Videz la fonto/fonti por 2023

{{21ma yarcento}}
La [[yaro]] '''2023''' (MMXXIII per Romala algarismi) esos ordinara yaro komencinta ye [[sundio]] segun la [[Gregoriala kalendario]]. Ol esis la  23ma yaro de la 3ma yarmilo, la 23ma yaro de la  21ma yarcento, e la 4ma yaro de la [[yari 2020a]].

Dum ca yaro, cesis global urjanteso deklarita da [[Mondal Organizuro pri Saneso]] pro la [[pandemio]] di [[KOVID-19]]. Inter la naturala dizastri qui eventis ca yaro esis la 5ma maxim destruktiva [[ter-tremo]] dil yarcento, qua produktis preske 60 mil mortinti en [[Turkia]] e [[Siria]]; [[ciklono]] ''Freddy'' - la maxim longe duranta de la historio, qua produktis plu kam 1400 morti en [[Malawi]] e [[Mozambik]]; tempesto ''Daniel'', qua produktis adminime 11 mil morti en [[Libia]] ed esis la maxim mortigiva tempesto depos ciklono ''Nargis'' de 2008; ed anke la ter-tremo di [[Maroko]] (2960 morti), e la quar ter-tremi qui eventis en Herat, [[Afganistan]], e produktis plu kam 1400 morti.

L'[[invado di Ukraina da Rusia (2022)|invado di Ukraina da Rusia]] e l'[[interna milito di Myanmar]] duris. Ank eventis serio di [[stato-stroko|stato-stroki]], armala konflikti e politikala krizi en multa nacioni di [[Afrika]]. En oktobro, pos atako da [[Hamas]] kontre [[Israel]]ana teritorio, komencis [[milito Israel-Hamas|milito kontre Hamas]] en [[Gaza]].

En 2023 eventis multa developi teknologiala pri [[artifical inteligenteso]], exemple kande organizuro [[OpenAI]] kreis stabila versiono di "babilo-roboto" [[ChatGPT]], e teknologiala grupo ''Alphabet Inc.'', suportita da [[Google]], expansis lua agado en diversa faki di nova teknologii.

Ye la 1ma di januaro 2023 on kalkulis ke la [[Tero]] havis {{formatnum:7943}} milion habitanti,<ref>{{extera ligilo |autoro=US Census  Bureau |titulo=U.S. Population Estimated at 334,233,854 on Jan. 1, 2023 |url=https://www.census.gov/library/stories/2022/12/happy-new-year-2023.html |vidita ye=16ma di novembro 2023|editero=Census.gov}}</ref>, e kalkulesis ke ol atingus {{formatnum:8119}} milion individui ye la 1ma di januaro 2024. En aprilo [[India]] superiris [[Popul-Republiko Chinia]] kom la maxim populoza lando de la mondo<ref>{{extera ligilo|idiomo={{en}}|url=https://www.un.org/development/desa/dpad/publication/un-desa-policy-brief-no-153-india-overtakes-china-as-the-worlds-most-populous-country/ |titulo=UN DESA Policy Brief No. 153: India overtakes China as the world's most populous country{{!}}Department of Economic and Social Affairs}}</ref>.

Segun Chiniala horoskopo, 2023 esis la Yaro dil [[Kuniklo]].

== Klimato ed ambiento* ==
Ye la [[3ma di januaro]], Usana ciencala centro ''National Snow and Ice Data Center'' publikigis raporto pri vasteso di [[glacio]]-kovrajo en [[Antarktika]]. Komparanta 45 yari di satelitala fotografuri, la raporto montris ke la kovrajo esis la min granda de la historio.<ref>{{Extera ligilo|url=https://web.archive.org/web/20230106145517/https://nsidc.org/arcticseaicenews/|titulo=Ice down under|publikigita ye=3ma di januaro 2023|idiomo={{en}}}}</ref> Ye la 25ma di januaro, giganta [[glaciomonto]], kovranta entote 1550 [[quadrata kilometro|km²]] (tam vasta kam urbo [[Sao Paulo (urbo)|Sao Paulo]]) separis su de Antarktika. Tamen, ciencisti del instituto ''British Antarctic Survey'' (BAS) afirmis ke ca evento ne esis konsequo de [[globala varmesko]].<ref>{{extera ligilo|titulo=Iceberg do tamanho de São Paulo se desprende da Antártica|idiomo={{pt}}|editero=Forbes|url=https://forbes.com.br/forbes-tech/2023/01/iceberg-do-tamanho-de-sao-paulo-se-desprende-da-antartica/|publikigita ye=25ma di januaro 2023}}</ref> Ye fino di januaro, pluvegi efektigis inundadi en [[Auckland]], [[Nova-Zelando]], e produktis adminime 4 morti e granda destruktado<ref>{{extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2023/01/31/inundacoes-em-auckland-devem-continuar-com-previsao-de-novas-tempestades.htm|titulo=Inundações em Auckland devem continuar com previsão de novas tempestades|editero=UOL |publikigita ye=31ma di januaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>. Dum la komenco di januaro, [[Latvia]] frapesis da la maxim serioza inundadi pro desfrosto depos 1981.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.diariodepernambuco.com.br/noticia/mundo/2023/01/letonia-e-atingida-por-piores-inundacoes-em-decadas.html|titulo=Letônia é atingida por piores inundações em décadas|editero=Diário de Pernambuo|autoro=AFP|publikigita ye=15ma di januaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref> Ye la [[26ma di januaro]], tropikala tempesto ''Cheneso'' frapis [[Madagaskar]], afektis 89 mil personi, e produktis 30 morti e 20 plusa homi desaparinta.<ref>{{extera ligilo|titulo=Tempestade tropical mata 30 pessoas em Madagascar; milhares estão desalojados|editero=G1 |autoro=AFP|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2023/01/31/tempestade-tropical-mata-30-pessoas-em-madagascar-milhares-estao-desalojados.ghtml|publikigita ye=31ma di januaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref> Ye la [[30ma di januaro]] komencis serio di forestala incendii en la sudo di [[Chili]], qui produktis 24 morti e plu kam 2000 plusa homi vundita. Plu kam 12 milion [[hektaro|hektari]] brulesis.

[[Ciklono]] ''Freddy'', qua originis ye la [[5ma di februaro]] proxim minora Insuli Sunda, che [[Indiana Oceano]], frapis sudal [[Afrika]] ([[Madagaskar]], [[Mozambik]], [[Eswatini]], [[Zimbabwe]], [[Malawi]], [[Sudafrika]], [[Zambia]], insuli Mascarenhas), ante desaparar ye la [[14ma di marto]]. Ol frapis kelka loki nur kom tropikala tempesto, ma altra loki frapesis per venti qui atingis 270 kilometri po horo. Ol esis la maxim duranta e longe parkuranta tempesto de la historio, e produktis entote 1434 morti e 556 plusa homi desaparinta. La tempesto eventis meze epidemio di [[kolero]] en Mozambik e Malawi, e plumaleskis la severeso dil epidemio. Ye la 12ma di februaro, [[ciklono]] ''Gabrielle'' frapis [[Nova-Zelando]] e produktis adminime 11 morti e severa inundadi.<ref>{{extera ligilo|titulo=New Zealand's cyclone death toll at 11, thousands still missing|url=https://www.reuters.com/world/cyclone-death-toll-new-zealand-rises-11-recovery-continues-2023-02-18/|publikigita ye=19ma di februaro 2023|editero=Reuters|idiomo={{en}}}}</ref> Ye la [[19ma di februaro]] eventis violentoza pluvego en la norda litoro dil stato [[Sao Paulo (stato)|Sao Paulo]], en [[Brazilia]]. Sur urbo [[São Sebastião, São Paulo|São Sebastião]] falis plu kam 600 mm di pluvi, qui efektigis dizastroza terglitadi e produktis plu kam 36 morti, cirkume 40 desaparinti, e granda destruktado.<ref>{{extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2023/02/20/sp-sobe-para-37-o-numero-de-mortos-vitimados-pelas-chuvas-no-litoral-norte.htm|titulo=SP: Sobe para 40 o número de mortos vitimados pelas chuvas no litoral norte |editero=UOL|publikigita ye=20ma di februaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>

En februaro e marto, landi de sudal [[Europa]] konfrontis serioza [[sikeso]], en qua kelka riveri e kanali divenis komplete senaqua. Nivuro en [[Alpi]] diminutis per 63%, segun ciencal organizuro ''CIMA Research Foundation''.<ref>{{extera ligilo|titulo=Dry canals, low rivers and shrunken lakes: Europe braces for severe drought amid winter heatwave|url=https://edition.cnn.com/2023/02/24/europe/europe-winter-drought-rivers-climate-intl/index.html |editero=CNN|publikigita ye=24ma di februaro 2023|idiomo={{en}}}}</ref> Pro la poka pluvo-quanto e nivuro, Franca guvernerio decidis proskriptar 9 nova granda projeti pri domo-konstruktado en la sudo di la lando por la proxima 4 yari. La manko di aquo anke minacas navigado en kelk arei.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.wired.com/story/europe-drought-2023/|titulo=Europe is bracing for (another) devastating drought|editero=Wired|idiomo={{en}}|publikigita ye=14ma di marto 2023}}</ref> En [[Peru]] ed [[Equador]], [[ciklono]] ''Yaku'' produktis adminime 8 morti e granda destruktado de la 7ma til la 20ma di marto. Ank en marto e komenco di aprilo, forta pluvi en la [[Norda regiono (Brazilia)|norda]] ed en la [[Nord-estala regiono (Brazilia)|Nord-estala]] regioni di [[Brazilia]] afektis mili di personi en diversa urbi. Che urbo [[Rio Branco, Acre]], pluvis dum 24 hori inter la 24ma e la 25ma di marto, 75% de la pluvo-quanto expektata por tota monato marto.<ref>{{extera ligilo |url=https://g1.globo.com/ac/acre/noticia/2023/03/25/chuvas-causam-estragos-em-ao-menos-5-estados-do-norte-acre-tem-mais-de-32-mil-atingidos-e-amazonas-tem-casas-arrastadas-pela-agua.ghtml|titulo=Chuvas causam estragos em 6 estados do Norte e do Nordeste; AC tem mais de 32 mil atingidos e AM tem casas arrastadas pela água|editero=G1|publikigita ye=25ma di marto 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>

Dum [[autuno]] en norda misfero, kelka regioni enrejistris rekordi di alta temperaturi, exemple 36°C (96°F) en Windsor Locks, [[Connecticut]], [[Usa]] ye la [[14ma di aprilo]], 38,8°C en [[Córdoba, Hispania]] ye la 27ma di aprilo, e 36,1°C en [[Shanghai]], [[Popul-Republiko Chinia]], ye la 29ma di mayo. Ye la [[21ma di aprilo]] en [[Myanmar]], violentoza [[tornado]] frapis vilaji Aung Myin Kone e Tadaw, proxim la chef-urbo [[Naypyidaw]], produktanta adminime 8 morti e 128 plusa homi vundita, e destruktanta adminime 232 domi. Ye la [[29ma di aprilo]], decensanta ventegi frapis sudala [[Texas]] e produktis deki di mili di dolari en domaji.<ref>{{extera ligilo|titulo=IEM :: pns from NWS BRO |url=https://mesonet.agron.iastate.edu/wx/afos/p.php?pil=PNSBRO&e=202305011735|vidita ye=2ma di agosto 2023}}</ref> De la 19ma di mayo til la 3ma di junio, [[tifono]] ''Mawar'', anke konocata kom "supertifono ''Betty''", la maxim violentoza enrejistrita dum monato mayo en la historio, produktis 2 morti en [[Guam]], 1 en [[Filipini]], 1 en [[Taiwan]] e 2 en [[Japonia]], e granda destruktado.

Dum [[somero]] en norda misfero, temperaturi en multa loki atingis historiala rekordi. Exemple [[Palermo]], [[Sicilia]], enrejistris 47[[Celsius|°C]]<ref name=ola>{{extera ligilo|titulo=Ola de calor sin precedentes: incendios forestales azotan 4 continentes (FOTOS)|idiomo={{es}}|url=https://actualidad.rt.com/actualidad/474495-calor-incendios-forestales-continentes|publikigita ye=26ma di julio 2023|editero=RT}}</ref>. En [[Tunis]], [[Tunizia]], enrejistresis 50°C<ref name=ola/>, ed en [[Amman]], [[Jordania]], enrejistresis 39°C. Diversa incendii en multa loki di Usa ed Europa augmentis la destruktado. De la 19ma til la 29ma di julio, [[tifono]] ''Doksuri'' frapis [[Filipini]], [[Taiwan]], [[Vietnam]] e [[Popul-Republiko Chinia]] e produktis entote 137 morti e 289 plusa homi vundita e 46 desaparinti. Ol ank efektigis 15,4 miliard dolari en materiala domaji, ed esis la 2ma maxim destruktiva tifono di la historio, e la maxim destruktiva di Popul-Republiko Chinia. Ye la 1ma di agosto, [[Iran]] deklaris vakancodio en tota la lando dum du dii, pro la temperaturi extreme alta, klozanta tota skoli, banki e publika kontori<ref>{{extera ligilo|url=https://news.sky.com/story/iran-announces-nationwide-shutdown-due-to-soaring-heat-12931849|titulo=Iran announces nationwide shutdown due to soaring heat|editero=Sky News|publikigita ye=1ma di agosto 2023|idiomo={{en}}}}</ref>. Ye la 3ma di agosto, komencis serio di inundadi pro pluvegi en sudal [[Austria]] ([[Karintia]]) e [[Slovenia]]. En 48 hori, pluvis 275 mm en Loibl, Slovenia<ref name=":1">{{extera ligilo|url=https://siol.net/novice/slovenija/vse-te-ceste-so-zaradi-posledic-neurja-zaprte-612667 |titulo=Nočna mora na Gorenjskem in Koroškem. Razmere so katastrofalne. #video|editero=siol.net|vidita ye=4ma di agosto 2023|idiomo={{sl}}}}</ref>, e 3 personi mortis<ref>{{extera ligilo|url=https://nos.nl/artikel/2485415-noodweer-in-slovenie-twee-nederlanders-omgekomen |titulo=Noodweer in Slovenië, twee Nederlanders omgekomen|publikigita ye=4ma di agosto 2023|idiomo={{nl}}}}</ref>. Segun raporto publikigita ye la 8ma di agosto 2023 dal Europana sistemo ''Copernicus Programmme'' kreita por studiar klimatala chanji, julio 2023 esis la maxim varma julio segun historiala registragi<ref>{{extera ligilo|url=https://www.reuters.com/world/july-was-worlds-hottest-record-eu-scientists-say-2023-08-08/|titulo=July was world's hottest on record, EU scientists say|editero=Reuters|idiomo={{en}}|publikigita ye=8ma di agosto 2023}}</ref>. La recenta varmesko klimatala afektabas serioze la quanto di [[glacio]] en [[Alpi]]: segun studii publikigita da Autrian Akademio pri Cienci, en agosto, la glacieri di Estal Alpi desaparigos komplete ante 2050<ref>{{extera ligilo|url=https://sputniknews.lat/20230821/estiman-que-los-glaciares-de-los-alpes-orientales-desapareceran-hacia-2050-1142887717.html|titulo=Estiman que los glaciares de los Alpes Orientales desaparecerán hacia 2050|editero=Sputnik|publigikita ye=21ma di agosto 2023|idiomo={{es}}}}</ref>.

