Amsterdam: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
+texto, imaji
Lineo 35: Lineo 35:


La Nord-Mara Kanalo, qua konektas Amsterdam a la [[Norda Maro]] ye IJmuiden, apertesis en [[1876]], ye la [[1ma di novembro]], dal rejulo [[Willem la 3ma di Nederlando|Willem la 3ma]]. Olua longeso esas 25 km. La konstruktado dil kanalo, intencita por navi e la plubonigo dil komerco kun la portuo di Amsterdam, komencis en 1865. La larjeso di la kanalo lore esis 27 m e la profundeso esis 7 m; la kanalo pose plugrandigesis multafoye.
La Nord-Mara Kanalo, qua konektas Amsterdam a la [[Norda Maro]] ye IJmuiden, apertesis en [[1876]], ye la [[1ma di novembro]], dal rejulo [[Willem la 3ma di Nederlando|Willem la 3ma]]. Olua longeso esas 25 km. La konstruktado dil kanalo, intencita por navi e la plubonigo dil komerco kun la portuo di Amsterdam, komencis en 1865. La larjeso di la kanalo lore esis 27 m e la profundeso esis 7 m; la kanalo pose plugrandigesis multafoye.

== Geografio ==
[[Arkivo:Canal_(8312862875).jpg|thumb|left|250px|Kanalo ''Prinsengracht''.]]
La [[reliefo]] di Amsterdam esas plana, jacante mezavalore 2 metri sub la [[marala nivelo]]. L'urbo konsistas ek cirkume 90 insuleti, qui ligesas per plua kam 1200 ponti. Ol havas plua kam 100 kilometri di kanali. Pro to ol surnomizesis "Venezia de la Nordo". La fluvio Amstel konektas la kanali a l'anciena bayo IJ.

La klimato dil urbo esas oceanala (''Cfb'' segun la [[klimatala klasifikuro di Köppen]]) kun forta influo de la [[Norda maro]] e la venti del westo. Ambe la someri e la vintri havas moderema temperaturi, tamen povas eventar pruini kande nordala od estala venti frapas l'urbo. La mezavalora [[temperaturo]] en julio ([[somero]]) esas 17,6°C, dum ke la mezavalora temperaturo en januaro ([[vintro]]) esas 3,4°C.

La mezavalora yarala [[pluvozeso]] esas 838,2 mm, e la maxim pluvoza monato esas oktobro, kun mezavalore 89,6 mm.

== Transporto ==
Amsterdam havas quar linei di [[metroo]] kun entote 42,5 km e 52 stacioni. La 5ma lineo kompleteskos en 2018. Existas anke 15 linei di [[tramveturo|tramveturi]], kun entote 200 km e 200 vehili.


{{Europana chef-urbi}}
{{Europana chef-urbi}}

Versiono ye 22:06, 23 may. 2018

Amsterdam
Kelk imaji pri Amsterdam.
Standardo Blazono
Lando: Nederlando
Informo:
Latitudo: 52°22' N
Longitudo: 04°54'E
Surfaco: 219 km²
Habitanti: 820 654 (2012)
Denseso di habitantaro: 3 506 hab./km²
Horala zono: UTC+1
(UTC+2 dum la somero)
Urbestro: Eberhard van der Laan
Mapo di Amsterdam
Oficala retosituo:
www.amsterdam.nl
Aerala fotografuro dil urbo.

Amsterdam esas l'oficala chef-urbo di Nederlando. Ol havas cirkume 743 905 habitanti ye la 1ma di julio 2006. Lua totala surfaco esas 130 km². (lando: 100 km²). "Grand-Amsterdam" havas cirkume 1,5 milion habitanti.

L'urbo esas la chef-urbo di Nederlando ma ne la guvernerial urbo, qua esas Den Haag.

Amsterdam konstruktesis sur marshatra sulo. L'urbo kontas nombroza kanali, qui precipue exkavesis dum l' "Ora Yarcento" (17ma yarcento), kande Amsterdam, kom chefurbo di la Republiko di Nederlando, subisis enorma prospero ekonomiala. Nune, ol havas un ek la maxim granda historiala centri de Europa.

L'urbo esis eventeyo por l'Somerala Olimpiala Ludi en 1928.

Historio

Rivero Amstel
Frans Koppelaar
.

Komencis dum 13ma yarcento kom pesk-vilajo. Nomizita segun barilo konstruktita en 1240 en l'ekireyo dil Rivero Amstel. Amsterdam mencionesis en dokumento de la 27ma di oktobro 1275, kom Amstelledamme. En ca dokumento, Floris la 5ma komto di Holando grantis a peskisti en la vicinajo dispenso de pas-taxi.

Dum la 16ma yarcento eventis konflikti di Nederlandani kontre la rejulo Felipe la 2ma di Hispania. Pos milito qua duris 80 yari, Nederlando fine divenis nedependanta de Hispana imperio. Multa judi de Hispania e Portugal, ed anke protestanta komercisti de Antwerpen e hugenoti de Francia refujis en Amsterdam.

La Nord-Mara Kanalo, qua konektas Amsterdam a la Norda Maro ye IJmuiden, apertesis en 1876, ye la 1ma di novembro, dal rejulo Willem la 3ma. Olua longeso esas 25 km. La konstruktado dil kanalo, intencita por navi e la plubonigo dil komerco kun la portuo di Amsterdam, komencis en 1865. La larjeso di la kanalo lore esis 27 m e la profundeso esis 7 m; la kanalo pose plugrandigesis multafoye.

Geografio

Kanalo Prinsengracht.

La reliefo di Amsterdam esas plana, jacante mezavalore 2 metri sub la marala nivelo. L'urbo konsistas ek cirkume 90 insuleti, qui ligesas per plua kam 1200 ponti. Ol havas plua kam 100 kilometri di kanali. Pro to ol surnomizesis "Venezia de la Nordo". La fluvio Amstel konektas la kanali a l'anciena bayo IJ.

La klimato dil urbo esas oceanala (Cfb segun la klimatala klasifikuro di Köppen) kun forta influo de la Norda maro e la venti del westo. Ambe la someri e la vintri havas moderema temperaturi, tamen povas eventar pruini kande nordala od estala venti frapas l'urbo. La mezavalora temperaturo en julio (somero) esas 17,6°C, dum ke la mezavalora temperaturo en januaro (vintro) esas 3,4°C.

La mezavalora yarala pluvozeso esas 838,2 mm, e la maxim pluvoza monato esas oktobro, kun mezavalore 89,6 mm.

Transporto

Amsterdam havas quar linei di metroo kun entote 42,5 km e 52 stacioni. La 5ma lineo kompleteskos en 2018. Existas anke 15 linei di tramveturi, kun entote 200 km e 200 vehili.

Chef-urbi di Europana landi

Amsterdam · Andorra la Vella · Athina · Bakı · Beograd  · Berlin · Bern · Bratislava · Bruxel · Budapest · București · Chișinău · Dublin · Helsinki · Kiyiv · København · Lisboa · Ljubljana · London · Luxemburg · Madrid · Minsk · Monako · Moskva · Nikosia · Oslo · Paris · Podgorica · Praha  · Reykjavík · Rīga · Roma · San-Marino · Sarajevo · Skopje  · Sofiya · Stockholm · Tallinn · Tbilisi · Tirane · Vaduz · Valletta  · Warszawa · Vatikano · Wien · Vilnius · Yerevan · Zagreb