Montenegro: Diferi inter la revizi

Redaktar ligili
De Wikipedio
Deskripto interagiva pri la kronologio dil artiklo
← Plu anciena versionoPlu recenta versiono →
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
VidalaWikitexto
mNula rezumo di redakto
kelka korektigi + texto, imaji, referi
Lineo 5: Lineo 5:
| Blazono = Coat of arms of Montenegro.svg
| Blazono = Coat of arms of Montenegro.svg
| Imajo_mapo =Europe_location_MNE.png
| Imajo_mapo =Europe_location_MNE.png
| Chefurbo = [[Podgorica]]
| Chefurbo = [[Podgorica]]
| Lojanti_chefurbo = {{formatnum:169132}} ([[2003]])
| Habitanti_chefurbo = {{formatnum:169132}} ([[2003]])
| Precipua_urbo = [[Podgorica]]
| Precipua_urbo = [[Podgorica]]
| Oficala_lingui = [[Montenegrana linguo|Montenegrana]]
| Oficala_lingui = [[Montenegrana linguo|Montenegrana]]
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Guvernerio = [[Republiko]]
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo di prezidanti di Montenegro
| Nomo_listo_chefo_stato = Listo pri prezidanti di Montenegro
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Titulo_chefo_stato = Prezidanto
| Chefo_di_stato = [[Filip Vujanović]]
| Chefo_di_stato = [[Milo Đukanović]]
| Nomo_listo_chefo_guverno = Listo di chefministri di Montenegro
| Nomo_listo_chefo_guvernerio = Listo pri chefministri di Montenegro
| Titulo_chefo_guverno = Chefministro
| Titulo_chefo_guvernerio = Chefministro
| chefo_guverno = [[Milo Đukanović]]
| chefo_guvernerio = [[Duško Marković]]
| Surfaco = {{formatnum:13812}}
| Surfaco = {{formatnum:13812}}
| Rango_surfaco = 160
| Rango_surfaco = 160
| Surfaco_aquo = 1,5
| Surfaco_aquo = 1,5
| Habitanti = {{formatnum:672180}}
| Habitanti = {{formatnum:678326}}
| Rango_habitanti = 164
| Rango_habitanti = 164
| Yaro = 2009
| Yaro = 2017
| Denseso di habitantaro = 50
| Denseso di habitantaro =
| Reto_kodo = .me
| Reto_kodexo = .me
| Nomo_himno = ''Oj, svijetla majska zoro''
| Nomo_himno = ''Oj, svijetla majska zoro''
| Pekunio = [[Euro]]
| Pekunio = [[Euro]]
| Religii = [[kristanismo]]
| Religii = [[kristanismo]]
}}
}}
'''Montenegro''' esas lando qua jacas sude de [[Europa]]. Lua vicina landi esas [[Kroatia]] weste, [[Bosnia e Herzegovina]] nordweste, [[Serbia]], nordeste, ed [[Albania]] sudeste. L'[[Adriatika Maro]] jacas sudweste de la lando.
'''Montenegro''' esas lando jacanta sude de [[Europa]]. Lu havas kom vicini [[Kroatia]] weste, [[Bosnia e Herzegovina]] nordweste, [[Serbia]] nordeste, ed [[Albania]] sudeste. L'[[Adriatika Maro]] jacas sudweste de la lando.


'''Bazala fakti pri Montenegro.'''
'''Bazala fakti pri Montenegro.'''
=== Historio ===
=== Historio ===
[[Arkivo:South-Eastern_Europe,_ca._1090,_by_User-Hxseek.png|thumb|250px|left|Princio di Duklja (Dioklea) c. 1080.]]
{{PA|Historio di Montenegro}}
{{PA|Historio di Montenegro}}
En la yaro [[9]] [[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono. Dum la [[6ma yarcento]] [[slavi]] koloniigis ol, e dum la [[10ma yarcento]] ol divenis princio nomizita Duklja en suzereneso a [[Bizanco]]. Ta princio ganis nedependo en [[1042]].
Dum la yaro [[9]] [[Roman imperio|Romani]] konquestis la regiono. Dum la [[6ma yarcento]] [[slavi]] koloniigis ol. Dum la [[9ma yarcento]] existis tri princii en la regiono: Duklja (korespondanta a la suda duimo di Montenegro), Travunia (weste) e Rascia, norde. En [[1042]] [[Stefan Vojislav]] duktis revolto qua efektigis la nedependo di Duklja. Ta princio havis lua apogeo c. 1046, kande [[Mihailo la 1ma di Duklja|Mihailo la 1ma]] e pose [[Konstantin Bodin]], rispektive filiulo e nepotulo di Stefan Vojislav, guvernis.