En [[Kanada]], forestal incendii komencis ye la 1ma di marto 2023, e til la 20ma di agosto li destruktabis plu kam 14 milion hektari (cirkume 5% ek la foreti di la lando) ed efektigis la morto di 5 personi, e la diplaso di {{formatnum:155856}} plusa homi til la 7ma di julio<ref name="ABCnews_July7">{{Citez jurnalo od edituro|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/wildfires-canada-broken-records-area-burned-evacuations-cost-100806230 |titulo=Wildfires in Canada have broken records for area burned, evacuations and cost, official says |publikigita ye=7ma di julio 2023|vidita ye=8ma di julio 2023|editero=The Associated Press|idiomo={{en}}}}</ref>. Lor la "fairala sezono" di 2023 en Nord-Amerika judikesis kom la maxim mala de la historio, e superiris olta di 2020. La fumo emisita afektis la qualeso dil aero en multa urbi, ed en junio ol trairis [[Atlantiko]] ed atingis Europa. En [[Italia]], nome en [[Sicilia]], fairi komencis ye la 23ma di julio, e til la 28ma di julio li destruktabis {{formatnum:51386}} hektari<ref>{{Citez jurnalo od edituro |titulo=Incendi, da inizio anno andati in fumo 51.386 ettari in Italia |url=https://www.tgcom24.mediaset.it/cronaca/incendi-in-fumo-51-386-ettari-in-italia_67721989-202302k.shtml |vidita ye=28ma di julio 2023 |idiomo={{it}}|editero=tgcom24.mediaset.it}}</ref>. Samatempe, violentoza tempesti frapis la nordo di la lando.

De la 16ma til la 24ma di agosto, [[uragano]] ''Hilary'', kategorizita kom "4" segun forteso di venti, frapis [[Basa Kalifornia]] e pose la sudo di [[Kalifornia]], en Usa. Ol esis l'unesma uragano en la regiono pos 84 yari<ref>{{Extera ligilo |publikigita ye=2023-08-20 |titulo=Rain from Tropical Storm Hilary lashes California and Mexico, swamping roads and trapping cars |url=https://apnews.com/article/hilary-tropical-storm-flooding-california-mexico-f89aeddeb62d55c935699ac81ca85f1d |vidita ye=23ma di agosto 2023 |editero=AP News |idiomo={{en}}}}</ref>. De la 22ma di agosto til la 3ma di septembro, tifono ''Saola'' o ''Goring'' frapis la sudo di Taiwan, la nordo di Filipini e la sudo di Popul-Republiko Chinia. Ye la 4ma di septembro, tifono ''Haikui'' frapis Taiwan, e koaktis l'evakuo di 7 mil personi. Ne eventis morti, tamen l'intensa pluvi efektigis inundadi e granda destruktado.

En septembro, pluvegi en la centro e la sudo di Hispania produktis du morti, du desaparinti ed efektigis granda inundadi e destruktado<ref>{{extera ligilo|url=https://www.yucatan.com.mx/internacional/2023/9/4/fuertes-lluvias-dejan-dos-muertos-dos-desaparecidos-numerosos-incidentes-en-espana-430062.html|titulo=Fuertes lluvias dejan dos muertos, dos desaparecidos y numerosos incidentes en España|editero=Diario de Yucatán|idiomo={{es}}|publikigita ye=4ma di septembro 2023}}</ref>. Ye la [[4ma di septembro]], [[ciklono]] frapis la centro e la nordo di [[Brazilia]]na stato [[Rio Grande do Sul]], efektigis pluvego ed inundadi en multa urbi e produktis adminime 21 morti<ref>{{extera ligilo |url=https://g1.globo.com/rs/rio-grande-do-sul/noticia/2023/09/05/ciclone-extratropical-mortes-destruicao-rio-grande-do-sul.ghtml |titulo=Ciclone extratropical mata 6 no RS; em SC, tempestade deixa 1 morto|editero=G1|idiomo={{pt}}|publikigita ye=5ma di septembro 2023}}</ref><ref>{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/rs/rio-grande-do-sul/noticia/2023/09/05/sobe-para-21-numero-de-vitimas-do-ciclone-extratropical-no-rs-confirma-governador.ghtml|titulo=Sobe para 21 número de vítimas do ciclone extratropical no RS|editero=G1|idiomo={{pt}}|publikigita ye=5ma di septembro 2023}}</ref>. Ye la 6ma di septembro, tempesto ''Daniel'' frapis Turkia, Grekia e Bulgaria, efektigis grava inundadi e granda destruktado, e produktis en ca landi rispektive 7, 17 e 4 morti<ref name=Daniel/>. Che urbo Voros, distanta 330 km norde de [[Athina]], pluvis 375 mm en 14 hori, dekople la quanto di pluvi expektita por la tota monato.<ref>{{extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2023/09/06/europe/greece-europe-extreme-weather-climate-intl/index.html|titulo=At least seven killed as Storm Daniel lashes southern Europe|editero=CNN|idioma={{en}}|publikigita ye=6ma di septembro 2023}}</ref> Pose, ''Daniel'' trairis Mediteraneo e frapis nord-estala [[Libia]] de la 10ma til la 12ma di septembro. Ibe ol produktis adminime {{formatnum:4333}} morti e {{formatnum:10000}} plusa homi desaparinta<ref name=Daniel>{{extera ligilo|titulo=Libya counts over 2,500 victims as storm Daniel's devastation unfolds|url=https://www.albawaba.com/news/libya-counts-over-2500-victims-storm-daniels-devastation-unfolds-1533870|autoro=Mansour Al-Maswari |editero=Albawaba News|idiomo={{en}}|publikigita ye=11ma di septembro 2023}}</ref><ref name="cnnnew">{{extera ligilo |autoro=Salih Akbarzai, Richard Roth|titulo=UN revises previous high Libya death toll|publikigita ye=17ma di septembro 2023|idiomo={{en}} |url=https://edition.cnn.com/2023/09/17/africa/un-revises-libya-death-toll/index.html |editero=CNN}}</ref>. En [[Popul-Republiko Chinia]] eventis granda inundadi en [[provinco Guangdong|Guangdong]] e [[provinco Fujian|Fujian]] kande ciklono ''Haikui'' frapis li ye la 8ma di septembro. Pluvegi en [[Hong-Kong]] e [[Shenzhen]] atingis historiala rekordi en 140 yari<ref>{{extera ligilo|titulo=Hong Kong, Shenzhen deluged by heaviest rain on record|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Portal:Current_events/September_2023|editero=Reuters|publikigita ye=8ma di septembro 2023}}</ref>. Ye la 11ma di septembro, urbo Leominster, en [[Massachusetts]] deklaris urjanteso-stando pos ke 280-milimetra pluvego efektigis giganta inundado.

Ye komenco di oktobro, anuncesis ke la [[sikeso]] en la [[Norda regiono (Brazilia)|Norda]] e [[Nord-estala regiono (Brazilia)|Nord-estala]] regioni di Brazilia ja esis la maxim serioza depos la yaro 1980. La manko di pluvi nocis la distributado di aquo por homala uzo e la produktado di elektro e nutrivi<ref name=Olhar>{{extera ligilo|url=https://olhardigital.com.br/2023/10/04/ciencia-e-espaco/norte-e-nordeste-enfrentam-pior-seca-desde-1980-especialistas-alertam-para-consequencias/|titulo=Norte e Nordeste enfrentam pior seca desde 1980; especialistas alertam para consequências|editero=Olhar Digital|idiomo={{pt}}|publikigita ye=4ma di oktobro 2023}}</ref>. Multa fishi ed exempleri di [[Amazoniana riverala delfino]] (''Inia geoffrensis'') mortis pro diminutado di volumino di aquo en riveri, ed augmento di la temperaturo<ref>{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/am/amazonas/natureza/amazonia/noticia/2023/10/10/seca-historica-ja-matou-141-botos-no-lago-de-tefe-no-amazonas.ghtml|titulo=Sobe para 141 número de botos mortos durante a seca no Amazonas|editero=G1|idiomo={{pt}}|publikigita ye=10ma di oktobro 2023}}</ref>. Segun previdado meteorologiala, la sikeso en la regiono - afektanta 8 stati: [[Amazonas (Brazilia)|Amazonas]], [[Pará]], [[Acre]], [[Amapá]], [[Maranhão]], [[Piauí]], [[Bahia]] e [[Sergipe]] durus adminime til januaro 2024<ref name=Olhar/>. De la 4ma til la 5ma di oktobro en [[Sikkim]], [[India]], pluvegi efektigis brechizo che glaciala lago Suda Lhonak e sequante inundado, qua arivis al aquobarilo Teesta III e produktis lua rupto. Plu kam 74 personi mortis konseque<ref>{{extera ligilo|url=https://nos.nl/artikel/2493456-meer-lichamen-gevonden-na-overstromingen-en-dijkdoorbraak-india-74-doden|titulo=Meer lichamen gevonden na overstromingen en dijkdoorbraak India, 74 doden|vidita ye=15ma di oktobro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>. Ye la 25ma di oktobro, uragano ''Otis'' frapis [[Acapulco]], [[Mexikia]], per venti qui atingis 270 km/h, e produktis adminime 39 morti. Ol esis l'unesma uragano di [[Pacifiko]] qua atingis kategorio ''5'' che skalo Saffir-Simpson.<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://www.theguardian.com/environment/2023/oct/27/hurricane-otis-the-eastern-pacifics-first-inland-category-5-storm|titulo=Hurricane Otis hits Mexico and continues with category 5 intensity|surnomo=Williams|nomo=Matt|editero=The Guardian|publikigita ye=27ma di oktobro 2023|idiomo={{en}}|vidita ye=27ma di oktobro 2023 |issn=0261-3077}}</ref>

En novembro, reprezentanti de diversa nacioni kunvenis en [[Uzbekistan]] por konfero di la Kunveno dil Unionita Nacioni por Kombatar Dezertigo (Angle: ''United Nations Convention to Combat Desertification'', abreviita UNCCD). Reprezentanti de Afrikana nacioni emfazis ke globala konflikti, nome en [[Ukraina]] e [[Gaza]] deviacis internaciona kapitali qui uzesus por kombatar [[dezertigo]] en lia landi. On kalkulis ke plu kam 110 milion individui en [[Afrika]] afektesis direte por klimatala problemi e [[sikeso]] en 2022, e la domaji superiris 7,7 miliard Euri.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.dw.com/en/global-conflicts-overshadowing-african-desertification/a-67505050|titulo=Global conflicts overshadowing African desertification|editero=DW|idiomo={{en}}|publikigita ye=21ma di novembro 2023|vidita ye=1ma di januaro 2024}}</ref> Ank en novembro, publikigesis studiuro montranta ke la granda fumonubi de incendii en [[Australia]] en 2019-2020 pluforteskis fenomeno [[La-Ninya]] en 2020-2022 e, nedirete, afektis la klimato ank en 2023.<ref>{{extera ligilo|url=https://yaleclimateconnections.org/2023/11/the-unusual-2023-atlantic-hurricane-season-ends/|titulo=The unusual 2023 Atlantic hurricane season ends|editero=Yale Climate Conditions|idomo={{en}}|publikigita ye=30ma di novembro 2023}}</ref>

Ye la [[3ma di decembro]], inundadi e terglitadi en [[Tanzania]] produktis 47 morti e vundis plusa 85 homi. L'inundado eventis pos periodo di forta sikeso<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://www.arabnews.com/node/2419801/world |idiomo={{en}}|titulo=At least 47 dead in Tanzania landslides: local official|editero=Arab News |publikigita ye=3ma di decembro 2023}}</ref>. Ye la 9ma e la 10ma di decembro, diversa [[tornado|tornadi]] frapis Usana stato [[Tennessee]], e produktis 7 morti, 71 plusa homi vundita e granda materiala destruktado. Ye la 17ma di decembro, violentoza tempesto kun venti de plu kam 150 km po horo frapis [[Bahía Blanca]], en [[Arjentinia]], e produktis adminime 13 morti<ref>{{extera ligilo|url=https://www.reuters.com/world/americas/severe-storm-strikes-coastal-city-argentina-least-13-dead-2023-12-17/|titulo=Severe storm strikes coastal city in Argentina, at least 13 dead|editero=Reuters|publikigita ye=17ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>. Ye la [[26ma di decembro]], ventegi e sturmi produktis adminime 10 morti en [[Australia]]na stati [[Quinslando]] e [[Victoria (Australia)|Victoria]]<ref>{{extera ligilo|titulo=9 people have died in wild weather in Australian states, officials say|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/9-people-died-wild-weather-australian-states-queensland-105933170|editero=ABC News|publikigita ye=26ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>. Ye la [[28ma di decembro]], sturmo ''Gerrit'' frapis [[Unionita Rejio]] per venti qui atingis 128 km/h en rivala regioni, portis pluvegi e nivo a multa regioni, interuptis transporto en chosei e ferovoyi, ed interuptis furniso di elektro.<ref>{{extera ligilo|titulo=Storm Gerrit damages houses and leaves thousands without power as it batters UK|url=https://abcnews.go.com/International/wireStory/storm-gerrit-damages-houses-leaves-thousands-power-batters-105960674|editero=ABC News|publikigita ye=28ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref> Ye la lasta semano di decembro, pluvegi che [[Demokratial Republiko Kongo]] efektigis inundadi e terglitadi, e produktis plu kam 60 morti<ref name="Kongo"/>. Ye la [[30ma di decembro]], rapida inundadi produktis 21 morti en [[KwaZulu-Natal]], [[Sudafrika]].

