Porto-Riko: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Nula rezumo di redakto
Etiketi: Redaktita per smartfono Redaktita per informatikoprogramo "app"
+texto
Lineo 16: Lineo 16:
|Internet = www.gobierno.pr
|Internet = www.gobierno.pr
}}
}}
'''Porto-Riko''' esas teritorio asociita ad [[Usa]], en [[Karibia]].
'''Porto-Riko''' esas [[arkipelago]] e teritorio neenkorpigita ad [[Usa]], che [[Karibia]], jacanta cirkume 1600 km sud-este de [[Miami]], [[Florida]]. Lua chef-urbo e maxim populoza urbo esas [[San Juan]].


'''Bazala fakti pri Porto-Riko.'''
'''Bazala fakti pri Porto-Riko.'''


=== Historio ===
== Historio ==
[[Arkivo:Taino_Village.JPG|thumb|250px|left|Rikonstrukturo di vilajeto di le ''Taíno''.]]
[[Cristoforo Colombo]] arivis en insulo ye la [[19ma di novembro]] [[1493]]. [[Juan Ponce de León]] esis l'unesma guberniestro depos [[Hispanian imperio|Hispan]] arivo.
La maxim anciena populo konocata qua habitis Porto-Riko esis l'indijeni ''Ortoiroid'', chaseri e peskeri qui ekmigris de [[Sud-Amerika]] e, segun kelka inquestisti, arivis ibe cirkume 4.000 yari ante nun. De la 7ma til la 11ma yarcento pos Kisto, la kulturo Taíno prosperis ibe, e divenis dominacanta cirkume la yaro 1000. Kande [[Cristoforo Colombo]] arivis a Porto-Riko ye la [[19ma di novembro]] [[1493]] dum lua duesma voyajo ad [[Amerika]], l'insulo habitesis da le Taíno, qui nomizis ol ''Borikén''. Colombo nomizis ol ''isla San Juan Bautista'', homaje Santa Ioannes la Baptero.

En 1508, Hispana lietnanto [[Juan Ponce de León]] fondis Caparra, l'unesma [[Hispana imperio|Hispana]] kolonieto en la regiono, e divenis lua unesma guberniestro. Hispani probis sensucesi sklavigar le Taíno por kultivar tereni, nam multi mortis pro morbi adportita dal Hispani. En 1520, [[Karolus la 5ma di Germania e la 1ma di Hispania|Karolus la 1ma di Hispania]] lansis rejala dekreto qua emancipis la cetera Taíno. Dum ta epoko, Afrikana sklavi ja adportesis, tamen en quanti inferiora a vicina kolonii en [[Kuba]], [[Hispaniola]] o [[Guadelupa]], ja plu prosperoza.


En [[1898]] eventis [[Hispana-Usana milito]]. [[Usa]] recevis la teritorio en [[1899]].
En [[1898]] eventis [[Hispana-Usana milito]]. [[Usa]] recevis la teritorio en [[1899]].


=== Geografio ===
== Geografio ==
Porto-Riko konsistas ek la precipua insulo, Porto-Riko, ed altra mikra insuli: [[Vieques]] (348,15 km² e 9 106 habitanti en [[2000]]), Culebra, Mona, Desecheo, e Caja de Muertos. La maxim alta monto jacas en la insulo di Porto-Riko: [[Cerro de Punta]], kun 1336 metri di [[altitudo]].
Porto-Riko konsistas ek la precipua insulo, Porto-Riko, ed altra mikra insuli: [[Vieques]] (348,15 km² e 9 106 habitanti en 2000), Culebra, Mona, Desecheo, e Caja de Muertos. La maxim alta monto jacas an l'insulo Porto-Riko: [[Cerro de Punta]], kun 1336 metri di [[altitudo]].


=== Ekonomio ===
== Ekonomio ==
{{PA|Ekonomio di Porto-Riko}}
{{PA|Ekonomio di Porto-Riko}}
Kemiala industrio e [[turismo]] esas importanta [[ekonomiko|ekonomikala]] agadi dil insulo.
Kemiala industrio e [[turismo]] esas importanta [[ekonomiko|ekonomikala]] agadi dil insulo.