Dum la [[16ma yarcento]] Montenegro developis certa autonomio relate ad [[Otoman imperio]]. Tamen, Montenegrani ne aceptis Otomana dominacajo, e dum la [[17ma yarcento]] eventis diversa revolti kontre l'Otomani, qui vinkesis en la [[Granda Turkiana milito]].
Dum la [[16ma yarcento]] Montenegro developis certa autonomio relate ad [[Otoman imperio]]. Tamen, Montenegrani ne aceptis Otomana dominacajo, e dum la [[17ma yarcento]] eventis diversa revolti kontre l'Otomani, qui vinkesis en la [[Granda Turka milito]].


[[Otoman imperio]] fine agnoskis la nedependo di Montenegro em [[1878]]. Pos [[1918]] ol divenis parto de la [[Rejio di Serbiani, Kroatiani e Sloveniani]] e pos de [[Yugoslavia]] e de la [[Republiko Socialista Federala di Yugoslavia]].
[[Otoman imperio]] fine agnoskis la nedependo di Montenegro em [[1878]]. Pos [[1918]] ol divenis parto de la [[Rejio di Serbiani, Kroatiani e Sloveniani]] e pos de [[Yugoslavia]] e de la [[Republiko Socialista Federala di Yugoslavia]].


Kun la rupturo di Yugoslavia, Montenegro divenis parto di [[Serbia e Montenegro]]. Ol divenis nedependanta en [[3 di junio]] [[2006]]. Lando havis diplomacala problemi kun [[Serbia]] en [[6 di septembro]] [[2007]] kande Montenegro impedis chefo di Serbiana [[Ortodoxa kristanismo|ortodox-eklezio]] di enirar en lando. Serbiana chefministro komentis l'incidento e dicis ke Montenegro esis un "preske-stato". [[Podgorica]] demandis exkuzi de Serbia, e Serbiana vice-chefministro Božidar Đelić prizentis formala exkuzi.
Kun la rupturo di Yugoslavia, Montenegro divenis parto di [[Serbia e Montenegro]]. Ol divenis nedependanta ye la [[3ma di junio]] [[2006]]. Lando havis diplomacala problemi kun [[Serbia]] en [[6ma di septembro]] [[2007]] kande Montenegro impedis chefo di Serbiana [[Ortodoxa kristanismo|ortodox-eklezio]] di enirar en lando. Serbiana chefministro komentis l'incidento e dicis ke Montenegro esis un "preske-stato". [[Podgorica]] demandis exkuzi de Serbia, e Serbiana vice-chefministro Božidar Đelić prizentis formala exkuzi.


=== Politiko ===
=== Politiko ===
Lineo 45: Lineo 46:


=== Geografio ===
=== Geografio ===
[[Arkivo:Montenegro Map.png|thumb|180px|Mapo di Montenegro.]]
[[Arkivo:Montenegro Map.png|thumb|180px|left|Mapo di Montenegro.]]
Tereni en Montenegro esas montoza, e lua maxim alta monto esas Zla Kolata, kun {{formatnum:2534}} metri di [[altitudo]].
Tereni en Montenegro esas montoza, e lua maxim alta monto esas Zla Kolata, kun {{formatnum:2534}} metri di [[altitudo]].


Lineo 52: Lineo 53:


=== Demografio ===
=== Demografio ===
[[Arkivo:MontenegroEthnic2011.PNG|thumb|250px|Rasala distributo en Montenegro.]]
Nacionala kompozo di habitanti segun la rezultaji di populara konto ye 2003:
Segun la [[demografiala kontado]] di 2011, Montenegro havis {{formatnum:620029}} habitanti.<ref name="census2011">{{cite web |url=http://monstat.org/userfiles/file/popis2011/saopstenje/saopstenje(1).pdf |format=PDF |language={{en}}|title=Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011. godine (Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011)|publisher=Statistical office, Montenegro |date=12ma di julio 2011 |accessdate=30ma di marto 2011}}</ref> La maxim multa (45%) esas Montenegrani. Serbi esis 28,7%, Bosniani esis 8,7%, Albaniani esis 4,9%, Mohamedani esis 3,3%, Cigani esis 1%, Kroati esas 1%, 2,6% esis de altra etnio, e 4,9% ne informis pri etnio en 2011.<ref name=CIA/>
* Montenegrani: 267.669 (43,16 %)