Ye la 8ma di novembro, Europana meteorologiala observatorio ''Copernicus'' anuncis ke la yaro 2023 esus la maxim varma yaro de la pasinta 125 mil yari<ref>{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/meio-ambiente/noticia/2023/11/08/2023-deve-ser-o-ano-mais-quente-dos-ultimos-125-mil-anos-dizem-cientistas.ghtml|titulo=2023 deve ser o ano mais quente em 125 mil anos, diz observatório europeu|editero=G1|publikigita ye=8ma di novembro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>. Datumi publikigita da Japoniana Agenterio pri Meteorologio ''Kishō-chō'' ye la 2ma di januaro 2024, montris ke 2023 esis la maxim varma yaro segun global enrejistrado, e la mezavalora temperaturi superiris per 1,43 °C la mezavalora lineo di temperaturi enrejistrita de 1850 til 1900.<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://climatlas.com/temperature/jra55_temperature.php |titulo=Global temperatures|publikigita ye=2ma di januaro 2024|publikigo=Climatlas |idiomo={{en}}}}</ref>

== Eventi ==
===Januaro===
* [[1ma di januaro]] - [[Kroatia]] adoptas [[Euro]] kom monetaro.
* 1ma di januaro - [[Luiz Inácio Lula da Silva]] asumas triesmafoye kom prezidanto di [[Brazilia]], pos vinkir la duesma balotado di prezidantal elekto eventinta ye la 31ma di oktobro 2022.
* [[7ma di januaro]] - En [[Israel]], komencas serio di stradala protesti kontre reformo di [[judiciala povo]] propozita da [[Benjamin Netanyahu]].
* [[8ma di januaro]] - Suporteri di [[Jair Bolsonaro]], ex-prezidanto di [[Brazilia]], invadas l'edifici di Nacionala Kongreso, di prezidantala palaco e di la Supra Federala Tribunalo, che urbo [[Brasília]], e produktas granda destruktado.<ref>{{Extera ligilo|idiomo={{pt}}|url=https://istoe.com.br/bolsonaristas-golpistas-invadem-sedes-dos-tres-poderes/|titulo=Bolsonaristas golpistas invadem sedes dos três poderes|publikigita ye=8ma di januaro 2023|vidita ye=8ma di januaro 2023|editero=IstoÉ}}</ref> Kom respondo, prezidanto [[Luiz Inácio Lula da Silva]] dekretas federala interveno en Brasília.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Lula decreta intervenção federal no DF até 31 de janeiro |url=https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2023/01/08/lula-decreta-intervencao-federal-no-df-ate-31-de-janeiro.htm|idiomo={{pt}}|autoro=Gabriela Vinhal, Igor Melo|publikigita ye=8ma di januaro 2023|vidita ye=8ma di januaro 2023|editero=UOL}}</ref>
* [[18ma di januaro]] - [[Nguyễn Xuân Phúc]] renuncas la prezidanteso di [[Vietnam]] pro korupto-skandalo.
* [[11ma di januaro]] - Suocidanta teroristo del [[Islamana Stato|Islamana Stato - Provinco Khorasan]] explozas su e mortigas adminime 20 personi en [[Kabul]], [[Afganistan]].
* [[19ma di januaro]] - Komencas serio di [[striko|striki]] en [[Paris]] ed en altra loki di [[Francia]] kontre modifiko en pensiono-sistemo. La striki duros dum plu kam 2 monati.
* [[20ma di januaro]] - Parlamento di [[Trinidad e Tobago]] elektas chefministrino [[Christine Kangaloo]] kom prezidanto di la lando, per 48 voti kontre 22.
* [[25ma di januaro]] - [[Chris Hipkins]] sucedas [[Jacinda Ardern]] kom chefministro di [[Nova-Zelando]], pos elua renunco.<ref>{{Extera ligilo|surnomo=McClure|nomo=Tess|publikigita ye=22ma di januaro 2023 |titulo=New Zealand: Chris Hipkins taking over from Jacinda Ardern on Wednesday |editero=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/2023/jan/22/new-zealand-labour-caucus-votes-in-chris-hipkins-to-succeed-jacinda-ardern|idiomo={{en}}}}</ref>
* 27ma til la [[28ma di januaro]] - Eventas la duesma votado por prezidanto en [[Chekia]], e [[Petr Pavel]] proklamesas vinkinto.
* [[30ma di januaro]] - Adminime 59 personi mortas e plusa 170 homi vundesas pos ke teroristo detonigas explozivi atachita a sua korpo che [[moskeo]] en [[Peshawar]], [[Pakistan]].<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-64451936?zephr-modal-register|titulo= Pakistan mosque blast: Police targeted in attack that kills 47|sitioweb=BBC News|vidita ye=30ma di januaro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>

=== Februaro ===
* [[3ma di februaro]] - Defens-autoritatozi de [[Usa]] anuncas ke observo-baloni de [[Popul-Republiko Chinia]] detektesis fluganta super [[Latin Amerika]], [[Kanada]] ed [[Usa]]. On suspektas ke ca baloni uzesas por spionado.<ref>{{Extera ligilo |titulo=Another Chinese 'surveillance balloon' is flying over Latin America, Pentagon says |url=https://www.nbcnews.com/politics/national-security/chinese-balloon-cause-civilian-injuries-deaths-rcna69052 |vidita ye=4ma di februaro 2023|editero=NBC News|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[6ma di februaro]] - Du [[Ter-tremo|ter-tremi]] frapas la sudo di [[Turkia]] e la nordo di [[Siria]]; un ek li en la provinco Gaziantep, kun forteso 7.8 che [[skalo di Richter]], e l'altru kun forteso 7.5 en la provinco Kahramanmaraş. La du efektigas granda destruktado e produktas {{formatnum:50783}} morti, 297 desaparinta e {{formatnum:121704}} plusa homi vundita en Turkia<ref>{{Citez jurnalo od edituro |titulo=Son Dakika... Süleyman Soylu açıkladı: Depremde can kaybı 50 bin 783 oldu|url=https://www.cumhuriyet.com.tr/siyaset/son-dakika-suleyman-soylu-acikladi-depremde-can-kaybi-50-bin-783-oldu-2074031|editero=Cumhuriyet |publikigita ye=22ma di aprilo 2023 |idiomo={{tr}}}}</ref>, e {{formatnum:8476}} morti e {{formatnum:14500}} plusa homi vundita en Siria<ref>{{extera ligilo|titulo=Devastating Earthquakes in Southern Türkiye and Northern Syria, April 6th 2023, Situation raport 20 [EN/TR]|url=https://reliefweb.int/raport/turkiye/devastating-earthquakes-southern-turkiye-and-northern-syria-april-6th-2023-situation-raport-20-entr|publikigo=International Blue Crescent|editero=Reliefweb|publikigita ye=6ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}</ref>.
* [[9ma di februaro]] - [[Polonia]] klozas la precipua frontierala paseyo kun [[Bielorusia]], pro la kresko di tensi inter la du landi.<ref>{{citez jurnalo od edituro|publikigita ye=9ma di februaro 2023|titulo=Poland to close Bielorusia border crossing until further notice, Minsk unhappy |idiomo={{en}}|editero=Reuters|url=https://www.reuters.com/world/Europa/poland-close-Bielorusia-border-crossing-until-further-notice-says-minister-2023-02-09/ }}</ref>
* [[13ma di februaro]] - Eventas prezidantal elekto en [[Bangladesh]], kun [[Shahabuddin Chuppu]] kom sola kandidato por sucedar [[Mohammad Abdul Hamid]].
* [[15ma di februaro]] - En Los Planes, [[Panama]], acidento kun autobuso transportanta ekmigranti kun destino ad Usa produktas 41 morti.<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.laestrella.com.pa/nacional/230215/accidente-chiriqui-deja-heridos-victimas-mortales|titulo=Accidente en Chiriquí deja varios heridos y víctimas mortales|vidita ye=15ma di februaro 2023|apellido=Panamá|Nomo=GESE-La Estrella de|editero=La Estrella de Panamá|idiomo={{es}}}}</ref>
* [[19ma di februaro]] - Pluvego che norda litoro dil stato [[Sao Paulo (stato)|Sao Paulo]], [[Brazilia]] efektigas inundadi e ter-glitadi kun granda destrukto di imobli, precipue en urbi [[São Sebastião, São Paulo|São Sebastião]] ed [[Ubatuba]]. Adminime 57 personi mortas, di qui 56 en São Sebastião.<ref>{{extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2023/02/19/chuvas-causam-enchentes-pelo-litoral-norte-de-sao-paulo-veja.htm|titulo=Litoral de SP: chuva deixa 36 mortos, interdita rodovias e cancela Carnaval|publikigita ye=19ma di februaro 2023|editero=UOL |idiomo={{pt}}}}</ref><ref>{{extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2023/02/24/sp-sobe-para-57-numero-de-mortes-apos-chuvas-no-litoral-norte.htm|titulo=SP: Sobe para 57 número de mortes após chuvas no litoral norte |editero=UOL|publikigita ye=24ma di februaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[23ma di februaro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.8 til 7.2 che [[skalo di Richter]] frapas [[Tadjikistan]] e parto di [[Popul-Republiko Chinia]].
* [[26ma di februaro]] - Adminime 59 personi mortas kande batelo transportanta plu kam 150 personi de [[Afganistan]], [[Iran]], [[Pakistan]] e [[Siria]] naufrajas proxim Crotone, [[Italia]]. On kredas ke la batelo havis ecesiva pezo.<ref>{{extera ligilo|titulo=Naufrágio próximo à Itália deixa ao menos 59 migrantes mortos; 12 eram crianças|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/02/naufragio-proximo-a-italia-deixa-mais-de-40-migrantes-mortos.shtml|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=26ma di februaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[28ma di februaro]] - En [[Grekia]], du treni voyajanta en opozita direcioni - un ek li transportanta vari e l'altru transportanta pasajeri - kolizionas proxim urbo [[Larissa]]. L'acidento efektigas incendio e produktas adminime 36 morti e 85 plusa homi vundita.<ref>{{extera ligilo |url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/03/acidente-com-trens-na-grecia-gerou-temperatura-superior-a-1300oc-em-vagao.shtml|titulo=Acidente com trens na Grécia gerou temperatura superior a 1.300°C em vagão|editero=UOL|autoro=Reuters|publikigita ye=1ma di marto 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>

=== Marto ===
* [[2ma di marto]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: che [[oblast Briansk]], [[Rusia]], eventas ataki kontre du frontierala vilaji, en qua du civili mortigesas, e 10-yar evanta puero vundesas serioze. Pose, nacionalisti Rusa de extrema dextra asumas l'autoreso dil ataki.<ref>{{Extera ligilo|titulo=Rusia denuncia la muerte de dos personas en un ataque de "saboteadores ucranianos" en la región de Briansk|url=https://www.europapress.es/internacional/noticia-rusia-denuncia-muerte-persona-ataque-saboteadores-ucranianos-region-briansk-20230302102308.html|vidita ye= 6ma di marto 2023|publikigita ye=2ma di marto 2023|editero=www.europapress.es|idiomo={{es}}}}</ref>
* 2ma di marto - Ciencala Usana jurnalo ''Science'' publikigas artiklo montranta ke incendii en boreala foresti - qui ordinare reprezentas 10% del emiso globala di [[karbobioxo|CO<sub>2</sub>]] - reprezentis 23% de globala emisi di ca polutanto en 2021. To esis la maxim alta chifro depos la yaro 2000. <ref>{{extera ligilo|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.ade0805|titulo=Record-high CO2 emissions from boreal fires in 2021 |editero=Science |publikigita ye=2 March 2023 |volumo=379|idiomo={{en}}|pagini=912-917 |doi=10.1126/science.ade0805|autoro=Bo Zheng, Philippe Cials, ed altri}}</ref>
* [[6ma di marto]] - En [[Indonezia]], terglitado en la regiono Kabupaten Natuna produktas adminime 50 morti e cirkume 4 plusa homi restas desaparinta.<ref>{{Citez jurnalo od edituro |titulo=Update Longsor Natuna: Korban Tewas Jadi 36 Orang, 18 Masih Hilang |editero=CNN Indonesia |url=https://www.cnnindonesia.com/nasional/20230311130134-20-923715/update-longsor-natuna-korban-tewas-jadi-36-orang-18-masih-hilang |vidita ye=12ma di marto 2023 |publikigo=nasional |idiomo={{id}}}}</ref>
* [[10ma di marto]] - Usana [[banko]] ''Silicon Valley Bank'', la 16ma maxim granda de Usa, bankrotas. To krea timo pri bankroto di altra granda banki.<ref>{{Extera ligilo|autoro=Karl Russell, Christine Zhang|publikigita ye=11ma di marto 2023|titulo=The Second-Biggest Bank Failure |editero=The New York Times|idiomo={{en}}|url=https://www.nytimes.com/interactive/2023/03/10/business/bank-failures-silicon-valley-collapse.html |issn=0362-4331}}</ref>
* [[13ma di marto]] - [[Ciklono]] ''Yaku'' frapas [[Lima]], [[Peru]], efektigas pluvego kun granda inundadi e terglitadi, e produktas adminime 5 morti.<ref>{{extera ligilo |titulo=Perú: lluvias dejan cinco muertos, inundaciones y derrumbes|editero=San Diego Union-Tribune |url=https://www.sandiegouniontribune.com/en-espanol/noticias/story/2023-03-13/peru-lluvias-dejan-cinco-muertos-inundaciones-y-derrumbes|publikigita ye=13ma di marto 2023|idiomo={{es}}}}</ref>
* [[17ma di marto]] - L'Internaciona Kriminala Korto lansas arest-impero kontre Rusa prezidanto [[Vladimir Putin]], pro mortigi dum l'[[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina]].<ref>{{Extera ligilo |titulo=Russia-Ukraine war live: Biden welcomes Putin arrest warrant as UK says Moscow likely to expand conscription |editero=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/world/live/2023/mar/18/russia-ukraine-war-live-xxxxx |publikigita ye=18ma di marto 2023 |vidita ye=18ma di marto 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[18ma di marto]] - [[Ter-tremo]] kun [[epicentro]] en Balao, municipo distanta 140 kilometri de [[Guayaquil]], frapas [[Equador]] kun forteso 6.5 che [[skalo di Richter]]. Ol anke frapas min intense [[Peru]], [[Chili]] e [[Mexikia]], e produktas adminime 13 morti en Equador.<ref>{{extera ligilo|titulo=Terremoto atinge Equador, Peru, Chile e México; há ao menos 13 mortos |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2023/03/18/terremoto-equador-peru-paises-mortes.htm|editero=UOL |publikigita ye=18ma di marto 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[19ma di marto]] - [[Suisia|Suisa]] koloko-banko ''UBS Group AG'' aceptas komprar banko ''Credit Suisse'' po 3 miliard [[Suisa franko|Suisa franki]], pos konkordo negociita kun Suisa guvernerio e la Nacionala Banko Suisa.
* [[26ma di marto]] - Eventas grandega spontana protesti en diversa urbi [[Israel]]ana, pos ke chefministro [[Benjamin Netanyahu]] demisionas ilua defenso-ministro, qua disursis kontre la judiciala reformo propozata.
* [[28ma di marto]] - Adminime 40 personi mortas dum incendio en diteneyo por migranti nelegala en [[Ciudad Juarez]], [[Mexikia]].<ref>{{extera ligilo|url=https://www.cnnbrasil.com.br/internacional/pelo-menos-40-imigrantes-morrem-em-incendio-durante-protesto-em-centro-de-detencao-no-mexico/|titulo=Pelo menos 40 imigrantes morrem em incêndio durante protesto em centro de detenção no México|editero=CNN Brasil |publikigita ye=28ma di marto 2023|vidita ye=28ma di marto 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[29ma di marto]] - Unesmafoye [[Islamo|mohamedano]], [[Hamza Yusuf]], divenas chefa ministro di [[Skotia]].
* [[30ma di marto]] - En [[New-York]], jurio akuzas ex-prezidanto [[Donald Trump]] pri sekrete pagar ex-pornografial aktorino Stormy Daniels por ne divulgar afero inter le du ante prezidantal elekto di 2016, e samatempe mentiar pri la karaktero di la pago, dicante ke ol esis pago pri servado di advokati.<ref>{{extera ligilo|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2023/03/30/donald-trump-e-indiciado-em-caso-de-atriz-porno-diz-new-york-times.ghtml|editero=G1|titulo=Donald Trump é acusado formalmente em caso de suborno a atriz pornô; promotoria negocia rendição|publikigita ye=30ma di marto 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>

