Tirane: Diferi inter la revizi

Deskripto interagiva pri la kronologio dil artiklo

← Plu anciena versiono Plu recenta versiono →

Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita

Lineo-formo

Versiono ye 09:38, 18 dec. 2018

Tirane

Tirane vidita desude.

Standardo	Blazono
Lando:	Albania
Informo:
Latitudo:	41°19' N
Longitudo:	19°49' E
Altitudo:	110 m
Surfaco:	41,8 km²
Habitanti:	621 286 (2011)
Denseso di habitantaro:	14,746 hab./km²
Horala zono:	UTC+1 (UTC+2 dum somero)
Urbestro:	Erion Veliaj
Mapo:

Oficala retosituo:
www.tirana.gov.al

Tirane esas chef-urbo e maxim populizita urbo di Albania, ed anke chef-urbo di la distrikto Tiranë. Ol havis 621 286 habitanti segun la demografiala kontado di 2011^[1]. Lua tota surfaco esas 41,8 km².

Jacanta an la centro di la lando e cirkondata per monti e kolini, Tirane influesas dal mediteraneala klimato, pro lua poka disto de Adriatiko. L'urbo esas esas sideyo di multa universitati ed esas la politikala, ekonomiala e kulturala centro di Albania. La precipua kompanii e la precipua ciencala institucuri di la lando jacas ibe, ed anke la laboreyi dil prezidanto di la republiko e di la chefministro.

Tirane fondesis en 1614 e divenis chef-urbo di la lando en 1920. On kredas ke lua nomo devenas de lua hem-urbo Tehran.

Historio

La regiono di nuna Tirane ja habitesis dum paleolitiko,^[2] de 30.000 til 10.000 yari ante nun, segun analizo di restaji trovita en la groto Pëllumbas. La maxim anciena deskovrajo de Roman-epoko esis domo de la 3ma yarcento, pose transformita en kirko. Dum la yaro 520 konstruktesis kastelo, posible nomizita Tirkan o Theranda, sub impero dal imperiestro Justinianus la 1ma di Bizanco. Restaji de ta kastelo trovesis alonge la strado Murat Toptani. Ol restoresis dum la 18ma yarcento da Ahmed Pasha Toptani.

La regiono ne esis importanta nek dum l'epoko Iliriana, nek dum la klasik antiqueso. En 1418 Marin Barleti, sacerdoto ed erudito, l'unesma persono qua skribis pri la historio di Albania, skribis pri la vilajeto “Plenum Tyrenae”.

Dum la 15ma yarcento l'urbo okupesis dal Otomani, qui guvernis ol til la nedependo di Albania, dum la 20ma yarcento. L'urbo ja havis bazaro e multa molini ante ke Sulejman Bargjini imperis la konstrukto dil Anciena Moskeo, en 1614. La moskeo Et'hem Bey konstruktesis en 1821 da Mehmet Bey de Petrela, decendanto de Sulejman Bargjini, qua employis la maxim bona artizani de la lando por konstruktar ol. En 1800, l'urbo recevis lua unesma nove veninta habitanti: Valakiana kristani, surnomizita ortodoksit, qui originis del urbi Korçë e Pogradec. Li esis l'unesma kristani qui habitis l'urbo pos lua fondo, ed establisis su proxim la nuna Granda Parko di Tirana.

En 1889 Albaniana linguo komencis docesar en la skoli dil urbo. En 1908 inauguresis patriota klubo Bashkimi. Ye la 28ma di novembro 1912 Albaniana flago levesis en la urbo.

Geografio

La mezvalora altitudo dil urbo esas 110 metri sur la marala nivelo, e lua maxim alta punto jacas 1,828 m sur la marala nivelo. L'urbo cirkondesas per kolini, e jacas an la sama paralelo kam Napoli, Madrid, Istanbul e New York, ed en la sama meridiano kam Budapest e Krakow.