* Serbii: 198.414 (32,00 %)
L'oficala linguo di la lando esas [[Montenegrana linguo|Montenegrana]], parolata da 37% de la habitantaro. La [[Serbiana linguo|Serba]] parolesas da 42,9% de la habitanti, la Bosniana parolesas da 5,3%, l'Albaniana parolesas da 5,3%, Serbi-Kroati parolesas da 2%, 3,5% parolas altra lingui, e la cetera 4% ne informis, segun la kontado di 2011.<ref name=CIA/>
* Bosni: 48.184 (7,77 %)

* Albaniani: 31.163 (5,03 %)
La [[religio]] kun maxima nombro di adepti esas [[Ortodoxa kristanismo]], por 72,1% de la habitanti. Mohamedani esas 19,1%, Katoliki esas 3,4%, atei esas 1,2%, altri esas 1,5%, e 2,6% ne informis pri religio en 2011.<ref name=CIA>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mj.html |title=Europe::Montenegro - The World Factbook|publisher=CIA |accessdate=29ma di novembro 2018}}</ref>
* Mohamedani: 24.625 (3,97 %)
* Kroati: 6.811 (1,10 %)
* [[Cigano|Cigani]]: 2.601 (0,42 %)
* Altri o sen respondo: 41.271 (6,56 %)


=== Kulturo ===
=== Kulturo ===
{{nekompleta}}
{{nekompleta}}
=== Cetera aferi ===
=== Cetera aferi ===
En Montenegro [[aqua-balono]] esas la maxim populara sporto. En [[2008]] la maskulala esquado di Montenegro divenis mondala championo pri aqua-balono.
En Montenegro [[aqua-balono]] esas la maxim populara sporto. En [[2008]] la maskulala esquado di Montenegro vinkis la mondala championkonkurso pri aqua-balono.

== Referi ==
{{reflist}}


{{Yugoslavia}}
{{Yugoslavia}}

Versiono ye 10:22, 29 nov. 2018

Montenegro
Република Црна Гора
Republika Crna Gora
Standardo di Montenegro Blazono di Montenegro
Nacionala himno:
Oj, svijetla majska zoro
Urbi:
Chefurbo: Podgorica
· Habitanti: 169 132 (2003)
Precipua urbo: Podgorica
Lingui:
Oficala lingui: Montenegrana
Guvernerio:
Tipo: Republiko
· Prezidanto: Milo Đukanović
Surfaco: (160ma maxim granda)
· Totala: 13 812 km²
· Aquo: 1,5 %
Habitanti: (164ma maxim granda)
· Totala: 678 326 (2017)
Plusa informi:
Valuto: Euro
Veho-latero: dextre
ISO: ME
MNE
499
Reto-domeno: .me*
Precipua religio: kristanismo


Montenegro esas lando jacanta sude de Europa. Lu havas kom vicini Kroatia weste, Bosnia e Herzegovina nordweste, Serbia nordeste, ed Albania sudeste. L'Adriatika Maro jacas sudweste de la lando.

Bazala fakti pri Montenegro.

Historio

Princio di Duklja (Dioklea) c. 1080.
 Precipua artiklo: Historio di Montenegro

Dum la yaro 9 Romani konquestis la regiono. Dum la 6ma yarcento slavi koloniigis ol. Dum la 9ma yarcento existis tri princii en la regiono: Duklja (korespondanta a la suda duimo di Montenegro), Travunia (weste) e Rascia, norde. En 1042 Stefan Vojislav duktis revolto qua efektigis la nedependo di Duklja. Ta princio havis lua apogeo c. 1046, kande Mihailo la 1ma e pose Konstantin Bodin, rispektive filiulo e nepotulo di Stefan Vojislav, guvernis.

Dum la 16ma yarcento Montenegro developis certa autonomio relate ad Otoman imperio. Tamen, Montenegrani ne aceptis Otomana dominacajo, e dum la 17ma yarcento eventis diversa revolti kontre l'Otomani, qui vinkesis en la Granda Turka milito.

