Unionita Rejio: Diferi inter la revizi

De Wikipedio
Kontenajo efacita Kontenajo adjuntita
Valodnieks (diskutez | kontributadi)
Nula rezumo di redakto
Valodnieks (diskutez | kontributadi)
Nula rezumo di redakto
Lineo 43: Lineo 43:
| Historio4 = [[EEC-adjunto]]
| Historio4 = [[EEC-adjunto]]
| Historio4_dato = [[1ma di januaro]] [[1973]]
| Historio4_dato = [[1ma di januaro]] [[1973]]
| Historio5_dato = [[Bregzito]]
| Historio5 = [[Bregzito]]
| Historio6_dato = [[1ma di januaro]] [[2021]]
| Historio6_dato = [[1ma di januaro]] [[2021]]
| Surfaco = {{formatnum:244820}}
| Surfaco = {{formatnum:244820}}

Versiono ye 12:53, 11 jun. 2021

Unionita Rejio
Standardo di Unionita Rejio Blazono di Unionita Rejio
Nacionala devizo:
"Dieu et mon droit" (Franca)
"Deo e mea yuro"
Nacionala himno:
"God Save the Queen" (Angliana)
"Deo sparas la rejino"
UR - obskura-verda
Europa - klara-verda
Ne-Europala regini - griza
Urbi:
Chefurbo: London
· Habitanti: 8 278 251 (2007)
Precipua urbo: London
Lingui:
Oficala lingui: Angliana
Regionala lingui:
Etnii:
· 87.1% Blankano
· 7.0% Aziano
· 3.0% Nigrano
· 2.0% Mixo
· 0.9% Altra
Demonimo: Angliano
Tipo: Unesala stato, Parlamentala, Konstitucala monarkio
· Rejino: Elizabeth la 2ma
· Chefministro: Boris Johnson
Legifantaro: Parlamento
· Akto di uniono di Englando e Skotlando: 1 di mayo 1707
· Akto di uniono di Granda Britania ed Irlando: 1 di januaro 1801
· Irlandala liberigo-stato-konstituco-akto: 5 di decembro 1922
· EEC-adjunto: 1ma di januaro 1973
Surfaco: (79ma maxim granda)
· Totala: 244 820 km²
· Aquo: 1,34 %
Habitanti: (22ma maxim granda)
· Totala: 64 511 000 (2014)
· Denseso di habitantaro: 246 hab./km²
TNP (KPP):
· Totala: $2.549 bil. (10ma)
$2.945 bil. (5ma)
32.8
mezgranda · 33ma
0.892
plu altra · 14ma
Plusa informi:
Valuto: Britaniana pundo
· Abreviuro: GBP
· Simbolo: £
Horala zono: GMT
· Somero tempo: BST (UTC+1)
Dato-formato: dd/mm/yyyy
Veho-latero: sinistre
Telefono-kodexo: +44
ISO: GB
GBR
826
Reto-domeno: .uk*, .gb*
Precipua religio: Kristanismo (82,6%)


Unionita Rejio esas lando en nord-westal Europa en Atlantiko este de Irlando. Ol konsistas ek Britania (Anglia, Skotia e Wals) e Nord-Irlando.

Chef-urbo: London.

Unionita Rejio anke administras la regioni di:

La regioni infre konsideresas dependanti de Britaniana Krono:

Bazala fakti pri Unionita Rejio.

Historio

 Precipua artiklo: Historio di Unionita Rejio

Ye la 1ma di mayo 1707 L'Unionita Rejio di Britania[1] kreesis kun la politikala uniono di la rejio di Anglia (qua inkluzis Wals) kun la rejio di Skotia. Ta evento esis la rezulto di la Kontrato di Uniono, signatita ye la 22ma di julio 1706[2]. Preske 1 yarcento pose, la Rejio di Irlando, dominacita dal Angli pos 1691, unionesis a Britania por formacar L'Unionita Rejio di Britania ed Irlando.

Dum l'unesma yarcento di existo, l'Unionita Rejio esis modelo por developar idei pri parlamentala sistemo, ed anke kontributis por la developo di literaturo, arti e cienco[3]. L'industriala revoluciono anke kontributis por forteskar lando e helpar la kresko di Britaniana Imperio.

Kande Napoléon la 1ma vinkesis, l'Unionita Rejio divenis la maxim povoza lando del mondo, e divenis importanta povo til l'unesma duimo de la 20ma yarcento[4]. Kun Rusa Imperio, Francia, e pos 1917 anke kun Usa, ol kombatis Germana Imperio e lua federiti en l'Unesma mondomilito[5]. Lando sufris la perdajo di cirkum 2,5 milioni di soldati, e finis la milito kun granda exterala debo[6]. Lando recevis delego de la Ligo di la nacioni por administrar ex-Otomana kolonii en Mez-Oriento. Tale, Britaniana Imperio expansis a sua maxim granda vasteso, e kovris 1/5 de la tota surfaco e 1/4 de la totala habitantaro di Tero[7].

Politiko

Rejino Elizabeth la 2ma di Unionita Rejio.

Unionita Rejio esas konstitucala monarkio. Rejino Elizabeth la 2ma di Unionita Rejio esas chefo di stato pos la 2ma di junio 1953. David Cameron, la chefministro havas la povo de facto.