Referi

↑ (2011). Population and Housing Census in Albania (Angla). Institute of Statistics of Albania.
↑ Segun afirmas Prof. Dr. Muzafer Korkuti, Albanian arkeologiisto ed explorero, en lua verko "Tirane si qëndër e Historisë dhe Trashëgimisë Kulturore"

Chef-urbi di Europana landi

Amsterdam · Andorra la Vella · Athina · Bakı · Beograd · Berlin · Bern · Bratislava · Bruxel · Budapest · București · Chișinău · Dublin · Helsinki · Kiyiv · København · Lisboa · Ljubljana · London · Luxemburg · Madrid · Minsk · Monako · Moskva · Nikosia · Oslo · Paris · Podgorica · Praha · Reykjavík · Rīga · Roma · San-Marino · Sarajevo · Skopje · Sofiya · Stockholm · Tallinn · Tbilisi · Tirane · Vaduz · Valletta · Warszawa · Vatikano · Wien · Vilnius · Yerevan · Zagreb

[Albanian_2011_census-1] (2011). Population and Housing Census in Albania (Angla). Institute of Statistics of Albania.

[2] Segun afirmas Prof. Dr. Muzafer Korkuti, Albanian arkeologiisto ed explorero, en lua verko "Tirane si qëndër e Historisë dhe Trashëgimisë Kulturore"

[1]

[2]