=== Aprilo ===
* [[4ma di aprilo]] - [[Finlando]] membreskas [[NATO]].
* 4ma di aprilo - Ex-prezidanto di Usa [[Donald Trump]] formale akuzesas pri [[fraudo]], relate pago facita ad ex-pornografial aktorino ante l'elekto di 2016, por ke el ne revelis ke ambe havis afero. La pago mencionesis da lu kom "pago ad advokati". Unesmafoye en la historio di [[Usa]], ula ex-prezidanto formale akuzesis ante judiciala korto.<ref>{{Citez jurnalo od edituro|titulo="Un complot ilegal": la acusación sin precedentes contra Trump por falsificar información para ocultar delitos|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-internacional-65181288 |editero=BBC News Mundo|vidita ye=9ma di aprilo 20239|idiomo={{es}}}}</ref>
* [[11ma di aprilo]] - En [[Myanmar]], aer-armeo bombardas vilajo Pazigyi, e produktas 165 morti.<ref>{{extera ligilo|publikigita ye=12ma di aprilo 2023 |titulo= Myanmar's junta kills over 100 including women, children in a deadly airstrike on village: Report|editero=India TV News 
|idiomo={{en}}|url=https://www.indiatvnews.com/news/world/myanmar-junta-killed-over-more-than-100-including-women-children-live-updates-airstrike-village-kant-balu-sagaing-min-aung-hlaing-aung-san-suu-kyi-2023-04-12-862665}}</ref>
* [[15ma di aprilo]] - [[Germania]] klozas lua lasta nuklear elektriferio.
* 15ma di aprilo - En [[Khartoum]] e [[Darfur]], komencas [[Milito en Sudan (2023)|armala konflikto]] inter rivala grupi de la militala guvernerio di [[Sudan]]. La konflikti produktis 413 morti e mili di plusa homi vundita til la 21ma di aprilo, segun [[Mondal Organizuro pri Saneso]].<ref>{{extera ligilo|url=https://www.theglobeandmail.com/world/article-sudan-conflict-2023-rsf-explained/|titulo=Sudan’s conflict explained: What’s behind the latest fighting?|editero=The Globe and Mail|publikigita ye=21ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[19ma di aprilo]] - Tumulto en amasego di individui qui expektis recevar donacaji en [[Sanaa]], [[Yemen]], produktas adminime 78 morti.<ref>{{extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/2023/04/19/middleeast/yemen-sanaa-crowd-surge-intl/index.html|titulo=‘People sacrificed their lives for just 10 dollars’: At least 78 killed in Yemen crowd surge|editero=CNN|publikigita ye=20ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[20ma di aprilo]] - En Boca Chica, [[Texas]], [[fuzeo]] ''Starship'' de kompanio ''Space X'' da [[Elon Musk]] explozas 4 minuti pos lansado.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2023/04/20/science/spacex-launch-explosion-elon-musk.html|titulo=SpaceX’s Starship ‘Learning Experience’ Ends in Explosion|editero=The New York Times|publikigita ye=20ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[22ma di aprilo]] - Adminime 9 personi mortas e 60 plusa homi vundesas pro triopla suocidant atako da bombo-homi che urbo Sévaré, en [[Mali]]. L'explozi destruktas 20 domi.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.theguardian.com/world/2023/apr/22/deadly-triple-suicide-bombing-hits-central-mali|titulo=Deadly triple suicide bombing hits central Mali|editero=The Guardian|publikigita ye=22ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}}</ref>

=== [[Mayo]] ===
* [[3ma di mayo]] - Pafado che skolo "Vladislav Ribnikar" en [[Beograd]], [[Serbia]], produktas 9 morti, di qui 8 pueri.
* 3ma di mayo - Serio di inundadi e terglitadi frapas vilaji este de [[Demokratial Republiko Kongo]] e produktas plu kam 400 morti.<ref>{{extera ligilo|titulo=Inondations dans l’est de la RDC : « On dirait la fin du monde »|url=https://www.lemonde.fr/afrique/article/2023/05/08/inondations-dans-l-est-de-la-rdc-on-dirait-la-fin-du-monde_6172501_3212.html|editero=Le Monde|publikigita ye=8ma di mayo 2023|idiomo={{fr}}}}</ref>
* [[6ma di mayo]] - [[Charles la 3ma di Unionita Rejio]] kronizesas che [[abadeyo di Westminster]].
* [[9ma di mayo]] - [[Ciklono]] ''Mocha'' formacas sur [[Indiana Oceano]], frapas [[Myanmar]] e [[Bangladesh]], e produktas 400 morti e plu kam 700 plusa homi vundita.<ref>{{Extera ligilo |url=https://www.cnbctv18.com/environment/cyclone-mocha-myanmar-government-claims-435-dead-appeals-for-international-aid-16688751.htm/|titulo=Cyclone Mocha: Myanmar government claims 435 dead, appeals for international aid |publikigita ye=17ma di mayo 2023 }}</ref>

=== [[Junio]] ===
* [[2ma di junio]] - Che stato [[Odisha]], [[India]], du treni ekreligas pos ke un ek li kolizionas kontre altra treno transportanta vari e partale invadas l'opoza treko. L'acidento esis la maxim mortigiva ferovoyal acidento di India, e produktis 288 morti e cirkume 900 plusa homi vundita.<ref>{{extera ligilo|url=https://actualidad.rt.com/actualidad/469024-india-choque-trenes-muertos-heridos|titulo=Más de 280 muertos y casi un millar de heridos en el accidente ferroviario más mortífero de la India en dos décadas|editero=RT|idiomo={{es}}|publikigita ye=2ma di junio 2023|vidita ye=26ma di julio 2023}}</ref>
* [[11ma di junio]] - [[Honduras]] inauguras lua ambasadeyo en [[Beijing]].
* [[12ma di junio]] - Che stato Kwara, [[Nigeria]], batelo sinkas e produktas cirkume 100 morti e kelka desaparinti.<ref>{{citez jurnalo od edituro |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/international/us/nigeria-boat-accident-about-100-killed-after-vessel-capsizes-say-police/articleshow/100974623.cms |titulo=Nigeria boat accident: About 100 killed after vessel capsizes, say police|publikigita ye=14ma di junio 2023|idiomo={{en}}|vidita ye= 18ma di junio 2023 |issn=0013-0389}}</ref>
* [[18ma di junio]] - Mikra [[submara navo]] ''Titan'' implozas mortiganta 5 individui qui navigabis por vizitar restaji de navo ''[[Titanic]]'', qua sinkis en 1912.
* [[20ma di junio]] - Adminime 46 personi mortas dum konflikto inter membri de kriminala grupi ''MS-13'' e ''Barrio 18'' en karcereyo por mulieri proxim [[Tegucigalpa]], [[Honduras]].<ref>{{citez jurnalo od edituro|titulo='Monstrous murder': 46 women killed in Honduras prison riot |idiomo={{en}}|editero=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/world/2023/jun/20/honduras-prison-riot-women-killed |vidita ye= 17ma di julio 2023|autoro=Staff |publikigita ye=20ma di junio 2023 |issn=0261-3077}}</ref>

=== Julio ===
* [[4ma di julio]] - [[Iran]] membreskas la [[Koopero-Organizuro di Shanghai]], divenanta la 9ma membro dil organizuro.
* [[9ma di julio]] - [[Nova-Zelando]] signatas pakto pri [[libera komerco]] kun [[Europana Uniono]].
* [[20ma di julio]] - Komencas la [[Mondala Kupo di Futbalo]] por mulieri en [[Australia]] e [[Nova-Zelando]].
* 20ma di julio - Tri personi mortas per pafo, inkluzite la pafero, e 10 plusa homi vundesas en edifico che aferala quartero di [[Auckland]], [[Nova-Zelando]].
* [[21ma di julio]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Rusa armeo bombardas depozeyi di vari en [[Odesa]], e destruktas 120 tuni di rakoltaji enmagazinigita ibe.
* 21ma di julio - [[Milito di Darfur]]: adminime 20 civili mortas e 45 plusa homi vundesas pos atako per fuzei en rezidal arei di Nyala, Sudal Darfur, ed explozi proxim hospitali en El-Obeid, [[Nord-Kordofan]].
* [[23ma di julio]] - Incendii en [[Grekia]]: deki di mili di turisti fugas del insulo [[Rhodes]] pro incendii ed alta temperaturi.
* [[25ma di julio]] - Parlamento di [[Ghana]] aprobas lego abolisanta [[mortopuniso]].
* [[26ma di julio]] - En [[Nijer]], [[stato-stroko]] revokas prezidanto [[Mohamed Bazoum]]. Generalo [[Abdourahamane Tchiani]] asumas la povo.
* [[30ma di julio]] - En Khar, [[Pakistan]], 56 personi mortas e cirkume 200 plusa homi vundesas kande suocidanta atakero explozas bombi atachita a lua korpo. [[Islama Stato]] revendikas l'atako.
* [[31ma di julio]] - En Nuh, stato [[Haryana]], [[India]], 5 personi mortas e 20 plusa homi vundesas pos konflikti inter [[hinduismo|hindui]] e [[Islamo|Mohamedani]], pos ke Mohamedani atakis Hindua procesiono<ref>{{extera ligilo|url=https://apnews.com/article/india-violence-clashes-haryana-muslims-hindus-a4e5d0bd9427c85bdb311d64fdf98f08|titulo=India’s northern Haryana state tense after 5 killed in communal clashes between Hindus and Muslims|editero=AP|publikigita ye=2ma di agosto 2023|idiomo={{en}}}}</ref>.

=== Agosto ===
* [[3ma di agosto]] - Granda terglitado en Shovi, [[Gruzia]], produktas adminime 17 morti e plusa 18 homi desaparinta.<ref>{{extera ligilo |url=https://www.rferl.org/a/georgia-landslide-shovi-racha-dead/32534083.html|titulo=Death Toll In Georgian Landslide Reaches 17 As Rescue Efforts Continue|idiomo={{en}}|editero=Radio Free Europe|publikigita ye=6ma di agosto 2023}}</ref>
* [[8ma di agosto]] - En [[Maui]], [[Havayi]], plu kam 5200 hektari brulas, produktanta adminime 106 morti e cirkume 1300 plusa homi desaparinta<ref>[https://www.kitv.com/news/lahaina/36-confirmed-dead-federal-and-local-officials-give-updates-on-maui-fires/article_5498454e-374e-11ee-aa9e-dbbaab703229.html| 36 confirmed dead: federal and local officials give updates on Maui fires]</ref>.
* [[9ma di agosto]] - Batelo transportanta enmigranti kulbutas proxim insulo [[Lampedusa]], [[Italia]], e produktas 41 morti<ref>{{extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-66448987|titulo=Forty-one migrants die in shipwreck off Italy|editero=BBC News|publikigita ye=9ma di agosto 2023|idiomo={{en}}}}</ref>.
* 9ma di agosto - En [[Quito]], [[Equador]], prezidantala kandidato Fernando Villavicencio asasinesas da pafisti.
* [[10ma di agosto]] - [[Rusia]] lansas [[kosmoprobilo]] ''Luna 25'', l'unesma misiono sendita por explorar la [[Luno]] depos 1976. Ol eniras lunala orbito ye la [[16ma di agosto]].
* [[13ma di agosto]] - [[Milito di Amhara]]: en Finote Selam, [[Etiopia]], 26 personi mortigesas pro aeral atako kontre regiono kontrolita da milicani de etnio Fano.
* [[14ma di agosto]] - En Hpakant, [[Myanmar]], adminime 25 ministi mortas e 14 plusa homi desaparas dum terglitado en mineyo di [[jado]].
* [[15ma di agosto]] - En [[Paraguay]], [[Santiago Peña]] sucedas [[Mario Abdo Benítez]] kom prezidanto.
* 15ma di agosto - En [[India]], adminime 65 personi mortas e 20 plusa homi restas desaparinta pro inundadi e terglitadi norde de la lando<ref>{{extera ligilo|url=https://www.france24.com/en/live-news/20230815-search-for-survivors-after-indian-floods-landslides-kill-58|titulo=Search for survivors after Indian floods, landslides kill 65|editero=France 24|autoro=AFP|publikigita ye=15ma di agosto 2020}}</ref>.
* [[17ma di agosto]] - [[Ter-tremo]] en [[Kolumbia]], kun forteso 6,3 segun [[skalo di Richter]] ed epicentro proxim urbeto Medina, [[Cundinamarca]], produktas 2 morti, 50 plusa homi vundita, e domajas multa konstrukturi en diversa urbi, inkluzite [[Bogota]]. La ter-tremo havis kelka repeti min intensa ye la sama dio.
* [[19ma di agosto]] - [[Kanada]]na guvernerio imperas l'evakuo di {{formatnum:35000}} personi pro forestal incendii en [[Britaniana Kolumbia]].
* [[23ma di agosto]] - ''Chandrayaan-3'' de [[India]] divenas l'unesma [[kosmoprobilo]] qua terovenas sur la suda polo di la [[Luno]]<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://www.bbc.co.uk/news/live/world-asia-india-66576580|publikigita ye=23ma di agosto 2023 |titulo=India makes history as Chandrayaan-3 lands near Moon's south pole |editero=BBC News |vidita ye=23ma di agosto 2023 }}</ref>.
* 23ma di agosto - Atako [[Rusia|Rusa]] per [[senpilotist aviacilo|senpilotist aviacili]] kontre loki por enmagazinigado di agrokultivala produkturi en [[Ismail]], [[Ukraina]], destruktas 13 mil tuni di cereali<ref>{{extera ligilo|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/russia-ukraine-war-news-08-23-23/h_5d04020c265e6936b727b050902826bf|titulo=Russia destroyed 13,000 tons of grain in overnight attack on port, says Ukrainian minister|editero=CNN|publikigita ye=23ma di agosto 2023|idiomo+{{en}}}}</ref>
* [[30ma di agosto]] - Pos anunco di la rielekteso di [[Ali Bongo Ondimba]] kom prezidanto, militisti de [[Gabon]] facas sucesoza [[stato-stroko]] e kreas tale nomizita "Transito-Komitato por Restauro dil Institucuri" por guvernar la lando. To signifikas la fino di 56-yara guvernado da familio Bongo en la lando<ref>{{extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/08/militares-anunciam-na-televisao-tomada-de-poder-no-gabao-apos-eleicoes.shtml|titulo=Militares anunciam golpe no Gabão e prendem presidente após eleições|autoro=REUTERS ed AFP|editero=Folha de S.Paulo|publikigita ye=30ma di agosto 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>.
* 30ma di agosto - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Rusa [[senpilotist aviacilo|senpilotist aviacili]] bombardas [[Kyiv]], produktanta 2 morti<ref>{{extera ligilo|url=https://www.reuters.com/world/europe/explosions-heard-ukraines-kyiv-mayor-2023-08-30/|titulo=Two killed in Russia's biggest air strike on Ukraine's capital in months|editero=REUTERS|idiomo={{en}}|publikigita ye=30ma di agosto 2023}}</ref>.
* [[31ma di agosto]] - Fairo en edifico di [[Johannesburg]], [[Sudafrika]], ube rezidis enmigranti produktas adminime 73 morti e 40 plusa homi vundita<ref>{{extera ligilo|url=https://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2023/08/31/mais-de-50-mortos-em-incendio-em-joanesburgo-na-africa-do-sul.htm|titulo=Incêndio deixa ao menos 73 mortos em Johanesburgo, afirma governo local|autoro=Reuters|editero=UOL|idiomo={{pt}} |publikigita ye=31ma di agosto 2023}}</ref>.

