Occidental

Occidental / Interlingue
Parolata en:	{{{Parolata_en}}}
Regiono:	{{{Regioni_di_mondo}}}
Quanto di parolanti:	{{{Tota_parolanti}}}
Rango:	{{{Rango}}}
Klasifikuro:	• Konstruktita linguo  • Helpolinguo   • Occidental
Oficala stando
Oficala linguo en:	{{{Ube_esas_oficala}}}
Regulata da:	Interlingue-Union
Kodexi
ISO 639-1:	ie
ISO 639-2:	ile
ISO 639-3:	{{{Iso3}}}
Extenseso dil {{{nomo}}}
Videz anke: helpanta linguo – Linguaro

Occidental o Interlingue (ne konfundeskez kun Interlingua) esas konstruktita helpolinguo kreita en 1922 da Edgar de Wahl.

La precipua idei en lua memorando esis:

1. Ke nula existanta sistemo esas apta;
2. Ke l'internaciona linguo konstruktenda fondesez sur l'internaciona linguala materio;
3. Ke tala projeto havez sua propra sistemo di vorto-formaco;
4. Ke ol posedez gramatiko qua produktas nula nenaturala formi.

Per 'naturala' od 'internaciona' de Wahl intencis deskriptar ita formi ja konocata per diversa Europana lingui. Ica idei ne aceptesis da la Delegaciono, e de Wahl pose elaboris sua propra sistemo, til ke en 1922 ilu publikigis sua propra linguo Occidental, en la jurnalo Kosmoglott, plu tarde Cosmoglotta. Ilu riasertis sua principi en konverso kun Otto Jespersen en 1935 (Novialiste nro. 6) e postulis da internaciona linguo ke olu respektez la komuna legi di etniala lingui, to esas:

1. Ol devas esar organala, vivanta, kreskanta segun sua propra legi, aceptante nova elementi;
2. Por ica specala skopo ol devas fondesar sur l'internaciona formi komuna en l'Europana lingui pri fonetiko, espelo ed expreso-manieri.

- Henry Jacob, A Planned Auxiliary Language (1947)

Depos la Duesma mondomilito, Occidental chanjis olua nomo aden Interlingue; ne konfundeskez kun Interlingua.

Ortografio

Occidental havas la sama alfabeto kam Ido, kun tre simila pronuncado.

Litero	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z
IFA	/a/	/b/	/k/, /ts/	/d/	/e/	/f/	/g/, /dʒ/	/h/	/i/	/ʒ/	/k/	/l/	/m/	/n/	/o/	/p/	/k/	/r/	/s/, /z/	/t/, /ts/	/u/	/v/	/w/	/ks/	/j/, /y/	/z/

• c pronuncesas kom /ts/ antee e, i, y, altraloke /k/
• cc pronuncesas kom /kts/ antee e, i, y, altraloke /k/
• g e gg pronuncesas kom /dʒ/ antee e, i, y, altraloke /g/
• gu pronuncesas kom /gw/ antee vokali, altraloke /gu/
• ni pronuncesas kom /ɲ/ antee vokali, altraloke /ni/
• s pronuncesas kom /z/ meza du vokali, altraloke /s/
• t ed i pluse un altra vokalo kondutas kom c, altraloke /t/

Gramatiko

La personala pronomi

	singulara					plurala					indefinita
	1ma	2ma	3ma			1ma	2ma	3ma
			mask.	fem.	neut.			mask.	fem.	neut.
Occidental	yo	tu	il	illa/ella	it	noi	vu	illos	illas	ili	on
Ido	me	tu/vu	ilu	elu	olu	ni	vi	ili	eli	li	onu

Exemplo

Yen Patro nia inter Occidental, Ido ed Interlingua.

Occidental	Ido	Interlingua
Patre nor, qui es in li cieles,	Patro nia qua esas en la cieli,	Patre nostre, qui es in le celos,
mey tui nómine esser sanctificat,	Vua nomo santigesez;	que tu nomine sia sanctificate;
mey tui regnia venir,	Vua regno arivez;	que tu regno veni;
mey tui vole esser fat,	Vua volo esez obediata,	que tu voluntate sia facite
qualmen in li cieles talmen anc sur li terre.	Quale en la cielo, anke (tale) sur la tero.	como in le celo, etiam super le terra.
Da nos hodie nor pan omnidial,	Nia singladi’ panon donez a ni cadie,	Da nos hodie nostre pan quotidian,
e pardona nor débites,	E remisez a ni nia debaji,	e pardona a nos nostre debitas
qualmen anc noi pardona nor debitores.	Quale anke ni remisas a nia debanti,	como etiam nos los pardona a nostre debitores.
E ne inducte nos in tentation,	E ne duktez ni aden la tento,	E non induce nos in tentation,
ma libera nos de lu mal.	Ma liberigez ni de lo mala.	sed libera nos del mal.

Occidental	Li Interlingue-Union es li central organisation international, quel accelera Interlingue. Li IU existe de 1929 e currentmen have su sede in Svissia. Li Union es absolut neutral in li campes politic, religiós e altris.
Ido	L'Interlingue-Union esas la prima organizuro internaciona, qua incitas Interlingue (Occidental). L'IU existesas depos 1929 ed esas nune lokizita en Suisia. L'uniono esas tote neutra pri politiko, religio ed altri.