@@ Lineo 1: / Lineo 1: @@
 {{Urbi
 | nomo= Tirane
-| Imajo =Tirana by Night.jpg
+| Imajo = Tirana_from_South.jpg
-| TextodilImajo = Tirane dum nokto.
+| TextodilImajo = Tirane vidita desude.
 | Blazono= Stema e Bashkisë Tiranë.svg
 | Flago= Flag of Tirana.svg
@@ Lineo 16: / Lineo 16: @@
 | Yaro= 2011
 | Denseso di habitantaro= 14,746
-| Horala_zono= +1<br>(UTC+2 dum somero)
+| Horala_zono= +1<br><small>(UTC+2 dum somero)
 | Reto= www.tirana.gov.al
 }}
-[[Arkivo:07Tirana Sheshi Skenderbej04.jpg|250px|thumb|left|Placo [[Skanderbeg]], en la centro di Tirane.]]
+[[Arkivo:07Tirana Sheshi Skenderbej04.jpg|250px|thumb|left|Placo [[Skanderbeg]], an la centro di Tirane.]]
-'''Tirane''' esas [[chef-urbi|chef-urbo]] e maxim grand urbo di [[Albania]]. Ol havis {{formatnum:621286}} habitanti segun la [[demografiala kontado]] en [[2011]]<ref name="Albanian 2011 census">{{cite web|url=http://census.al/Resources/Data/Census2011/Instat_print%20.pdf |language= Angla |title=Population and Housing Census in Albania |year=2011 |publisher=Institute of Statistics of Albania}}</ref>. Lua totala surfaco esas 41,8 km².
+'''Tirane''' esas [[chef-urbi|chef-urbo]] e maxim populizita urbo di [[Albania]], ed anke chef-urbo di la [[distrikto Tiranë]]. Ol havis {{formatnum:621286}} habitanti segun la [[demografiala kontado]] di [[2011]]<ref name="Albanian 2011 census">{{cite web|url=http://census.al/Resources/Data/Census2011/Instat_print%20.pdf |language= Angla |title=Population and Housing Census in Albania |year=2011 |publisher=Institute of Statistics of Albania}}</ref>. Lua tota surfaco esas 41,8 km².
-Tirane esas esas sideyo di multa [[universitato|universitati]] ed esas politikala, ekonomiala e kulturala centro di Albania. Ol fondesis en [[1614]] e divenis chef-urbo di la lando en [[1920]]. On kredas ke lua nomo devenas de lua hem-urbo [[Tehran]].
+Jacanta an la centro di la lando e cirkondata per monti e kolini, Tirane influesas dal [[mediteraneala klimato]], pro lua poka disto de [[Adriatiko]]. L'urbo esas esas sideyo di multa [[universitato|universitati]] ed esas la politikala, ekonomiala e kulturala centro di Albania. La precipua kompanii e la precipua ciencala institucuri di la lando jacas ibe, ed anke la laboreyi dil prezidanto di la republiko e di la chefministro.
+Tirane fondesis en [[1614]] e divenis chef-urbo di la lando en [[1920]]. On kredas ke lua nomo devenas de lua hem-urbo [[Tehran]].
 == Historio ==
-[[Arkivo:Et'hem Bey Mosque Tirana 1.JPG|thumb|220px|Moskeo Et'hem Bey, proxim la placo Skanderbeg.]]
+[[Arkivo:Tirana,_Albania_2017-04_Tirana_Mosaic_02.jpg|thumb|left|250px|Mozaiki de la 3ma yarcento.]]
-La regiono di nuna Tirane ja habitesis dum [[paleolitiko]],<ref>Segun afirmas Prof. Dr. Muzafer Korkuti, Albanian arkeologiisto ed explorero, en lua verko "Tirane si qëndër e Historisë dhe Trashëgimisë Kulturore"</ref> de 30.000 til 10.000 yari ante nun. La maxim anciena deskovrajo de [[Roman imperio|Roman-epoko]] esis un domo de la [[3ma yarcento]], pose transformita en kirko. Un [[kastelo]], posible nomizita ''Tirkan'' o ''Theranda'', di qui trovesis restaji alonge la strado Murat Toptani, konstruktesis en la yaro [[520]] dal imperiestro [[Justinianus la 1ma di Bizanco]] e restoresis en la [[18ma yarcento]] da Ahmed Pasha Toptani.
+La regiono di nuna Tirane ja habitesis dum [[paleolitiko]],<ref>Segun afirmas Prof. Dr. Muzafer Korkuti, Albanian arkeologiisto ed explorero, en lua verko "Tirane si qëndër e Historisë dhe Trashëgimisë Kulturore"</ref> de 30.000 til 10.000 yari ante nun, segun analizo di restaji trovita en la groto Pëllumbas. La maxim anciena deskovrajo de [[Roman imperio|Roman-epoko]] esis domo de la [[3ma yarcento]], pose transformita en kirko. Dum la yaro 520 konstruktesis [[kastelo]], posible nomizita ''Tirkan'' o ''Theranda'', sub impero dal imperiestro [[Justinianus la 1ma di Bizanco]]. Restaji de ta kastelo trovesis alonge la strado ''Murat Toptani''. Ol restoresis dum la [[18ma yarcento]] da Ahmed Pasha Toptani.
 La regiono ne esis importanta nek dum l'epoko [[Iliria]]na, nek dum la klasik antiqueso. En [[1418]] Marin Barleti, sacerdoto ed erudito, l'unesma persono qua skribis pri la historio di Albania, skribis pri la vilajeto “Plenum Tyrenae”.
+[[Arkivo:Bazar_Tirana_(ca._1900)2.jpg|thumb|250px|left|La [[bazaro]] di Tirane dum la komenco dil 20ma yarcento.]]
-Dum la [[15ma yarcento]] l'urbo okupesis dal [[Otoman imperio|Otomani]], qui guvernis ol til la nedependo di Albania, dum la [[20ma yarcento]]. En [[1889]] [[Albaniana linguo]] komencis docesar en la skoli dil urbo. En 1908 inauguresis patriota klubo ''Bashkimi''. Ye la [[28ma di novembro]] [[1912]] Albaniana flago levesis en la urbo.
+Dum la [[15ma yarcento]] l'urbo okupesis dal [[Otoman imperio|Otomani]], qui guvernis ol til la nedependo di Albania, dum la [[20ma yarcento]]. L'urbo ja havis [[bazaro]] e multa molini ante ke Sulejman Bargjini imperis la konstrukto dil Anciena Moskeo, en 1614. La moskeo ''Et'hem Bey'' konstruktesis en 1821 da Mehmet Bey de Petrela, decendanto de Sulejman Bargjini, qua employis la maxim bona artizani de la lando por konstruktar ol. En 1800, l'urbo recevis lua unesma nove veninta habitanti: [[Valakia]]na kristani, surnomizita ''ortodoksit'', qui originis del urbi [[Korçë]] e [[Pogradec]]. Li esis l'unesma kristani qui habitis l'urbo pos lua fondo, ed establisis su proxim la nuna Granda Parko di Tirana.
+En [[1889]] [[Albaniana linguo]] komencis docesar en la skoli dil urbo. En 1908 inauguresis patriota klubo ''Bashkimi''. Ye la [[28ma di novembro]] [[1912]] Albaniana flago levesis en la urbo.
 == Geografio ==
+[[Arkivo:Et'hem Bey Mosque Tirana 1.JPG|thumb|left|220px|Moskeo Et'hem Bey, proxim la placo Skanderbeg.]]
 La mezvalora [[altitudo]] dil urbo esas 110 metri sur la [[marala nivelo]], e lua maxim alta punto jacas 1,828 m sur la marala nivelo. L'urbo cirkondesas per kolini, e jacas an la sama paralelo kam [[Napoli]], [[Madrid]], [[Istanbul]] e [[New York]], ed en la sama [[meridiano]] kam [[Budapest]] e [[Krakow]].