Tirane: Diferi inter la revizi
+texto, imaji |
+texto |
||
| Lineo 5: | Lineo 5: | ||
| Blazono= Stema e Bashkisë Tiranë.svg |
| Blazono= Stema e Bashkisë Tiranë.svg |
||
| Flago= Flag of Tirana.svg |
| Flago= Flag of Tirana.svg |
||
| |
| DetalozaMapo = Albanien karte.png |
||
| Shablono_lando= {{ALB}} |
| Shablono_lando= {{ALB}} |
||
| Regiono= |
| Regiono= |
||
| Lineo 33: | Lineo 33: | ||
[[Arkivo:Bazar_Tirana_(ca._1900)2.jpg|thumb|250px|left|La [[bazaro]] di Tirane dum la komenco dil 20ma yarcento.]] |
[[Arkivo:Bazar_Tirana_(ca._1900)2.jpg|thumb|250px|left|La [[bazaro]] di Tirane dum la komenco dil 20ma yarcento.]] |
||
Dum la [[15ma yarcento]] l'urbo okupesis dal [[Otoman imperio|Otomani]], qui guvernis ol til la nedependo di Albania, dum la [[20ma yarcento]]. L'urbo ja havis [[bazaro]] e multa molini ante ke Sulejman Bargjini imperis la konstrukto dil Anciena Moskeo, en 1614. La moskeo ''Et'hem Bey'' konstruktesis en 1821 da Mehmet Bey de Petrela, decendanto de Sulejman Bargjini, qua employis la maxim bona artizani de la lando por konstruktar ol. En 1800, l'urbo recevis lua unesma nove veninta habitanti: [[Valakia]]na kristani, surnomizita ''ortodoksit'', qui originis |
Dum la [[15ma yarcento]] l'urbo okupesis dal [[Otoman imperio|Otomani]], qui guvernis ol til la nedependo di Albania, dum la [[20ma yarcento]]. L'urbo ja havis [[bazaro]] e multa molini ante ke Sulejman Bargjini imperis la konstrukto dil Anciena Moskeo, en 1614. La moskeo ''Et'hem Bey'' konstruktesis en 1821 da Mehmet Bey de Petrela, decendanto de Sulejman Bargjini, qua employis la maxim bona artizani de la lando por konstruktar ol. En 1800, l'urbo recevis lua unesma nove veninta habitanti: [[Valakia]]na kristani, surnomizita ''ortodoksit'', qui originis de vilaji vicina al urbi [[Korçë]] e [[Pogradec]]. Li esis l'unesma kristani qui habitis l'urbo pos lua fondo, ed establisis su proxim la nuna Granda Parko di Tirana. |
||
En |
En 1889 [[Albaniana linguo]] komencis docesar en la skoli dil urbo. En 1908 inauguresis patriota klubo ''Bashkimi''. Ye la [[28ma di novembro]] [[1912]] Albaniana flago levesis en la urbo. Dum la Balkana militi di 1912-1913 l'urbo tempale okupesis dal Serba trupi. En 1916, l'unesma kompleta mapo dil urbo kompleteskis dal [[Austria-Hungaria]]ni. Ye la 8ma di februaro 1920 la Kongreso di Lushnjë proklamis Tirane la provizora chef-urbo di Albania. |
||
== Geografio == |
== Geografio == |
||
Versiono ye 10:00, 18 dec. 2018
| Tirane | ||
| ||
| Tirane vidita desude. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Albania
| |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 41°19' N | |
| Longitudo: | 19°49' E | |
| Altitudo: | 110 m | |
| Surfaco: | 41,8 km² | |
| Habitanti: | 621 286 (2011) | |
| Denseso di habitantaro: | 14,746 hab./km² | |
| Horala zono: | UTC+1 (UTC+2 dum somero) | |
| Urbestro: | Erion Veliaj | |
 <div style="position: absolute; left:Frazala eroro: Nekonocita puntizosigno “{”.px; top: Frazala eroro: Nekonocita puntizosigno “{”.px;">• ← | ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.tirana.gov.al | ||
Tirane esas chef-urbo e maxim populizita urbo di Albania, ed anke chef-urbo di la distrikto Tiranë. Ol havis 621 286 habitanti segun la demografiala kontado di 2011[1]. Lua tota surfaco esas 41,8 km².