Otoman imperio fine agnoskis la nedependo di Montenegro em 1878. Pos 1918 ol divenis parto de la Rejio di Serbiani, Kroatiani e Sloveniani e pos de Yugoslavia e de la Republiko Socialista Federala di Yugoslavia.

Kun la rupturo di Yugoslavia, Montenegro divenis parto di Serbia e Montenegro. Ol divenis nedependanta ye la 3ma di junio 2006. Lando havis diplomacala problemi kun Serbia en 6ma di septembro 2007 kande Montenegro impedis chefo di Serbiana ortodox-eklezio di enirar en lando. Serbiana chefministro komentis l'incidento e dicis ke Montenegro esis un "preske-stato". Podgorica demandis exkuzi de Serbia, e Serbiana vice-chefministro Božidar Đelić prizentis formala exkuzi.

Politiko

Montenegro esas parlamentala republiko. La prezidanto elektesas dal populo por 4-yara periodo. La Parlamento havas unika chambro e konsistas ek 81 membri, qui elektesas por 4-yara periodo dal populo. Lua konstituco adoptesis ye la 22ma di oktobro 2007.

Geografio

Mapo di Montenegro.

Tereni en Montenegro esas montoza, e lua maxim alta monto esas Zla Kolata, kun 2 534 metri di altitudo.

Ekonomio

 Precipua artiklo: Ekonomio di Montenegro

Demografio

Rasala distributo en Montenegro.

Segun la demografiala kontado di 2011, Montenegro havis 620 029 habitanti.[1] La maxim multa (45%) esas Montenegrani. Serbi esis 28,7%, Bosniani esis 8,7%, Albaniani esis 4,9%, Mohamedani esis 3,3%, Cigani esis 1%, Kroati esas 1%, 2,6% esis de altra etnio, e 4,9% ne informis pri etnio en 2011.[2]

L'oficala linguo di la lando esas Montenegrana, parolata da 37% de la habitantaro. La Serba parolesas da 42,9% de la habitanti, la Bosniana parolesas da 5,3%, l'Albaniana parolesas da 5,3%, Serbi-Kroati parolesas da 2%, 3,5% parolas altra lingui, e la cetera 4% ne informis, segun la kontado di 2011.[2]

La religio kun maxima nombro di adepti esas Ortodoxa kristanismo, por 72,1% de la habitanti. Mohamedani esas 19,1%, Katoliki esas 3,4%, atei esas 1,2%, altri esas 1,5%, e 2,6% ne informis pri religio en 2011.[2]

Kulturo

 Ica seciono esas vakua, nesuficante detaloza o nekompleta. Vua helpo esas bonvenanta!

Cetera aferi

En Montenegro aqua-balono esas la maxim populara sporto. En 2008 la maskulala esquado di Montenegro vinkis la mondala championkonkurso pri aqua-balono.

Referi

  1. ↑ (12ma di julio 2011) Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Crnoj Gori 2011. godine (Census of Population, Households and Dwellings in Montenegro 2011) (Angla). (PDF) Statistical office, Montenegro. URL vidita ye la 30ma di marto 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Europe::Montenegro - The World Factbook. CIA. URL vidita ye la 29ma di novembro 2018.
Nuna stati qui olim formacis anciena Yugoslavia Flag of the SFRY
Bosnia e Herzegovina | Kosovo | Kroatia | Norda Makedonia | Montenegro | (Serbia e Montenegro) | Serbia | Slovenia
Flago dil Europana Uniono
Europana Uniono
 Mapo dil Europana Uniono
Membrostati: Austria – Belgia – Bulgaria – Chekia – Chipro – Dania – Estonia – Finlando – Francia – Germania – Grekia – Hispania – Hungaria – Irlando – Italia – Kroatia - Latvia – Lituania – Luxemburgia – Malta – Nederlando – Polonia – Portugal – Rumania – Slovakia – Slovenia – Suedia
Negocianta stati: Islando - Montenegro – Norda Makedonia – Serbia – Turkia
Peticionanta stati: Albania
Potenciala kandidati: Bosnia e Herzegovina - Kosovo
Obtenita de "https://io.wikipedia.org/w/index.php?title=Montenegro&oldid=942651"