=== Septembro ===
* [[1ma di septembro]] - [[Tharman Shanmugaratnam]] elektesas prezidanto di [[Singapur]], per 70% ek la voti.
* [[6ma di septembro]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: Adminime 17 personi mortas e plusa 32 homi vundesas dum atako [[Rusia|Rusa]] kontre [[Ukraina]]na urbo Kostiantynivka<ref>{{extera ligilo|url=https://www.reuters.com/world/europe/least-16-killed-russian-attack-eastern-ukraine-presidential-adviser-2023-09-06/|titulo=Russian attack kills 17 in east Ukraine as Blinken visits Kyiv, officials say|editero=REUTERS|idiomo={{en}}|publikigita ye=6ma di septembro 2023}}</ref>.
* 6ma di septembro - [[Milito en Sudan (2023)|Milito en Sudan]]: adminime 19 civili mortas dum nepreciza artilriala bombardo kontre pozicioni de la Trupi por Rapida Suporto di [[Sudan]], che suburbo Umbada, weste de [[Omdurman]]<ref>{{extera ligilo|titulo=19 lives lost due to inaccurate targeting in Khartoum state|url=https://sudantribune.com/article276901/|editero=Sudan Tribune|vidita ye=6ma di septembro 2023|idiomo={{en}}|publikigita ye=5ma di septembro 2023}}</ref>.
* [[7ma di septembro]] - Terorist-ataki en nord-estala [[Mali]] produktas la morto di 49 civili e 15 soldati. [[Islamala Stato]] revendikis l'autoreso dil ataki.<ref>{{extera ligilo|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/09/ataques-terroristas-no-mali-matam-ao-menos-49-civis-e-15-soldados.shtml|titulo=Ataques terroristas no Mali matam ao menos 49 civis e 15 soldados |editero=UOL|publikigita ye=7ma di septembro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[8ma di septembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 6.8 che [[skalo di Richter]] ed [[epicentro]] proxim [[Marrakesh]] frapas [[Maroko]] e produktas adminime 1305 morti e plu kam 1800 plusa homi vundita<ref>{{extera ligilo|titulo=Terremoto no Marrocos deixa 1.305 mortos; tremor é o mais letal do país desde 1960|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/09/terremoto-de-magnitude-68-deixa-ao-menos-30-mortos-no-marrocos.shtml|publikigo=Folha de S. Paulo|editero=UOL|idiomo={{pt}} |publigikita ye=9ma di septembro 2023}}</ref>.
* [[9ma di septembro]] - [[Afrikana Uniono]] divenas permananta membro de [[G20]].
* [[15ma di septembro]] - [[Usa]]na [[sindikato laborala]] ''Union Auto Workers'' komencas [[striko]] demandanta augmento di salarii, 32-hora laborojornedo e protekto kontre klozado di fabrikerii, qua paralizas automobila produktado en [[Ford Motor Company]], [[General Motors]] e [[Stellantis]].
* [[20ma di septembro]] - La maxim anciena ligna strukturo konocata deskovresas proxim aquofalo Kalambo, en [[Zambia]].
* [[22ma di septembro]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: projektilo [[Ukraina]]na frapas sideyo di Rusa mar-armeo en [[Sevastopol]], [[Krimea]].
* [[23ma di septembro]] - Adminime 20 personi, la maxim multa ek li civili, mortas pos atako per atomobilo-bombo en Beledweyne, [[Somalia]].<ref>{{extera ligilo|url=https://english.news.cn/20230923/204a1b98d1594da188c406e95b9b8662/c.html|titulo=At least 20 people killed in suicide car bombing in central Somalia|editero=Xinhua|publikigita ye=23ma di septembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[26ma di septembro]] - Incendio, posible pro uzo di [[pirotekno|piroteknaji]] interne salono, produktas adminime 113 morti e plua kam 150 plusa homi vundita dum mariajo en la provinco Nineveh, [[Irak]]<ref>{{extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/9/26/at-least-100-killed-in-fire-at-wedding-celebration-in-iraq-media-report|titulo=At least 113 killed, over 150 injured as fire engulfs wedding party in Iraq |editero=Al Jazeera|idiomo={{en}}|publikigita ye=26ma di septembro 2023}}</ref>.

=== Oktobro ===
* [[4ma di oktobro]] - Adminime 13 personi mortas e 24 plusa homi vundesas dum incendio che noktala klubo ''Fonda Milagros'' en [[Murcia]], [[Hispania]].
* [[2ma di oktobro]] - En Tahoua, [[Nijer]], adminime 29 soldati mortas dum embusko da Mohamedana extremisti, uzanta automobilo-bombi e bombardi. Diversa extremisti mortigesas dum kontreatako<ref>{{extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-africa-66991696|titulo=Niger attack: Jihadists kill dozen of soldiers in deadliest raid since coup|editero=BBC News|idiomo={{en}}|publikigita ye=3ma di oktobro 2023}}</ref>.
* [[4ma di oktobro]] - [[FIFA]] anuncas ke partii de la [[Mondala Kupo di Futbalo]] [[2030]] eventos en t landi: [[Uruguay]], [[Arjentinia]], [[Paraguay]], [[Maroko]], [[Portugal]] e [[Hispania]].
* [[7ma di oktobro]] - Tri [[ter-tremo|ter-tremi]] kun fortesi 6.3, 5.9 e 5.5 che [[skalo di Richter]] frapas [[Afganistan]] e produktas plu kam 2.000 morti<ref>{{extera ligilo|titulo=Número de mortos por terremoto no Afeganistão passa de 2.000 |url=https://noticias.uol.com.br/internacional/ultimas-noticias/2023/10/08/mortes-terremoto-afeganistao.htm|editero=UOL|idiomo={{pt}}|publikigita ye=8ma di oktobro 2023}}</ref>.
* 7ma di oktobro - [[Milito Israel-Ramas]]: Trupi de [[Hamas]] lansas ataki kontre urbeti Be'eri ed Ofakim, sude de [[Israel]], e produktas plu kam 250 morti e plusa 1590 vunditi<ref>{{extera ligilo|titulo=Gaza Declares War {{!}} Surprise Infiltration, Massive Barrages Shock Israel; Over 250 Israelis Killed, 1,590 Wounded; Civilians and Soldiers Held Hostage in Gaza|url=https://www.haaretz.com/israel-news/2023-10-07/ty-article-live/israel-under-attack-terrorists-infiltrate-from-gaza-amid-massive-rocket-barrages/0000018b-088b-dae9-adcb-abbff50f0000|editero=Haaretz|idiomo={{en}}|publikigita ye=7ma di oktobro 2023}}</ref>. Hamas anke lansas fuzei kontre Israelana urbo Ashkelon<ref>{{extera ligilo|url=https://apnews.com/article/israel-palestinians-gaza-hamas-rockets-airstrikes-tel-aviv-11fb98655c256d54ecb5329284fc37d2|titulo=Hamas surprise attack out of Gaza stuns Israel and leaves hundreds dead in fighting, retaliation|editero=AP|publikigita ye=8ma di oktobro 2023}}</ref>. Israel respondas per aerala bombardo kontre [[Gaza-strio]], produktanta adminime 232 morti<ref>{{extera ligilo|idiomo={{en}}|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2023/10/7/israel-palestine-escalation-live-news-barrage-of-rockets-fired-from-gaza|editero=Al Jazeera|titulo=Israel-Palestine escalation updates: Gaza under bombardment|publikigita ye=7ma di oktobro 2023}}</ref>.
* [[13ma di oktobro]] - [[Milito Israel-Ramas]]: [[Israel]] informas [[Unionita Nacioni]] ke ol lansis ultimato por ke 1,1 milion Palestinani habitanta la nordo di [[Gaza]] translojez su adsude en 24 hori<ref>{{extera ligilo|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-warns-palestinians-in-northern-gaza-to-evacuate-within-24-hours-un/|titulo=IDF warns 1 million Palestinians in northern Gaza to evacuate within 24 hours — UN|editero=Times of Israel|publikigita ye=13ma di oktobro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>.
* 13ma di oktobro - Suicidant atako kontre [[moskeo]] en [[Puli Khumri]], provinco Baghlam, [[Afganistan]], mortigas 7 personi e vundas 15 plusa homi<ref>{{extera ligilo|url=https://www.rferl.org/amp/afghanistan-mosque-bombing-friday-prayers/32636187.html |titulo=Taliban Police Say Seven Killed In Suicide Bombing Of Mosque In Afghanistan's Baghlan Province|editero=Radio Free Europe |idiomo={{en}}|publikigita ye=13ma di oktobro 2023}}</ref>.
* [[15ma di oktobro]] - [[Daniel Noboa]] elektesas prezidanto di [[Equador]].
* [[17ma di oktobro]] - Adminime 471 personi mortas e 314 plusa homi vundesas pos explozo che hospitalo Al-Ahli, en [[Gaza]].
* [[20ma di oktobro]] til la [[5ma di novembro]] - En [[Santiago, Chili|Santiago]], [[Chili]], eventas la 19ma [[Tot-Amerika Ludi]].
* [[23ma di oktobro]] - En Bhairab, [[Bangladesh]], treno transportanta vari kolizionas kontre pasajero-treno, produktanta adminime 17 morti.

=== Novembro ===
* [[2ma di novembro]] - ''Now and Then'', la lasta kansono da [[The Beatles]], lansesas.
* [[3ma di novembro]] - [[Ter-tremo]] kun forteso 5.6 che [[skalo di Richter]] frapas provinco Karnali, en [[Pakistan]], e produktas adminime 132 morti e destruktas multa domi.
* [[6ma di novembro]] - [[Antoni Martí]], chefministro di Andora (n. 1963)
* [[9ma di novembro]] - Usana kirurgi de medikala centro ''NYU Langone Health'' anuncas ke li sucesis transplantacar [[okulo]] kompleta.
* 9ma di novembro - En [[Lahore]], [[Pakistan]], mili di individui maladeskas pro toxika nubo di polutanti, qua posible originis de brulado di agrokultivala rezidui.<ref>{{extera ligilo|titulo=Toxic heavy smog in eastern Pakistan makes tens of thousands sick|url=https://apnews.com/article/pakistan-smog-school-markets-shut-pollution-2b752ee29d1be2b8c93ec8bd5a81bf62|editero=AP|publikigita ye=9ma di novembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[10ma di novembro]] - [[Islando]] dekretas urjanteso-stando pos ke diversa [[ter-tremo|ter-tremi]] eventas proxim [[volkano]] ''Fagradalsfjall'', sude de la lando.
* 10ma di novembro - [[Milito en Sudan (2023)|Milito en Sudan]]: Diversa konflikti en Geneina, westala Darfur, [[Sudan]], produktas de 700 til 1300 morti, plu kam 100 plusa homi vundita e cirkume 300 desaparinta.
* [[12ma di novembro]] - Konstruktanta tunelo choseala krulas en Uttarakhand, [[India]], celanta 41 laboristi interne ol, cirkume 200 metri del eniro.<ref>{{Citez jurnalo od edituro|publikigita ye=13ma di novembro 2023 |titulo=Uttarakhand Tunnel Collapse Live Updates: Workers to be rescued through large-diameter steel pipes inserted through rubble |url=https://indianexpress.com/article/india/uttarakhand-uttarkashi-tunnel-collapse-rescue-operation-workers-trapped-live-updates-9024269/ |vidita ye=14 November 2023 |editero=The Indian Express |idiomo={{en}}}}</ref> Omna laboristi retroduktesos vivanta ye la [[28ma di novembro]] ca yaro.<ref>{{Citez jurnalo od edituro|publikigo=The Statesman|publikigita ye=29ma di novembro 2023 |url=https://www.thestatesman.com/india/uttarakhand-rescued-workers-flown-to-aiims-rishikesh-in-chinook-helicopter-1503244978.html |titulo=Uttarakhand: Rescued workers flown to AIIMS Rishikesh in Chinook helicopter|vidita ye=29ma di novembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[19ma di novembro]] - [[Javier Milei]], de la partiso ''La Libertad Avanza'' elektesas prezidant per 56% ek la voti, lor la duesma balotado di prezidantal elekti di [[Arjentinia]]<ref>{{extera ligilo|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-67470549|titulo=Javier Milei: Argentina's far-right outsider wins presidential election|editero=BBC|idiomo={{en}}|vidita ye=20ma di novembro 2023}}</ref>.
* [[21ma di novebro]] - [[Milito en Sudan (2023)|Milito en Sudan]]: adminime 40 civili mortas e plu kam 50 plusa homi vundesas pos ke [[Sudan]]an avioni bombardas la proximeso di la 20ma Infantriala Diviziono en [[Darfur]].
* [[22ma di novembro]] - [[Milito Israel-Ramas]]: [[Israel]] e [[Hamas]] paktas pri pafo-ceso en kombati qui komencabis ye la 7ma di oktobro, e liberigo di gajo-homi e personi enkarcerigita en amba flanki.
* 22ma di novembro - [[Nord-Korea]] anuncas ke ol lansis lua unesma [[artificala satelito]] spiona, ''Malligyong-1''.
* [[24ma di novembro]] - [[Milito Israel-Ramas]]: [[Pafo-ceso]] inter [[Israel]] e [[Hamas]] efikeskas, e 13 Israelani, 10 [[Tailando|Tailandani]] ed 1 [[Filipini|Filipinano]] liberigesas, kontre 39 Palestinani<ref>{{extera ligilo|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/qatar-confirms-that-red-cross-has-received-24-hostages-from-gaza/|titulo=Qatar confirms 24 hostages — 13 Israeli, 10 Thai and 1 Filipino — received by Red Cross|editero=Times of Israel|publikigita ye=24ma di novembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>.
* [[27ma di novembro]] - En [[Rustenburg]], [[Sudafrika]], 11 ministi mortas e 75 plusa laboristi vundesas pos ke acensilo falas 200 metri interne [[platino]]-[[mineyo]].

