto di Bangladesh (n. [[1916]])
-* [[15 di julio]] - [[Gianni Versace]], modisto (m. [[1946]])
+* [[15 di julio]] - [[Gianni Versace]], Italiana modisto (m. [[1946]])
 * [[28 di julio]] - [[Seni Pramoj]], chefministro di Tailando (n. [[1905]])
 * [[31 di julio]] - [[Bao Dai]], lasta cezaro di [[Vietnam]] (n. [[1913]])