La Parlamento havas 2 chambri: House of Commons (646 membri, qui elektesas direte dal populo) e House of Lords (nune kun 713 membri qui ne-elektesas direte dal populo).

Unionita Rejio ne havas singla skribita konstituco, ma kelka legi, quale la Magna Carta adoptita ye la 15ma di junio 1215 ed altra, konsideresas ta la bazo di lua konstitucala sistemo.

Brexit (Brekiro)

Unionita Rejio esis membro dil Europana Uniono. En 2016 plebicito organizesis pri Britanian Ekiro de l'Uniono (Brekiro) la lando decidis per streta majoritato livar la Europana Uniono. Pos longa negocii e longa interna debati l'Unionita Rejio livis la Europana Uniono ye la 1ma di januaro 2021.

Geografio

Unionita Rejio formacesas per l'insulo di Britania, de parto di l'insulo di Irlando, e de altra insuli.

Ekonomio

 Precipua artiklo: Ekonomio di Unionita Rejio

Unionita Rejio nune esas la 6ma maxim granda ekonomio del mondo e la 3ma maxim granda de Europa, pos Germania e Francia. Ol esis la 9ma maxim granda konsumanto di energio del mondo en 2006, ma la 15ma maxim granda produktero[8].

Demografio

La maxim granda urbo di lando esas London. Altra importanta urbi esas Birmingham, Leeds, Glasgow, Sheffield e Manchester. Segun 2001 demografiala kontado, blanka Britaniani esas 85.67% de omna habitantaro. Altra blanki esas 5.27%.

Kulturo

Kom rezulto di Britaniana imperio, Britaniana influo super altra kulturi esas videbla en Angla linguo parolata che multa regioni, ed anke en la kulturi e la legaro di kelka landi.

Literaturo

Britaniana literaturo esas mondale konocata. En 2005 cikum 206.000 libri publikigesis en la lando. William Shakespeare konsideresas la maxim importanta dramataro di tota tempi. Altra importanta skriptisti esis Geoffrey Chaucer (14ma yarcento), Thomas Malory (15ma yarcento), la filozofi Thomas More (16ma yarcento) e John Milton (17ma yarcento). En 18ma yarcento Daniel Defoe (autoro di Robinson Crusoe) e Samuel Richardson esis pioniri di moderna novelo. Dum la 19ma yarcento la precipua nomi esis Jane Austen, Mary Shelley, Lewis Carroll, Charles Dickens, Emily Brontë e lua fratini Anne e Charlotte, Thomas Hardy, George Eliot, e la poeti William Blake e William Wordsworth. Inter la precipua nomi de la 20ma yarcento esas H. G. Wells, Rudyard Kipling, D. H. Lawrence, Virginia Woolf, George Orwell, Skotian skriptisto Arthur Conan Doyle (kreinto di Sherlock Holmes), T. S. Eliot, Agatha Christie, J. R. R. Tolkien, edc.

Muziko

Pos la yari 1960ma Britaniana rock dissendis su em omna parto dil mondo, unesme kom The Beatles, grupo ke vendis plu kam 1 miliardi di kopii de lua muziki til nun ed esas konsiderata la maxim influiva bando en l'historio di populala muziko[9]. Altra important artisti e grupi esas The Rolling Stones, Led Zeppelin, Pink Floyd, Queen, Bee Gees, Elton John (qua vendis plu kam 200 milioni kopiuri de lua muziki), The Who, David Bowie, Eric Clapton, Rod Stewart, e The Police. Plu recente esas Coldplay, Radiohead, Oasis, Muse, Spice Girls, Amy Winehouse ed Adele.

Galerio

|Referi

  1. Parliament.uk.
  2. Acts of Union with Scotland 1707. www.parliament.uk.
  3. [http://en.wikipedia.org/wiki/Niall_Ferguson Empire: The Rise and Demise of the British World Order, Ferguson, Nial. Basic Books, 2003
  4. L. Sondhaus, Navies in Modern World History (London: Reaktion Books, 2004)
  5. J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988)
  6. I. Westwell and D. Cove, eds, History of World War I, Volume 3 (London: Marshall Cavendish, 2002)
  7. J. Turner, Britain and the First World War (Abingdon: Routledge, 1988
  8. "United Kingdom Energy Profile" U.S. Energy Information Administration
  9. "Beatles a big hit with downloads" www.belfasttelegraph.co.uk


 
Unionita Rejio
Flago di Unionita Rejio
Landi: Flago di Anglia Anglia | Flago di Skotia Skotia | Flago di Nord-Irlando Nord-Irlando | Flago di Wals Wals
Dependadi de la krono: Guernsey | Jersey | Insulo Man
Flago dil Europana Uniono Mapo dil Europana Uniono
Membrostati: AustriaBelgiaBulgariaChekiaChiproDaniaEstoniaFinlandoFranciaGermaniaGrekiaHispaniaHungariaIrlandoItaliaKroatia - LatviaLituaniaLuxemburgiaMaltaNederlandoPoloniaPortugalRumaniaSlovakiaSloveniaSuedia
Negocianta stati: Islando - MontenegroNorda MakedoniaSerbiaTurkia
Peticionanta stati: Albania
Potenciala kandidati: Bosnia e Herzegovina - Kosovo