=== Decembro ===
* [[3ma di decembro]] - En [[Venezuela]], eventas simbolala plebicito pri anexar o ne la regiono weste de [[fluvio Essequibo]], en [[Guyana]],<ref name="Referendo">{{Citez jurnalo od edituro|url=https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-sets-referendum-date-territory-dispute-with-guyana-2023-10-20/|titulo=Venezuela sets referendum date on territory dispute with Guyana|editero=Reuters|publikigita ye=20ma di oktobro 2023|idiomo={{en}}}}</ref> e 98% ek la votanti manifestas su favorebla al anexo. Tamen, 51,01% del Venezuelani apta a votar ne votas.
* [[7ma di decembro]] - [[Bolivia]] membreskas [[Mercosur]]<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.france24.com/es/video/20231207-informe-desde-r%C3%ADo-de-janeiro-bolivia-fue-ratificada-como-miembro-pleno-de-mercosur|titulo= Informe desde Río de Janeiro: Bolivia fue ratificada como miembro pleno de Mercosur|publikigita ye=7ma di decembro 2023|idiomo={{es}}|editero=France 24}}</ref>.
* [[14ma di decembro]] - En [[Beijing]], [[Popul-Republiko Chinia]], 515 personi vundesas kande du treni del [[metroo]] dil urbo kolizionas, konseque de problemi pro ecesiva nivado.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.1news.co.nz/2023/12/15/over-500-people-injured-in-beijing-train-collision-amid-heavy-snow/|titulo=Over 500 people injured in Beijing train collision amid heavy snow|editero=1 News|publikigita ye=15ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[16ma di decembro]] - Batelo qua departis de Zuwarah, [[Libia]], transportanta 86 nelegala ekmigranti sinkas en [[Mediteraneo]], e 61 ek li dronas su<ref>{{extera ligilo|url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2023/12/17/migrant-tragedy-libya-north-africa/|titulo=Dozens of migrants drown following shipwreck off Libya coast|editero=The Telegraph|publikigita ye=17ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>.
* [[17ma di decembro]] - Severa tempesto kun venti de plu kam 150 km/h frapas urbo [[Bahía Blanca]], [[Arjentinia]], e produktas adminime 13 morti<ref>{{extera ligilo|url=https://www.reuters.com/world/americas/severe-storm-strikes-coastal-city-argentina-least-13-dead-2023-12-17/|titulo=Severe storm strikes coastal city in Argentina, at least 13 dead|editero=Reuters|publikigita ye=17ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>.
* [[18ma di decembro]] - Adminime 134 personi mortas, 980 plusa homi vundesas e 13 restas desaparinta pos [[ter-tremo]] kun forteso 6,2 che [[skalo di Richter]] en Jishishan, [[Popul-Republiko Chinia]]<ref>{{Citez jurnalo od edituro|idiomo={{en}}|publikigita ye=19ma di decembro 2023|url=https://www.reuters.com/world/china/chinese-rescuers-brave-freezing-cold-find-earthquake-survivors-2023-12-20/|titulo=Chinese earthquake victims pulled to safety in subfreezing weather |publikigo=Reuters|vidita ye=20ma di decembro 2023}}</ref>.
* [[20ma di decembro]] - En [[Surinam]], ex-prezidanto [[Dési Bouterse]] kondamnesas a 20-yar-enkarcerigo pro la mortigo di 15 viri en 1982.
* [[21ma di decembro]] - En [[Chekia]], eventas la maxim mortigiva pafado de la historio di la lando: studento David Kozák eniras la Fakultato pri Arti del Universitato Charles, en [[Praha]], pafas multafoye, e produktas ibe 14 morti e plusa 15 homi vundita. Ante ilu mortigis ilua patro en lua domo, e pos la masakro ilu [[suocido|suocidas]].<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://www.novinky.cz/clanek/krimi-minutu-po-minute-jak-policie-zasahovala-proti-strelci-v-praze-40455108 |nomo=Tereza|surnomo=Trousilová|titulo=Minutu po minutě: Jak policie zasahovala proti střelci v Praze|idiomo={{cs}}|publikigita ye=22ma di decembro 2023|editero=Novinky.cz}}</ref>
* [[22ma di decembro]] - En [[Burundi]], 19 civili ed 1 policisto mortigesas dum atako da rebela grupo RED–Tabara.
* 22ma di decembro - [[Milito Israel-Hamas]]: La quanto di mortinti en [[Gaza]] superiras 20 mil personi, la maxim multa ek li civili.
* [[24ma di decembro]] - En [[Gaza]], adminime 70 personi mortigesas pro aeral atako [[Israel]]ana kontre refujeyo en al-Maghazi.<ref>{{extera ligilo|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2023/12/24/israel-hamas-war-live-israeli-bombardments-hunger-spread-in-gaza|titulo=Israel-Hamas war updates: Dozens killed, many buried in Israeli air strikes|editero=Al Jazeera|publikigita ye=24ma di decembro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[29ma di decembro]] - [[Invado di Ukraina da Rusia (2022)|Invado di Ukraina da Rusia]]: La maxim granda aeral atako [[Rusia|Rusa]], uzanta 36 [[senpilotist aviacilo|senpilotist aviacili]], strategiala [[bombardaviono|bombardavioni]] [[Tupolev Tu-95]] e misili kontre [[Kharkiv]], [[Dnipro]], [[Odesa]] ed altra [[Ukraina]]n urbi produktas 39 morti e vundas cirkume 160 plusa homi.<ref>{{extera ligilo|titulo=Maior ataque aéreo da Rússia em mais de 1 ano na Ucrânia mata quase 40|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/12/grande-ataque-aereo-russo-deixa-ao-menos-10-mortos-na-ucrania.shtml|editero=Folha de S.Paulo|idiomo={{pt}}|publikigita ye=29ma di decembro 2023}}</ref><ref>{{extera ligilo |url=https://www.bbc.com/ukrainian/articles/czkjyp9g9ymo|titulo=Масований удар по Україні: Львів, Київ, Дніпро, Харків, Запоріжжя, Сміла - багато загиблих і поранених|idiomo={{uk}}|publikigita ye=29ma di decembro 2023|editero=BBC}}</ref>
* 29ma di decembro - Adminime 20 personi mortas pro [[terglitado|tergliatadi]] konseque de pluvegi en Mwenga, [[Demokratial Republiko Kongo]]<ref name="Kongo">{{extera ligilo|titulo=At least 20 killed in Congo flooding and landslides, bringing this week’s fatalities to over 60|url=https://apnews.com/article/congo-landslides-rains-floods-deaths-82c892e9d99ac2590d48fdcc473aec07|idiomo={{en}}|publikigita ye=29ma di decembro 2023|editero=AP}}</ref>
* [[31ma di decembro]] - Rejino [[Margrethe la 2ma di Dania]] anuncas ke el abdikos ye la 14ma di januaro 2024<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.dr.dk/nyheder/indland/dronning-margrethe-abdicerer-traeder-tilbage-14-januar|titulo=Dronning Margrethe abdicerer: Træder tilbage 14. januar|publikigita ye=31ma di decembro 2023|editero=DR|idiomo={{da}}}}</ref>.