=== Politiko ===
== Politiko ==


{{Wikivortaro}}
{{Wikivortaro}}

Versiono ye 11:10, 15 sep. 2020

Estado Libre Asociado de Puerto Rico
Commonwealth of Puerto Rico
Chefurbo San Juan
Maxim granda urbo San Juan
Oficala linguo Hispana ed Angla
Surfaco 9 104 km²
Habitanti
Denseso di habitantaro
3 195 153[1] (2018)
351 hab./km²
Guberniestro Wanda Vázquez
TNP (yaro) US$ 103.3 miliardi (2012)
Reto www.gobierno.pr

Porto-Riko esas arkipelago e teritorio neenkorpigita ad Usa, che Karibia, jacanta cirkume 1600 km sud-este de Miami, Florida. Lua chef-urbo e maxim populoza urbo esas San Juan.

Bazala fakti pri Porto-Riko.

Historio

Rikonstrukturo di vilajeto di le Taíno.

La maxim anciena populo konocata qua habitis Porto-Riko esis l'indijeni Ortoiroid, chaseri e peskeri qui ekmigris de Sud-Amerika e, segun kelka inquestisti, arivis ibe cirkume 4.000 yari ante nun. De la 7ma til la 11ma yarcento pos Kisto, la kulturo Taíno prosperis ibe, e divenis dominacanta cirkume la yaro 1000. Kande Cristoforo Colombo arivis a Porto-Riko ye la 19ma di novembro 1493 dum lua duesma voyajo ad Amerika, l'insulo habitesis da le Taíno, qui nomizis ol Borikén. Colombo nomizis ol isla San Juan Bautista, homaje Santa Ioannes la Baptero.

En 1508, Hispana lietnanto Juan Ponce de León fondis Caparra, l'unesma Hispana kolonieto en la regiono, e divenis lua unesma guberniestro. Hispani probis sensucesi sklavigar le Taíno por kultivar tereni, nam multi mortis pro morbi adportita dal Hispani. En 1520, Karolus la 1ma di Hispania lansis rejala dekreto qua emancipis la cetera Taíno. Dum ta epoko, Afrikana sklavi ja adportesis, tamen en quanti inferiora a vicina kolonii en Kuba, Hispaniola o Guadelupa, ja plu prosperoza.

En 1898 eventis Hispana-Usana milito. Usa recevis la teritorio en 1899.

Geografio

Porto-Riko konsistas ek la precipua insulo, Porto-Riko, ed altra mikra insuli: Vieques (348,15 km² e 9 106 habitanti en 2000), Culebra, Mona, Desecheo, e Caja de Muertos. La maxim alta monto jacas an l'insulo Porto-Riko: Cerro de Punta, kun 1336 metri di altitudo.

Ekonomio

 Precipua artiklo: Ekonomio di Porto-Riko

Kemiala industrio e turismo esas importanta ekonomikala agadi dil insulo.

Politiko

Wikipedio
Wikipedio
Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Porto-Riko


Suverena stati e Nesuverena teritorii che Karibia
Antigua e Barbuda | Bahama | Barbados | Dominika | Dominikana Republiko | Grenada | Haiti | Jamaika | Kuba | Santa Kitts e Nevis | Santa Lucia | Santa Vincent e Grenadini | Trinidad e Tobago
Nesuverena teritorii: Anguila | Aruba | Virgin Insuli Britaniana | Guadelupa | Insuli Kaiman | Kuracao | Martinik | Montserrat | Navassa | Porto-Riko | Sint Maarten | Insuli Turks e Kaikos | Virgin Insuli Usana
Anciena Nederlandan Antili, nun parto de Nederlando: Bonaire | Saba | Sint Eustatius
  1. (19ma di decembro 2018) Nevada and Idaho Are the Nation's Fastest-Growing States. United States Census Bureau. URL vidita ye la 30ma di decembro 2018.