Norda Mariani: Diferi inter la revizi
Kelka korektigi |
+texto |
||
| Lineo 22: | Lineo 22: | ||
L'insuli deskovresis en [[1521]] da [[Fernão de Magalhães]], qua nomizis ol ''Islas de los Ladrones'' (insuli di la furteri). En [[1668]] Hispana sacerdoto Diego Luis de San Vitores rinomizis l'arkipelago ''Las Marianas'', homaje la rejino Mariana di Austria. |
L'insuli deskovresis en [[1521]] da [[Fernão de Magalhães]], qua nomizis ol ''Islas de los Ladrones'' (insuli di la furteri). En [[1668]] Hispana sacerdoto Diego Luis de San Vitores rinomizis l'arkipelago ''Las Marianas'', homaje la rejino Mariana di Austria. |
||
La Norda Mariani recevis enmigranti del insuli Karolini dum la 19ma yarcento. Karoliniani qui habitis Mariani mantenis lia lingui e kulturo. |
|||
Ye la [[1ma di junio]] [[1899]] [[Hispania]] donis l'insuli ad [[Usa]], pos la fino di [[Hispana-Usana milito]]. |
|||
Pos la [[milito Usana-Hispana]] en 1898, Hispania cedis [[Guam]] al Usani e vendis la cetera Mariani kune la Karolini a la [[Germana imperio|Germani]]. Germani administris l'insuli kom parto di la [[Germana Nova-Guinea]]. |
|||
Dum la komenco dil [[unesma mondomilito]], [[Japonian imperio]] deklaris milito kontre [[Germana imperio]] ed invadis Norda Mariani. En [[1919]], la [[Ligo di la nacioni]] donis omna insuli administrita dal Germani norde del [[Equatoro]] a Japonia. Dum Japonian administrado, [[sukrokano]] divenis la precipua produkturo dil insuli. |
|||
== Geografio == |
== Geografio == |
||
[[Arkivo:Northern Mariana Islands map.gif|thumb|250px|Mapo pri Norda Mariani.]] |
|||
{{nekompleta}} |
|||
L'insuli Norda Mariani, kune [[Guam]], formacas l'arkipelago Mariani. La sudal insuli konsistas ek kalkopetro e koralia rifi. La nordala insuli originis de volkanal aktiveso, e la volkano dil insulo Agriham esas la maxim alta monto del arkipelago, kun 965 metri di [[altitudo]]. |
|||
L'insulo Anathan esas mikra volkanal insulo qua distas 130 km norde de Saipan. Ol esas longa de 10 km e larja de 3 km. La kratero di Anatham komencis eruptar ye la 10ma di mayo 2003. |
|||
La klimato dil insuli esas [[tropikala klimato|tropikala pluvoza]] (''Af'' segun la [[klimatala klasifikuro da Köppen]]), atenuata dal venti alizei. La mezavalora yarala [[temperaturo]] esas 25°C. |
|||
La pluvoza sezono iras de julio til novembro. La mezavalora yarala [[pluvo-quanto]] esas 2118 mm, e la maxim pluvoza monato esas agosto, kun mezavalore 315 mm. |
|||
== Ekonomio == |
== Ekonomio == |
||
{{PA|Ekonomio di Norda Mariani}} |
{{PA|Ekonomio di Norda Mariani}} |
||
Versiono ye 23:59, 18 jan. 2019
of the Northern Mariana Islands
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Norda Mariani esas insul-grupo unionita politikale kun Usa. Ol konsistas ek 15 insuli inter Havayi e Filipini. Lua tota surfaco esas 463.63 km².
Bazala fakti pri Norda Mariani:
Historio
L'insuli deskovresis en 1521 da Fernão de Magalhães, qua nomizis ol Islas de los Ladrones (insuli di la furteri). En 1668 Hispana sacerdoto Diego Luis de San Vitores rinomizis l'arkipelago Las Marianas, homaje la rejino Mariana di Austria.
La Norda Mariani recevis enmigranti del insuli Karolini dum la 19ma yarcento. Karoliniani qui habitis Mariani mantenis lia lingui e kulturo.
Pos la milito Usana-Hispana en 1898, Hispania cedis Guam al Usani e vendis la cetera Mariani kune la Karolini a la Germani. Germani administris l'insuli kom parto di la Germana Nova-Guinea.
Dum la komenco dil unesma mondomilito, Japonian imperio deklaris milito kontre Germana imperio ed invadis Norda Mariani. En 1919, la Ligo di la nacioni donis omna insuli administrita dal Germani norde del Equatoro a Japonia. Dum Japonian administrado, sukrokano divenis la precipua produkturo dil insuli.
Geografio
L'insuli Norda Mariani, kune Guam, formacas l'arkipelago Mariani. La sudal insuli konsistas ek kalkopetro e koralia rifi. La nordala insuli originis de volkanal aktiveso, e la volkano dil insulo Agriham esas la maxim alta monto del arkipelago, kun 965 metri di altitudo.
L'insulo Anathan esas mikra volkanal insulo qua distas 130 km norde de Saipan. Ol esas longa de 10 km e larja de 3 km. La kratero di Anatham komencis eruptar ye la 10ma di mayo 2003.
La klimato dil insuli esas tropikala pluvoza (Af segun la klimatala klasifikuro da Köppen), atenuata dal venti alizei. La mezavalora yarala temperaturo esas 25°C.
La pluvoza sezono iras de julio til novembro. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 2118 mm, e la maxim pluvoza monato esas agosto, kun mezavalore 315 mm.
Ekonomio
| Precipua artiklo: Ekonomio di Norda Mariani |
Referi
| Landi e teritorii en Oceania |
| Atolo Johnston | Atolo Midway | Australia | Estal Timor| Fidji | Franca Polinezia | Guam | Havayi | Insulo Baker | Insuli Cook | Insulo Howland | Insulo Jarvis | Insulo Wake | Insuli Marshall | Insuli Salomon | Kingman Rifo | Kiribati | Federita Stati di Mikronezia | Nauru | Nova Kaledonia | Nova-Zelando | Niue | Norfolk | Norda Mariani | Palau | Palmyra | Papua-Nova-Guinea | Pitkern | Samoa | Tokelau | Tonga | Tuvalu | Usana Samoa | Vanuatu | Wallis e Futuna |