Greta Thunberg

De Wikipedio
Greta Thunberg (2019)

Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg (n. 3 januaro 2003) esas sueda ambiental aktivisto pri klimato-chanjo.  Elua kampaniado ganis internaciona agnosko.

Thunberg konocesas pro elua direta parolo-maniero, e publike ed a politikala dukteri ed asembli, per qua el incitas nemediata agado por traktar la klimato-krizo.

Thunberg unesme konocesis pro yunesal aktivismo en agosto 2018 kande, evanta 15 yari, el komencis pasar sua skolo-jorni exter la sueda parlamento por demandar plu forta agado pri klimato-chanjo, per tenar signo kun la vorti (en la Sueda) Skolstrejk för klimatet (skolo-striko por la klimato).  Balde, altra studenti organizis simila protesti en sua propra komunesi.  Kune, li organizis movado de skolo-striki sub la nomo Fridays for Future (Venerdii por Futuro).

Pos ke Thunberg diskursis a la Konfero pri Klimato-Chanjo dil Unionita Nacioni en 2018, studento-striki eventis omnasemane ulaloke en la mondo.  En 2019, esis adminine du koordinita multa-urba protesti, singla asistita da plu kam un milion studenti.

Heme, Thunberg konvinkis sua genitori adoptar plura vivostilo-selekti por diminutar sua karbo-"pedomarko" (-produkturo), inkluze renuncar aviacado e ne manjar karno.

Frua vivo[redaktar | redaktar fonto]

Greta Thunberg naskis ye 3 januaro 2003 en Stockholm, Suedia, la filiino dil opero-kantisto Malena Ernman ed aktoro Svante Thunberg.  Elua patrala avulo esas l'aktoro e direktisto Olof Thunberg.  El esas anke distanta parento di Svante Arrhenius, la Nobel-Premio-ganinta kemiisto qua unesme evaluis l'efekto da "teplico"-gasi ye la klimato dil Tero.

Segun Thunberg el unesme audis pri klimato-chanjo en 2011, kande el evis ok yari, ed el ne povis komprenar pro quo on agis tante poko pri ol.  La situeso depresis elu.  El cesis parolar e manjar e perdis dek kilogrami dum du monati.  Fine, el diagnozesis pri Asperger-sindromo, "obsessive-compulsive"-maladeso (OCD), e selektiva mutismo, plus ADHD.

Elua Asperger-diagnozeso publikigesis en Suedia da elua matro en mayo 2015, por helpar altra familii en simila situeso.  Dum agnoskar ke sua diagnozeso  "limitizis me antee", Thunberg ne egardas sua Asperger-sindromo kom maladeso, e vicee nomizis ol sua "superpovo".