Unesma Balkanana milito

De Wikipedio
Unesma Balkanana milito
Imaji pri l'unesma Balkanana milito.
Konflikto:
Dato: de la 8ma di oktobro 1912 til la 30ma di mayo 1913
Loko: Balkano ed Egea maro
Rezulto: Balkanana Ligo vinkis Otoman imperio ed okupis lua teritorii en Europa.
Militanti
Bulgaria
Serbia
Grekia
Montenegro
Otoman imperio
Komanderi
Nikola la 1ma di Montenegro
Radomir Putnik
Petar Bolovic
Stepa Stepanovic
Vladimir Vazov
Konstantinos la 1ma di Grekia
Panagiotis Danglis
Pavlos Kountouriotis
Mehmed la 5ma dil Otoman imperio
Kâmil Pasha
Nazim Pasha
Esad Pasha (kapitulacis)
Ali Riza Pasha
Hasan Riza Pasha †
Trupi/equipuri
35 mil Montenegrani
230 mil Serbiani
300 mil Bulgari
115 mil Greki
250 mil
Perdaji
108 mil mortinti o vunditi 340 mil mortinti, vunditi o kaptiti
{{{perdaji}}}

L'unesma Balkanana milito esis militala konfronto eventinta de 1912 til 1913 inter nacioni qui formacis tale nomizita "Balkanana Ligo" (Bulgaria, Grekia, Montenegro e Serbia) kontre Otoman imperio. La skopo di la ligo esis ekpulsar Otomani de Europa e partigar Balkanana teritorii. La milito finis kun la vinkeso dil imperio, militale inferiora a la Ligo. Tamen, la deskonsenti inter li efektigis nova militala konflikto, la duesma Balkanana milito. La milito komencis oficale ye la 8ma di oktobro 1912 e finis ye la 30ma di mayo 1913 per paco-kontrato signatita en London.

Serbia, suportita da Rusia, kreis serio di federi kun la cetera Balkanana nacioni en 1912, kun skopo kaptar teritorii del Otoman imperio jacanta an la peninsulo.[1] Ol establisis militala federo kun Bulgaria ye la 13ma di marto. Bulgaria federis kun Grekia ye la 29ma di mayo, e Montenegro unionis su a la ligo inter septembro ed oktobro.[1] La milito kontre Otoman imperio, lor okupita kun la milito Italiana-Turka, komencis ye la 8ma di oktobro, kun atako Montenegrana kontre Novi Pazar, sequita per atako da Bulgara trupi en Trakia.[1] Ye la fino di la monato, Bulgari vinkabis Otomani en Lüleburgaz e siejabis Adrianopolis, samatempe kam avancis vers la chef-urbo dil imperio, Konstantinoplo.[1] Li haltis ante la defenso-lineo di Çatalca, distanta 30 kilometri weste del urbo.[1] Samatempe, Serbi eniris Makedonia e Kosovo, ed unionis su a Montenegran armei qui avancis deweste.[1] La 2ma Armeo Otomana, vinkita, retretis vers Albania dum la komenco di novembro. Greki marchis adnorde ye la 8ma di novembro e kaptis Salonika.[1] En min kam 2 monati, la Ligo vinkabis Otomani en tota Europa, e kaptis omna ek lua Balkanana teritorii.[1] En decembro, signatesis armistico qua tempale finis la kombati.[2]

Paco-negocii komencis en London dum la duimo di decembro 1912.[1] Tamen, la deziro di la nova guvernerio Turka pri mantenar Adrianopolis, impozita da Yuna Turki en januaro 1913, frustris li.[1] Konseque, la kombati durigis en februaro.[1] Bulgari probis sensucese ruptar la defensi di Konstantinoplo en marto.[1] Altralatere, l'intenci Otomana pri sokursar Adrianopolis, lor siejita, faliis, e l'urbo kapitulacis ye la 28ma di marto.[1] Paco-negocii itere durigis, e d ye la 10ma di junio signatesis pakto en London.[1] Segun ca pakto, Otomani perdis tota Europana teritorii konquestita depos la 15ma yarcento, ecepte Konstantinoplo e lua vicinesi.[1] Tamen, ye la fino di la monato, deskonsenti inter membri di Balkanana Ligo pri la divido di la konquesti efektigis la duesma Balkanana milito.[1]

Referi[redaktar | redaktar fonto]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Erickson, Edward J.:Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War.  Publikigita da Greenwood Press.  Dato di publikigo: 2001. 
  2. Wasti, Syed Tanvir:The 1912-13 Balkan Wars and the Siege of Edirne  Publikigita da Middle Eastern Studies pagini=59-78.  Dato di publikigo: 2004.  Idiomo: Angla.