Jacanta an la centro di la lando e cirkondata per monti e kolini, Tirane influesas dal mediteraneala klimato, pro lua poka disto de Adriatiko. L'urbo esas esas sideyo di multa universitati ed esas la politikala, ekonomiala e kulturala centro di Albania. La precipua kompanii e la precipua ciencala institucuri di la lando jacas ibe, ed anke la laboreyi dil prezidanto di la republiko e di la chefministro.
Tirane fondesis en 1614 e divenis chef-urbo di la lando en 1920. On kredas ke lua nomo devenas de lua hem-urbo Tehran.
Historio
La regiono di nuna Tirane ja habitesis dum paleolitiko,[2] de 30.000 til 10.000 yari ante nun, segun analizo di restaji trovita en la groto Pëllumbas. La maxim anciena deskovrajo de Roman-epoko esis domo de la 3ma yarcento, pose transformita en kirko. Dum la yaro 520 konstruktesis kastelo, posible nomizita Tirkan o Theranda, sub impero dal imperiestro Justinianus la 1ma di Bizanco. Restaji de ta kastelo trovesis alonge la strado Murat Toptani. Ol restoresis dum la 18ma yarcento da Ahmed Pasha Toptani.
La regiono ne esis importanta nek dum l'epoko Iliriana, nek dum la klasik antiqueso. En 1418 Marin Barleti, sacerdoto ed erudito, l'unesma persono qua skribis pri la historio di Albania, skribis pri la vilajeto “Plenum Tyrenae”.
2.jpg)
Dum la 15ma yarcento l'urbo okupesis dal Otomani, qui guvernis ol til la nedependo di Albania, dum la 20ma yarcento. L'urbo ja havis bazaro e multa molini ante ke Sulejman Bargjini imperis la konstrukto dil Anciena Moskeo, en 1614. La moskeo Et'hem Bey konstruktesis en 1821 da Mehmet Bey de Petrela, decendanto de Sulejman Bargjini, qua employis la maxim bona artizani de la lando por konstruktar ol. En 1800, l'urbo recevis lua unesma nove veninta habitanti: Valakiana kristani, surnomizita ortodoksit, qui originis de vilaji vicina al urbi Korçë e Pogradec. Li esis l'unesma kristani qui habitis l'urbo pos lua fondo, ed establisis su proxim la nuna Granda Parko di Tirana.
En 1889 Albaniana linguo komencis docesar en la skoli dil urbo. En 1908 inauguresis patriota klubo Bashkimi. Ye la 28ma di novembro 1912 Albaniana flago levesis en la urbo. Dum la Balkana militi di 1912-1913 l'urbo tempale okupesis dal Serba trupi. En 1916, l'unesma kompleta mapo dil urbo kompleteskis dal Austria-Hungariani. Ye la 8ma di februaro 1920 la Kongreso di Lushnjë proklamis Tirane la provizora chef-urbo di Albania.
Geografio
La mezvalora altitudo dil urbo esas 110 metri sur la marala nivelo, e lua maxim alta punto jacas 1,828 m sur la marala nivelo. L'urbo cirkondesas per kolini, e jacas an la sama paralelo kam Napoli, Madrid, Istanbul e New York, ed en la sama meridiano kam Budapest e Krakow.
Referi
- ↑ (2011). Population and Housing Census in Albania (Angla). Institute of Statistics of Albania.
- ↑ Segun afirmas Prof. Dr. Muzafer Korkuti, Albanian arkeologiisto ed explorero, en lua verko "Tirane si qëndër e Historisë dhe Trashëgimisë Kulturore"