== Naski ==

== Morti ==
* [[3ma di januaro]] - [[Abdelsalam al-Majali]], chefministro di Jordania (n. 1925)<ref>{{Extera ligilo |titulo=Former Prime Minister Abdel Salam Majali passes away |url=https://en.royanews.tv/news/39092/2023-01-03 |editero=en.royanews.tv |vidita ye=3ma di januaro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
[[Arkivo:Gianluca Vialli - RISE 2017.jpg|thumb|130px|[[Gianluca Vialli]]]]
* [[6ma di januaro]] - [[Gianluca Vialli]], Italiana futbalisto (n. 1964)<ref>{{Extera ligilo|titulo=Addio Gianluca Vialli. Ci lascia a 58 anni uno dei più amati di sempre |url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Serie-A/06-01-2023/morto-gianluca-vialli-cancro-pancreas-4501607411312.shtml |editero=La Gazzetta dello Sport |idiomo={{it}}}}</ref>
* [[8ma di januaro]] - [[Roberto Dinamite]], Braziliana futbalisto (n. 1954)
* [[9ma di januaro]] - [[Karl Alexander Müller]], Suisa fizikisto, Nobel-laureato (n. 1927)<ref>{{Extera ligilo |titulo= Physik-Nobelpreisträger Karl Alex Müller stirbt mit 95 Jahren |url=https://www.swissinfo.ch/ger/alle-news-in-kuerze/physik-nobelpreistraeger-karl-alex-mueller-stirbt-mit-95-jahren/48209386 |editero=SWI swissinfo.ch |vidita ye=17ma di januaro 2023 |idiomo={{de}}}}</ref>
* [[10ma di januaro]] - [[Jeff Beck]], Britaniana gitaristo (n. 1944)<ref>{{Extera ligilo |url=https://variety.com/2023/music/news/jeff-beck-guitarist-dead-dies-1235486491/ |titulo=Jeff Beck, one of the guitar masters of the rock era, dies at 78 |publikigita ye=11ma di januaro 2023}}</ref>
* 10ma di januaro - Rejulo [[Konstantinos la 2ma di Grekia]] (n. 1940)<ref>{{Extera ligilo|url=https://amp.dw.com/en/constantine-ii-greeces-former-and-last-king-dies-at-82/a-64345808 |titulo=Constantine II: Greece's former and last king dies at 82 - DW - 01/10/2023 | vidita ye=10ma di januaro 2023}}</ref>
* [[12ma di januaro]] - [[Lisa Marie Presley]], Usana kantistino e kompozistino (n. 1968)
* [[16ma di januaro]] - [[Gina Lollobrigida]], Italian aktorino (n. 1927)<ref>[https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-64292026 Gina Lollobrigida: Italian screen star dies at 95]. BBC</ref>
* [[18ma di januaro]] - [[David Crosby]], Usana muzikisto e kantisto ([[The Byrds]], [[Crosby, Stills, Nash & Young]]) (n. 1941)<ref>{{Extera ligilo|url= https://www.rollingstone.com/music/music-news/david-crosby-dead-obituary-1234664235/ |titulo=David Crosby, Iconoclastic Rocker, Dead at 81 |editero=Rolling Stone|publikigita ye=19ma di januaro 2023 |vidita ye= 19ma di januaro 2023 |autoro=Jon Dolan, Andy Greene|idiomo={{en}}}}</ref>
[[Arkivo:Álvaro Colom (siendo candidato).jpg|thumb|130px|[[Álvaro Colom]]]]
* [[23ma di januaro]] - [[Álvaro Colom]], prezidanto di Guatemala (n. 1951)<ref>{{Extera ligilo |titulo=Fallece Álvaro Colom, expresidente de Guatemala, confirman fuentes allegadas a la familia |url=https://www.prensalibre.com/guatemala/politica/fallece-alvaro-colom-expresidente-de-guatemala-confirman-fuentes-allegadas-a-la-familia-breaking/ |vidita ye=24ma di januaro 2023 |idiomo={{es}}}}</ref>
* [[31ma di januaro]] - [[Henrik Nordbrandt]], Dana skriptisto (n. 1945)
* [[3ma di februaro]] - [[Paco Rabanne]], Hispana modisto (n. 1934)<ref>{{Extera ligilo|url=https://elpais.com/estilo/2023-02-03/muere-el-disenador-paco-rabanne-a-los-88-anos.html|titulo= Muere el diseñador Paco Rabanne a los 88 años|editero=El País|vidita ye= 3ma di februaro 2023|idiomo={{es}}}}</ref>
* [[4ma di februaro]] - [[Sherif Ismail]], chefministro di Egiptia (n. 1955)<ref>[https://see.news/president-sisi-mourns-death-of-former-pm-sherif-ismail President Sisi Mourns Death of Former PM Sherif Ismail]</ref>
* [[5ma di februaro]] - [[Pervez Musharraf]], prezidanto di Pakistan (n. 1943)<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.hindustantimes.com/world-news/former-pakistani-president-pervez-musharraf-passes-away-dies-reports-101675577034276.html|titulo= Pervez Musharraf, former Pakistani president and army general, dies at 79|publikigita ye=5ma di februaro 2023|editero=Hindustan Times|vidita ye=5ma di februaro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[6ma di februaro]] - [[Lubomír Štrougal]], chefministro di Chekoslovakia (n. 1924)<ref>[https://www.seznamzpravy.cz/clanek/domaci-politika-zemrel-expremier-lubomir-strougal-225178 Zemřel expremiér Lubomír Štrougal] {{cs}}</ref>
* [[8ma di februaro]] - [[Burt Bacharach]], Usana kompozisto e kantisto (n. 1928)<ref>{{Extera ligilo|titulo=Burt Bacharach, legendary composer of pop songs, dies at 94 |url=https://www.cbsnews.com/losangeles/news/legendary-composer-burt-bacharach-dies-at-94/ |editero=CBS News }}</ref>
* 8ma di februaro - [[Ivan Silayev]], chefministro di Soviet-Uniono (n. 1930)<ref>[https://www.interfax.ru/russia/885396 Скончался экс-председатель Совета министров РСФСР Иван Силаев] idiomo: {{ru}}</ref>
[[Arkivo:Director_invitado_(4790072575).jpg|thumb|130px|[[Carlos Saura]]]]
* [[10ma di februaro]] - [[Carlos Saura]], Hispana filmifisto (n. 1932)<ref>{{extera ligilo|url=https://elpais.com/cultura/2023-02-10/muere-carlos-saura-a-los-91-anos-el-ultimo-director-clasico-del-cine-espanol.html |titulo=Muere Carlos Saura a los 91 años, el último director clásico del cine español|idiomo={{es}}}}</ref>
* 10ma di februaro - [[Hugh Hudson]], Britaniana filmifisto (n. 1936)<ref>[https://www.telegraph.co.uk/news/2023/02/10/chariots-fire-director-hugh-hudson-dies-aged-86/ Chariots of Fire director Hugh Hudson dies aged 86]</ref>
* 10ma di februaro - [[Sergei Tereshchenko]], chefministro di Kazakstan (n. 1951)<ref>[https://rus.azattyq-ruhy.kz/society/46750-umer-pervyi-premer-ministr-kazakhstana-sergei-tereshchenko Умер первый премьер-министр Казахстана Сергей Терещенко] idiomo={{ru}}</ref>
* 10ma di februaro - [[Hans Modrow]], chefministro di Est-Germania (n. 1928)<ref>{{extera ligilo|titulo=Hans Modrow ist tot|idiomo={{de}} |url=https://www.spiegel.de/politik/deutschland/ex-ddr-ministerpraesident-hans-modrow-ist-tot-a-4735c3f3-d193-487a-a94e-81ec6142a8b6}}</ref>
* [[15ma di februaro]] - [[Paul Berg]], Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1926)<ref>{{Extera ligilo|url=https://med.stanford.edu/news/all-news/2023/02/nobel-paul-berg-obit.html|titulo=Nobel Prize winner and recombinant DNA pioneer Paul Berg dies|editero=Stanford University School of Medicine|nomo=Emily|surnomo=Moskal|publikigita ye=17ma di februaro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
[[Arkivo:Raquel Welch 1979 adjusted.jpg|thumb|130px|[[Raquel Welch]]]]
* 15ma di februaro - [[Raquel Welch]], Usan aktorino (n. 1940)<ref>{{extera ligilo|titulo=Morre Raquel Welch, atriz que foi sex symbol dos anos 1970, aos 82 anos|url=https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2023/02/morre-raquel-welch-atriz-que-foi-sex-symbol-dos-anos-1970-aos-82-anos.shtml|editero=UOL|publikigita ye=15ma di februaro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[22ma di februaro]] - [[Ahmed Qurei]], chefministro dil Autoritato Nacionala Palestinana (n. 1937)
* [[27ma di februaro]] - [[Gérard Latortue]], chefministro di Haiti (n. 1934)<ref>[https://apnews.com/article/politics-united-states-government-obituaries-caribbean-jean-bertrand-aristide-338c275d819a4b759753c2becf6a91d0 Gérard Latortue, former interim Haitian premier, dies at 88]</ref>
* [[1ma di marto]] - [[Just Fontaine]], Franca futbalisto (n. 1933)
* [[2ma di marto]] - [[Wayne Shorter]], Usana saxofonisto (n. 1933)<ref>[https://www.theguardian.com/music/2023/mar/02/wayne-shorter-icon-of-jazz-saxophone-dies-aged-89 Wayne Shorter, icon of jazz saxophone, dies aged 89]</ref>
* [[3ma di marto]] - [[Kenzaburo Oe]], Japoniana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1935)<ref>{{Citez jurnalo od edituro|titulo=Muere a los 88 años el premio Nobel de Literatura Kenzaburo Oe|editero=Onda Cero|url=https://www.ondacero.es/noticias/cultura/muere-88-anos-premio-nobel-literatura-kenzaburo_20230313640ed6c835808d0001cadbfe.html|publikigita ye=13ma di marto 2023|vidita ye=13ma di marto 2023|loko=Madrid|autoro=Redacción |idiomo={{es}}}}</ref>
* 3ma di marto - [[Camille Souter]], Britanian-Irlandana piktistino (n. 1929)
* [[8ma di marto]] - [[Marcel Amont]], Franca kantisto ed aktoro (n. 1929)<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.lefigaro.fr/musique/mort-de-marcel-amont-l-homme-qui-donnait-tout-pour-la-chanson-20230308|autoro=Léna Lutaud|titulo=Mort de Marcel Amont, l'homme qui donnait tout pour la chanson|editero=Le Figaro|publikigita ye=8ma di marto 2023|vidita ye=9ma di marto 2023|idiomo={{fr}}}}</ref>
* [[18ma di marto]] - [[Pōhiva Tuʻiʻonetoa]], chefministro di Tonga (n. 1951)<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.parliament.gov.to/members-of-parliament/peoples/330-dr-pohiva-tu-i-onetoa |idiomo={{en}}|titulo=Dr. Pohiva Tu'i'onetoa|editero=www.parliament.gov.to|vidita ye=12ma di decembro 2019}}</ref>
* [[25ma di marto]] - [[Pascoal Mocumbi]], chefa ministro di Mozambik (n. 1941)
[[Arkivo:María Kodama graba fragmentos de textos literarios japoneses (33720919105).jpg|thumb|130px|[[María Kodama]]]]
* [[26ma di marto]] - [[María Kodama]], Arjentiniana skriptistino (n. 1937)<ref>[https://www.lanacion.com.ar/cultura/murio-maria-kodama-la-viuda-de-jorge-luis-borges-nid26032023/ Murió María Kodama, viuda de Jorge Luis Borges] ({{es}})</ref>
* [[31ma di marto]] - [[Rabbie Namaliu]], chefministro di Papua-Nova-Guinea (n. 1947)
* [[1ma di aprilo]] - [[Włodzimierz Schmidt]], Polona shakoludisto (n. 1943)
* [[5ma di aprilo]] - [[Kiumars Pourahmad]], Iranana filmifisto (n. 1949)
* [[9ma di aprilo]] - [[Richard Ng]], Chinian aktoro (n. 1939)
* [[13ma di aprilo]] - [[Mary Quant]], Britaniana modistino (n. 1930)
* [[22ma di aprilo]] - [[Mudar Badran]], chefministro di Jordania (n. 1934)<ref>{{Extera ligilo|url=https://en.royanews.tv/news/41292/2023-04-22|titulo= Former PM Mudar Badran passes away|editero=Roya News|publikigita ye=22ma di aprilo 2023|vidita ye=  22ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* 22ma di aprilo - [[Barry Humphries]], Australian aktoro, komediisto e skriptisto (n. 1934)<ref>{{Extera ligilo |last1=Runciman |first1=Caleb |titulo= Barry Humphries: Australian comedic legend dies aged 89 |url=https://thewest.com.au/entertainment/barry-humphries-australian-comedic-legend-star-dies-aged-89-c-10425339 |editero=The West Australian |vidita ye=22ma di aprilo 2023 |publikigita ye=22ma di aprilo 2023}}</ref>
[[Arkivo:Belafonte,_Harry_IMGP2441-A.jpg|thumb|130px|[[Harry Belafonte]]]]
* [[25ma di aprilo]] - [[Harry Belafonte]], Usana muzikisto ed aktoro (n. 1927)<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://www.nytimes.com/2023/04/25/arts/music/harry-belafonte-dead.html|titulo=Harry Belafonte, 96, Dies; Barrier-Breaking Singer, Actor and Activist|surnomo= Keepnews |nomo=Peter|editero=The New York Times|publikigita ye=25ma di aprilo 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[27ma di aprilo]] - [[Jerry Springer]], Usana jurnalisto, aktoro, advokato e politikisto (n. 1944)
* [[3ma di mayo]] - [[Nikica Valentić]], chefministro di Kroatia (n. 1950)
* [[8ma di mayo]] - [[Rita Lee]], Braziliana kantisto, kompozisto e muzikisto (n. 1947)<ref>{{extera ligilo|url=https://www.cnnbrasil.com.br/entretenimento/rita-lee-morre-aos-75-anos-em-sao-paulo/|titulo=Rita Lee, a rainha do rock brasileiro, morre aos 75 anos em São Paulo|idiomo={{pt}}|editero=CNN Brasil|publikigita ye=9ma di mayo 2023|vidita ye=6ma di junio 2023}}</ref>
* [[15ma di mayo]] - [[Robert Emerson Lucas, Jr.]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1937)
* [[22ma di mayo]] - [[Wim Udenhout]], chefa ministro di Surinam (n. 1937)
[[Arkivo:Tina Turner.jpg|thumb|130px|[[Tina Turner]]]]
* [[24ma di mayo]] - [[Tina Turner]], Usana-Suisiana kantistino (n. 1939)<ref>{{Citez jurnalo od edituro |titulo=Tina Turner, 'Queen of Rock n Roll', dies aged 83 |url=https://news.sky.com/story/tina-turner-dies-aged-83-12888593 |vidita ye=24ma di mayo 2023 |editero=Sky News |idiomo={{en}}}}</ref>
* [[28ma di mayo]] - [[Harald zur Hausen]], Germana virologiisto, Nobel-laureato (n. 1936)<ref>{{extera ligilo|url=https://www.klinikum.uni-heidelberg.de/newsroom/zum-tod-von-professor-dr-harald-zur-hausen/|titulo=Zum Tod von Professor Dr. Harald zur Hausen|editero= klinikum.uni-heidelberg.de|publikigita ye=30ma di mayo 2023|idiomo={{de}}}}</ref>
* [[2ma di junio]] - [[Kaija Saariaho]], Finlandana kompozisto (n. 1952)
* [[5ma di junio]] - [[Astrud Gilberto]], Braziliana kantistino e kompozistino (n. 1940)<ref>{{extera ligilo|Astrud Gilberto, 83, Dies; Shot to Fame With ‘The Girl From Ipanema’|url=https://www.nytimes.com/2023/06/06/arts/music/astrud-gilberto-dead.html|editero=The New York Times |idiomo={{en}}|vidita ye=6ma di junio 2023}}</ref>
* [[9ma di junio]] - [[Alain Touraine]], Franca sociologo (n. 1925)<ref>{{extera ligilo|titulo=Alain Touraine, morto il sociologo della realtà post-industriale|url=https://www.repubicca.it/cultura/2023/06/09/news/alain_touraine_morto-403782016/?rss|autoro=Fabio Gambaro|publikigo=La Republicca|publikigita ye=9ma di junio 2023|idiomo={{it}}|vidita ye=9ma di junio 2023}}</ref>
* [[10ma di junio]] - [[Theodore Kaczynski]], ''Unabomber'', Usana teroristo (n. 1942)
[[Arkivo:Silvio Berlusconi (2010) cropped (cropped2).jpg|thumb|130px|[[Silvio Berlusconi]]]]
* [[12ma di junio]] - [[Silvio Berlusconi]], chefministro di Italia (n. 1936)
* [[13ma di junio]] - [[Cormac McCarthy]], Usana skriptisto (n. 1933)
* [[15ma di junio]] - [[Glenda Jackson]] , Angla aktorino e politikisto (n. 1936)
* [[16ma di junio]] - [[Alfred Neussner]], Germana Idisto, reprezentanto di ULI por Germania (n. 1927)
* [[26ma di junio]] - [[John Bannister Goodenough]], Usana fizikisto e kemiisto, Nobel-laureato (n. 1922)<ref>{{extera ligilo|titulo=The Nobel Prize in Chemistry 2019|url=https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2019/summary/|idiomo={{en}}|vidita ye=9ma di oktobro 2019}}</ref>
* [[6ma di julio]] - [[Arnaldo Forlani]], chefministro di Italia (n. 1925)
* [[12ma di julio]] - [[Milan Kundera]], Chekoslovakiana-Franciana skriptisto (n. 1929)
* [[15ma di julio]] - [[Francisco Ibáñez]], Hispana kartunisto (n. 1936)
* [[16ma di julio]] - [[Jane Birkin]], Britaniana-Franciana kantistino ed aktorino (n. 1946)
* [[21ma di julio]] - [[Tony Bennett]], Usana kantisto (n. 1926)<ref>{{extera ligilo|titulo=Tony Bennett, masterful stylist of American musical standards, dies at 96|url=https://apnews.com/article/tony-bennett-dies-c3b3a7e2360449fb936a38794c7c3266|idiomo={{en}}}}</ref>
[[Arkivo:Sinead_O'Connor_(14828633401).jpg|thumb|130px|[[Sinéad O'Connor]]]]
* [[26ma di julio]] - [[Sinéad O'Connor]], Irlandana kantistino (n. 1966)<ref>{{Extera ligilo|editero=ABC|idiomo={{es}}|url=https://www.abc.es/cultura/musica/muere-anos-sinead-connor-20230726194451-nt.html|surnomo=Carbajo|nomo=María|titulo=Muere a los 56 años la cantante irlandesa Sinéad O' Connor|publikigita ye=26ma di julio 2023|vidita ye= 26ma di julio 2023}}</ref>
* [[26ma di julio]] - [[Jean-Jacques Honorat]], chefministro e ministro pri exteral aferi di Haiti (n. 1931)<ref>{{extera ligilo|idiomo={{fr}} |titulo=L’ancien premier ministre de facto sous le règne des putchistes Jean Jacques Honorat est mort|url=https://gazettehaiti.com/node/10109 }}</ref>
* [[30ma di julio]] - [[Paul Reubens]], Usan aktoro e komediisto (n. 1952)
[[Arkivo:Henri Konan Bédié, président du PDCI, 24 avril 2017.jpg|thumb|130px|[[Henri Konan Bédié]]]]
* [[1ma di agosto]] - [[Henri Konan Bédié]], prezidanto di Ivora Rivo<ref>{{Extera ligilo|url=https://www.lefigaro.fr/international/cote-d-ivoire-l-ancien-president-henri-konan-bedie-est-mort-a-89-ans-20230802|titulo=Côte d'Ivoire: l'ancien président Henri Konan Bédié est mort à 89 ans|editero= Le Figaro|vidita ye=1ma di agosto 2023|idiomo={{fr}}}}</ref> (n. 1934)
* [[4ma di agosto]] - [[Boniface Alexandre]], provizora prezidanto di Haiti (n. 1936)<ref>{{Citez jurnalo od edituro |titulo=Boniface Alexandre, former Haitian president and chief justice, dies at 87 |url=https://thebrunswicknews.com/news/national_news/boniface-alexandre-former-haitian-president-and-chief-justice-dies-at-87/article_70e372b2-5f3b-5339-943f-66e3b39f5f3c.html|nomo=Charles |surnomo=Jacqueline |vidita ye=4ma di agosto 2023|publikigo=Miami Herald |editero=The Brunswick News |publikigita ye=4ma di agosto 2023}}</ref>
* [[7ma di agosto]] - [[Aracy Balabanian]], Brazilian aktorino (n. 1940)
* [[17ma di agosto]] - [[John Thomas Devitt]], Australiana natisto, Olimpiala championo (n. 1937)
* [[26ma di agosto]] - [[Bob Barker]], Usana televiziono-prizentisto (n. 1923)<ref>{{extera ligilo|titulo=Morre aos 99 anos o lendário apresentador de TV americano Bob Barker|url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/afp/2023/08/26/morre-aos-99-anos-o-lendario-apresentador-de-tv-americano-bob-barker.htm|autoro=AFP|editero=UOL|idiomo={{pt}}|publikigita ye=26ma di agosto 2023}}</ref><ref>{{Citez jurnalo od edituro |surnomo=Sacks |nomo=Ethan |titulo=Bob Barker, longtime 'The Price Is Right' host, dies at 99 |url=https://www.nbcnews.com/pop-culture/pop-culture-news/bob-barker-longtime-price-right-host-dies-xx-hold-rcna42292|publikigo=NBC News |publikigita ye=26ma di agosto 2023 |idiomo={{en}}}}</ref>
* [[1ma di septembro]] - [[Jimmy Buffett]], Usana muzikisto e kompozisto (n. 1946)
* [[6ma di septembro]] - [[Giuliano Montaldo]], Italiana filmifisto (n. 1930)<ref>{{Citez jurnalo od edituro|titulo= Giuliano Montaldo, morto il regista dell’impegno e contro il potere|url=https://www.corriere.it/spettacoli/cinema-serie-tv/23_settembre_06/giuliano-montaldo-morto-regista-dell-impegno-contro-potere-fbbb4bc2-4c99-11ee-ba13-a63742c0d94b.shtml|surnomo=Mereghetti|nomo=Paolo|publikigita ye=6ma di septembro 2023|editero=Il Corriere della Sera|loko=Roma|idiomo={{it}}}}</ref>
* [[9ma di septembro]] - [[Domenico De Masi]], Italiana sociologo (n. 1938)<ref>{{extera ligilo|titulo=Morre Domenico De Masi, sociólogo que pensou o 'ócio criativo', aos 85 anos|url=https://www1.folha.uol.com.br/ilustrada/2023/09/morre-domenico-de-masi-sociologo-que-pensou-o-ocio-criativo-aos-85-anos.shtml|editero=UOL|publikigo=Folha de S.Paulo|idiomo={{pt}}|publikigita ye=9ma di septembro 2023}}</ref>
* [[13ma di septembro]] - [[Mircea Snegur]], Moldovana politikisto (n. 1940)<ref>{{extera ligilo|url=https://www.thevoicemag.ru/stars/news/14-09-2023/umer-ot-neizlechimoi-bolezni-pervyi-prezident-moldavii-mircha-snegur/ |titulo=Умер от неизлечимой болезни первый президент Молдавии Мирча Снегур|idiomo={{ru}}}}</ref>
[[Arkivo:Fernando Botero.jpg|thumb|130px|[[Fernando Botero]]]]
* [[15ma di septembro]] - [[Fernando Botero]], Kolumbiana piktisto (n. 1932)<ref>{{extera ligilo|titulo=Morre aos 91 anos o artista colombiano Fernando Botero|url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/2023/09/15/morre-aos-91-anos-o-artista-colombiano-fernando-botero.htm|editero=UOL |publikigita ye=15ma di septembro 2023|idiomo={{pt}}}}</ref>
* [[16ma di septembro]] - [[Abdul Ati al-Obeidi]], chefa ministro di Libia (n. 1939)<ref>{{extera ligilo|titulo=Former Libyan Prime Minister Abdel Ati Al-Obeidi passes away at 84|url=https://www.arabnews.com/node/2375056/middle-east|idiomo={{en}}}}</ref>
* [[18ma di septembro]] - [[Marinho Peres]], Braziliana futbalisto (n. 1947)
* [[20ma di septembro]] - [[Erwin Olaf]], Nederlandana fotografisto (n. [[1959]])
* [[21ma di septembro]] - [[Walewska Oliveira]], Braziliana volebalistino (n. 1979)<ref>{{extera ligilo|titulo=Walewska, campeã olímpica, morre aos 43 anos|url=https://ge.globo.com/volei/noticia/2023/09/21/walewska-campea-olimpica-morre-aos-43-anos.ghtml|editero=G1|idiomo={{pt}}|publikigita ye=21ma di septembro 2023}}</ref>
* [[22ma di septembro]] - [[Giorgio Napolitano]], prezidanto di Italia (n. 1925)<ref>{{extera ligilo|titulo=Giorgio Napolitano è morto: se ne va il primo presidente della Repubblica eletto due volte|editero=La Repubblica|idiomo={{it}}|publikigita ye=22ma di septembro 2023 |url=https://www.repubblica.it/politica/2023/09/22/news/giorgio_napolitano_morto_presidente_repubblica_g-415450210/}}</ref>
* [[25ma di septembro]] - [[David McCallum]], Skota aktoro e muzikisto (n. 1933)
[[Arkivo:Maroufalbakhit.jpg|thumb|130px|[[Marouf al-Bakhit]]]]
* [[7ma di oktobro]] - [[Marouf al-Bakhit]], chefministro di Jordania (n. 1947)<ref>{{extera ligilo|titulo=Former Prime Minister Marouf Al-Bakhit passes away|url=https://en.royanews.tv/news/44974/2023-10-07|editero=Roya News|idiomo={{en}}|publikigita ye=7ma di oktobro 2023}}</ref>
* [[8ma di oktobro]] - [[László Sólyom]], Hungara politikisto, prezidanto di la lando de 2005 til 2010 (n. 1942)<ref>{{extera ligilo|url=https://hvg.hu/itthon/20231008_Elhunyt_Solyom_Laszlo|titulo=Elhunyt Sólyom László|idiomo={{hu}}|publikigita ye=8ma di oktobro 2023|editero=hvg.hu}}</ref>
* [[13ma di oktobro]] - [[Louise Glück]], Usana poeto ed esayisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1943)<ref>{{extera ligilo|titulo=Louise Glück, Nobel-winning poet of terse and candid lyricism, dies at 80|editero=Associated Press|url=https://apnews.com/article/louise-gluck-dies-38648b2dc19644e11f42319145692943|idiomo={{en}}|publikigita ye=13ma di oktobro 2023}}</ref>
* [[14ma di oktobro]] - [[Dariush Mehrjui]], Iranana filmifisto (n. 1939)<ref>{{Citez jurnalo od edituro |publikigita ye=14ma di oktobro 2023|url=https://cafehdanesh.com/en/the-murder-of-daryush-mehrjui-and-his-wife/ |titulo=the murder of Daryush Mehrjui and his wife |idiomo={{fa}}|nomo=Farhadi |surnomo=Parastoo |publikigo=CafehDanesh |vidita ye=14ma di oktobro 2023}}</ref>
* [[16ma di oktobro]] - [[Martti Ahtisaari]], ex-prezidanto di Finlando e laureato di Nobel-premio pri paco (n. 1937)<ref>{{Citez jurnalo od edituro|url=https://amp.theguardian.com/world/2023/oct/16/martti-ahtisaari-ex-finland-president-nobel-peace-prize-winner-dies|titulo=Martti Ahtisaari, ex-Finland president and Nobel peace laureate, dies aged 86|idiomo={{en}}|editero=The Guardian|publikigita ye=16ma di oktobro 2023}}</ref>
* [[18ma di oktobro]] - [[Wessel te Gussinklo]], Nederlandana skriptisto (m. 2023)
* [[21ma di oktobro]] - [[Bobby Charlton]], Angla futbalisto (b. 1937)
* [[24ma di oktobro]] - [[Hans Albert]], Germana filozofo (n. 1921)<ref>{{extera ligilo|url=https://www.zeit.de/news/2023-10/24/soziologe-hans-albert-mit-102-jahren-gestorben|titulo=Soziologe Hans Albert mit 102 Jahren gestorben|editero=Die Zeit|idiomo={{de}}|publikigita ye=24ma di oktobro 2023}}</ref>
[[Arkivo:Richard Roundtree 1973.JPG|thumb|130px|[[Richard Roundtree]]]]
* 24ma di oktobro - [[Richard Roundtree]], Usan aktoro (n. 1942)<ref>{{extera ligilo|url=https://www.nytimes.com/2023/10/24/movies/richard-roundtree-dead.html|titulo=Richard Roundtree, Star of ‘Shaft,’ Dies at 81|editero=The New York Times|idiomo={{en}}|publikigita ye=24ma di oktobro 2023}}</ref>
* [[26ma di oktobro]] - [[Goa Gil]], Usana muzikisto e disk-jokeo (n. 1951)
* [[28ma di oktobro]] - [[Matthew Perry (aktoro)|Matthew Perry]], Usana-Kanadan aktoro (n. 1969)<ref>{{extera ligilo|idiomo={{pt}} |url=https://www.uol.com.br/splash/noticias/2023/10/28/matthew-perry-o-chandler-de-friends-morre-aos-54-anos.htm|titulo=Matthew Perry, o Chandler de 'Friends', morre aos 54 anos, diz TMZ|editero=UOL|publikigita ye=28ma di oktobro 2023}}</ref>
* [[1ma di novembro]] - [[Emil Cimbura]], Cheka piktisto (n. 1922)
* [[2ma di novembro]] - [[Henri Lopes]], chefa ministro di Republiko Kongo (n. 1937)<ref>{{extera ligilo|titulo=Décès d’Henri Lopes, écrivain et ancien Premier ministre du Congo|idiomo={{fr}}|url=https://www.jeuneafrique.com/1500385/politique/deces-dhenri-lopes-ecrivain-et-ancien-premier-ministre-du-congo/|vidita ye=20ma di novembro 2023}}</ref>
* [[3ma di novembro]] - [[Elizangela]], Braziliana kantistino ed aktorino (n. 1954)<ref>{{extera ligilo|titulo=Elizangela morre aos 68 anos; atriz estava afastada da TV desde 2019|url=https://noticiasdatv.uol.com.br/noticia/celebridades/elizangela-morre-de-infarto-aos-68-anos-atriz-estava-afastada-da-tv-desde-2019-110951|idiomo={{pt}} |editero=UOL|publikigita ye=3ma di novembro 2023}}</ref>
* [[7ma di novembro]] - [[Frank Borman]], Usan astronauto (n. 1928)<ref>[https://apnews.com/article/astronaut-frank-borman-died-at-95-ed5eb4edf26a4076a2fef6cc31881aff Astronaut Frank Borman, commander of the first Apollo mission to the moon, has died at age 95]</ref>
* [[12ma di novembro]] - [[Rahim Huseynov]], chefministro di Azerbaijan (n. 1936)
* [[16ma di novembro]] - [[A.S. Byatt]], Britaniana skriptistino (n. 1936)
* [[17ma di novembro]] - [[Agustín Ibarrola]], Hispana piktisto (n. 1930)
* [[19ma di novembro]] - [[Rosalynn Carter]], Usana politikal aktivistino, spozino di [[Jimmy Carter]] (n. 1927)<ref>{{Extera ligilo|idiomo={{pt}}|url=https://g1.globo.com/mundo/noticia/2023/11/19/morre-rosalynn-carter-ex-primeira-dama-dos-eua-aos-99-anos.ghtml|titulo=Morre Rosalynn Carter, ex-primeira-dama dos EUA, aos 96 anos|editero=G1|vidita ye=19ma di novembro 2023}}</ref>
* [[22ma di novembro]] - [[Emmanuel Le Roy Ladurie]], Franca historiisto (n. 1929)
* [[28ma di novembro]] - [[Charlie Munger]], Usan entraprezisto e kolokisto (n. 1924)
[[Arkivo:Henry Kissinger.png|thumb|130px|[[Henry Kissinger]]]]
* [[29ma di novembro]] - [[Henry Kissinger]], stato-sekretario di Usa, Nobel-laureato pri paco (n. 1923)<ref>{{extera ligilo|titulo=Morre aos 100 Henry Kissinger, diplomata que moldou o século 20|url=https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2023/11/morre-aos-100-anos-henry-kissinger-ex-secretario-de-estado-dos-eua.shtml|editero=Folha de S.Paulo|idiomo={{pt}}|publikigita ye=29ma di novembro 2023}}</ref>
* [[30ma di novembro]] - [[Shane MacGowan]], Irlandana kantisto, kompozisto e muzikisto (n. 1951)
* [[1ma di decembro]] - [[Dieter Schmidtchen]], Germana Idisto (n. 1951)
* [[2ma di decembro]] - [[Faustin Twagiramungu]], chefa ministro di Ruanda (n. 1945)
* [[5ma di decembro]] - [[Norman Lear]], Usana film-skriptisto e produktisto (n. 1922)
* [[6ma di decembro]] - [[Rifat al-Alir]], Palestinana skriptisto, poeto, profesoro ed aktivisto (n. 1979)
* [[8ma di decembro]] - [[Ryan O'Neal]], Usan aktoro (n. 1941)
[[Arkivo:Antonio Negri DSC 2458 (3104171747).jpg|thumb|130px|[[Antonio Negri]]]]
* [[16ma di decembro]] - [[Antonio Negri]], Italiana filozofo (n. 1933)<ref>{{extera ligilo|editero=La Repubblica|idiomo={{it}}|publikigita ye=16ma di decembro 2023|titulo=Toni Negri è morto, il leader di Autonomia Operaia è deceduto nella notte a Parigi|url=https://www.repubblica.it/politica/2023/12/16/news/toni_negri_morto_parigi_autonomia_operaia_terrorismo-421674251/?ref=RHUO-UO}}</ref>
* 16ma di decembro - [[Nawaf Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah]], emiro di Kuwait (n. 1937)
* 16ma di decembro - [[Carlos Lyra]], Braziliana kantisto e kompozisto (n. 1933)
* [[21ma di decembro]] - [[Robert Solow]], Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1924)<ref>{{Citez jurnalo od edituro|titulo=Robert M. Solow, Groundbreaking Economist and Nobelist, Dies at 99 |url=https://www.nytimes.com/2023/12/21/business/robert-solow-dead.html|autoro=Robert Hershey, Michael Weinstein|publikigo=The New York Times |publikigita ye=21ma di decembro 2023}}</ref>
* [[27ma di decembro]] - [[Li Sun-kyun]], Sud-Korean aktorino (n. 1975)
* [[29ma di decembro]] - [[Gil de Ferran]], Brazilian automobilisto (n. 1967)<ref>{{extera ligilo|editero=UOL|titulo=Morre Gil de Ferran, ícone do automobilismo brasileiro, aos 56 anos|url=https://www.uol.com.br/esporte/ultimas-noticias/2023/12/29/morre-gil-de-ferran-piloto-brasileiro.htm |idiomo={{pt}}|publikigita ye=29ma di decembro 2023}}</ref>
* [[30ma di decembro]] - [[Tom Wilkinson]], Britanian aktoro (n. 1948)<ref>{{extera ligilo|url=https://www.publico.pt/2023/12/30/culturaipsilon/noticia/actor-britanico-tom-wilkinson-morre-75-anos-2075327|titulo=Actor britânico Tom Wilkinson morre aos 75 anos |editero=Público|idiomo={{pt}}|publikigita ye=30ma di decembro 2023}}</ref>
* [[31ma di decembro]] - [[Benjamin Kiplagat]], Ugandan atleto (n. 1989)

