Fairo: Diferi inter la revizi
kelka korektigi/modifiki |
kelka korektigi/modifiki. Se ulu konocas bone la temo, voluntez helpar en la revizo |
||
Lineo 1: | Lineo 1: | ||
[[Arkivo:Large bonfire.jpg|thumb|300px|]] |
[[Arkivo:Large bonfire.jpg|thumb|300px|]] |
||
'''Fairo''' esas la produkto di '''flamo''' da [[redoxo|oxa]]-ektermika reakto nominita '''kombusto'''. [[Cendro]] esas la pulveratra reziduo di kombusto dil ligno ed altra organika materii. |
'''Fairo''' esas la produkto di '''flamo''' da [[redoxo|oxa]]-ektermika reakto nominita '''kombusto'''. [[Cendro]] esas la pulveratra reziduo di kombusto dil ligno ed altra organika materii. |
||
{{ |
{{specala revizo}} |
||
== Kombusto == |
== Kombusto == |
||
La kombusto esas kemiala reakto qua emisas [[kaloro]] e [[lumo]]. La fairo povas existar nur se tri factori esas juntar : du kemiala kompozi, kombusteblo e kombustanta, nam aktiva [[energio]]. |
La kombusto esas kemiala reakto qua emisas [[kaloro]] e [[lumo]]. La fairo povas existar nur se tri factori esas juntar : du kemiala kompozi, kombusteblo e kombustanta, nam aktiva [[energio]]. |
||
Per aktiva energio (to esas, kaloro), la kombustivo deskompozesas e reaktas kun la kombustanta (ordinare aer-[[dioxo]]). |
|||
La lumo venas de du origini |
La lumo venas de du origini: |
||
* |
* per kambio di elektroni inter la kompozanti dum kemiala reakto ; |
||
* de altra parto la |
* de altra parto la radiaco qua emisas omna korpi portita ad alta temperaturo (radiaco di [[nigra korpo]]). |
||
== Fairo e homaro == |
== Fairo e homaro == |
||
''[[Homo erectus]]'' komencis usar fairo cirkume 500 000 yari ante nun. Ol povas ambe esar bonfaco, o maxim povebla enemiko. Ol permisas ulu kalorar su, koquar nutrivo - inter altri ol povas mortigar la [[mikrobo|mikrobi]] e permisas koquar certa planti por manjar - transformas materii ([[metalifo]]), lumas la nokto. Povas anke ocidar, devastar e destruktar ([[incendio]]). |
|||
Fairo esas deigita en multa kulturi. En [[greka mitologio]], ul furtabas de dei e transportas a homaro da [[Prometeo]]. |
Fairo esas deigita en multa kulturi. En [[greka mitologio]], ul furtabas de dei e transportas a homaro da [[Prometeo]]. |
||
=== Simbolaro === |
=== Simbolaro === |
||
Fairo destruktas domaj-besto, do havas tre frue asociita kun purig-ideo. |
Fairo destruktas domaj-besto, do havas tre frue asociita kun purig-ideo. Kelka kulturi, note [[Hinduismo]] kombustas lua morti segun rituala fasono ; en [[Europa]], dum Mezepoko]], pos sub [[inquiziciono]], la mortigo da fairo esis rezervita en [[herezio|hereziani]] e [[sorco|sorcisti]]. |
||
To esas anke simbolo di regenerato tra [[fenixo]]-figuro. |
To esas anke simbolo di regenerato tra [[fenixo]]-figuro. |
||
En l'imaginita di [[antiqua Grekia]], fairo esas |
En l'imaginita di [[antiqua Grekia]], fairo esas un ek la [[quar elementi]] klasika. |
||
Fairo esas naturala asociita kun [[Suno]], qua esas anke fonto di kaloro e lumo (savas nun ke ne esas kombusto ma [[nukleala fuzo]]. Esas anke kun [[volkano|volkani]], kom |
Fairo esas naturala asociita kun [[Suno]], qua esas anke fonto di kaloro e lumo (savas nun ke ne esas kombusto ma [[nukleala fuzo]]. Esas anke kun [[volkano|volkani]], kom exemple la fairo dil forjerio di [[Hefaistos]]/[[Vulcanus]] (same, on savas nun ke l'interna kaloro di [[Tero]] venas de [[nukleara rupto]]). |
||
{{wikivortaro}} |
{{wikivortaro}} |
Nuna versiono, pos 19:08, 20 jul. 2018
Fairo esas la produkto di flamo da oxa-ektermika reakto nominita kombusto. Cendro esas la pulveratra reziduo di kombusto dil ligno ed altra organika materii.
Kombusto[redaktar | redaktar fonto]
La kombusto esas kemiala reakto qua emisas kaloro e lumo. La fairo povas existar nur se tri factori esas juntar : du kemiala kompozi, kombusteblo e kombustanta, nam aktiva energio.
Per aktiva energio (to esas, kaloro), la kombustivo deskompozesas e reaktas kun la kombustanta (ordinare aer-dioxo).
La lumo venas de du origini:
- per kambio di elektroni inter la kompozanti dum kemiala reakto ;
- de altra parto la radiaco qua emisas omna korpi portita ad alta temperaturo (radiaco di nigra korpo).
Fairo e homaro[redaktar | redaktar fonto]
Homo erectus komencis usar fairo cirkume 500 000 yari ante nun. Ol povas ambe esar bonfaco, o maxim povebla enemiko. Ol permisas ulu kalorar su, koquar nutrivo - inter altri ol povas mortigar la mikrobi e permisas koquar certa planti por manjar - transformas materii (metalifo), lumas la nokto. Povas anke ocidar, devastar e destruktar (incendio).
Fairo esas deigita en multa kulturi. En greka mitologio, ul furtabas de dei e transportas a homaro da Prometeo.
Simbolaro[redaktar | redaktar fonto]
Fairo destruktas domaj-besto, do havas tre frue asociita kun purig-ideo. Kelka kulturi, note Hinduismo kombustas lua morti segun rituala fasono ; en Europa, dum Mezepoko]], pos sub inquiziciono, la mortigo da fairo esis rezervita en hereziani e sorcisti.
To esas anke simbolo di regenerato tra fenixo-figuro.
En l'imaginita di antiqua Grekia, fairo esas un ek la quar elementi klasika.
Fairo esas naturala asociita kun Suno, qua esas anke fonto di kaloro e lumo (savas nun ke ne esas kombusto ma nukleala fuzo. Esas anke kun volkani, kom exemple la fairo dil forjerio di Hefaistos/Vulcanus (same, on savas nun ke l'interna kaloro di Tero venas de nukleara rupto).