== Nobel-premiiziti ==
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziko|Fiziko]]: [[Pierre Agostini]], [[Ferenc Krausz]], [[Anne L'Huillier]]<ref>{{Extera ligilo |url=https://www.aljazeera.com/news/2023/10/3/pierre-agostini-ferenc-krausz-anne-lhuillier-win-nobel-prize-for-physics |titulo=Pierre Agostini, Ferenc Krausz, Anne L’Huillier win Nobel Prize for physics|editero=www.aljazeera.com |vidita ye=4ma di oktobro 2023|idiomo={{en}}}}</ref>
*[[Listo di Nobel-laureati pri kemio|Kemio]]: [[Moungi G. Bawendi]], [[Louis E. Brus]], [[Alexei I. Ekimov]]<ref>{{citez jurnalo od edituro|autoro=Niklas Pollard, Ludwig Burger|publikigita ye=4ma di oktobro 2023|titulo=Nobel Chemistry prize awarded for 'quantum dots' that bring coloured light to screens |idiomo={{en}} |editero=Reuters|url=https://www.reuters.com/science/bawendi-brus-ekimov-win-2023-nobel-prize-chemistry-2023-10-04/ |vidita ye=4ma di oktobro 2023}}</ref>
*[[Listo di Nobel-laureati pri fiziologio o medicino|Fiziologio o Medicino]]: [[Katalin Karikó]], [[Drew Weissman]]<ref name="nobel-2023">{{Extera ligilo|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2023/summary/|titulo=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2023|vidita ye=2ma di oktobro 2023|publikigita ye=2ma di oktobro 2023}}</ref>
*[[Listo di Nobel-laureati pri literaturo|Literaturo]]: [[Jon Fosse]]<ref>{{extera ligilo|titulo=Escritor norueguês Jon Fosse ganha Prêmio Nobel de Literatura|url=https://www.cnnbrasil.com.br/internacional/escritor-noruegues-jon-fosse-ganha-premio-nobel-de-literatura/|editero=CNN |idiomo={{pt}} |publigikita ye=5ma di oktobro 2023}}</ref>
*[[Listo di Nobel-laureati pri paco|Paco]]: [[Narges Mohammadi]]<ref>{{extera ligilo|url=https://jornal.unesp.br/2023/10/06/nobel-de-paz-de-2023-vai-para-narges-mohammadi-ativista-que-defende-direitos-das-mulheres-e-combate-pena-de-morte-no-ira/|titulo=Nobel de Paz de 2023 vai para Narges Mohammadi, ativista que defende direitos das mulheres e combate pena de morte no Irã|idiomo={{pt}} |editero=Jornal da Unesp|publikigita ye=6ma di oktobro 2023}}</ref>
*[[Listo di Nobel-laureati pri ekonomiko|Ekonomiko]]: [[Claudia Goldin]]<ref>{{extera ligilo|url=https://www.nobelprize.org/prizes/economic-sciences/2023/popular-information/|titulo=The Prize in Economic Sciences 2023|editero=Nobelprize.org|idiomo={{en}}|vidita ye=15ma di oktobro 2023}}</ref>

== Referi ==
{{reflist}}

[[Kategorio:Yari 2020a]]