Siete Partidas
La Siete Partidas (sep artikli), plu simple Partidas esas korpo skribita dum la regno di Alfonso la 10ma (1252 til 1284), kun skopo obtenar certa legala unigo dil rejio. Lua unesma nomo esis Libro de las Leyes (Libro dil legi), e dum la 16ma yarcento ol recevis lua nuna nomo, por la secioni en qua ol dividesas.
Ica verko judikesas kom la legaro maxim importanta di Hispania en sua historio, esanta la maxim ampligita e granda korpo legala en Iberoamerika til la 19ma yarcento. On dicis anke ke ol esas enciklopedio humanistala, pro sua traktado di problemi filozofiala, etikala e teologiala (de Greka-Latina vidopunto).
Pri la verko
[redaktar | redaktar fonto]Redaktado
[redaktar | redaktar fonto]
Segun un ek la maxim frua kodexi di la Partidas, oli skribesis inter la 26ma di junio 1256 e la 28ma di agosto 1265 da komiso formacita ek la precipua yuristi de ta epoko, sub la personala tutelo da Alfonso la 10ma. Altra posibla periodi kande li skribesis esis 1254 til 1261; 1256 til 1263 e 1251 til 1265. Irgakaze, la maxim multa inquestisti estimas ke li ne kompleteskis ante 1265.
Segun tradicionala teorio, defensita da Francisco Martínez Marina e Antonio Solalinde, Siete Partidas redaktesis da komiso di yuristi, e l'interveno dil rejo Alfonso la 10ma esis limitizita ad indikar la finaleso dil texto e materii traktita.
Dum la 18ma yarcento, Andrés Marcos Burriel (patro Burriel) konjektis ke la verko skribesis exklusive dal rejo. Ica posibleso nuntempe esas preske eskartata.
Malgre to, pro la existo di altra texti atribuata ad Alfonso la 10ma (Setenario, Fuero Real e Espéculo), ke esis plugrandigita dum la sama periodo (1254 til 1256) montras importanta koincidi inter ol e Partidas, e la impreso di la verki uzata dum ta tampo, kreis importanta debato ciencala pri la verki di Alfonso, sen konkluziva rezulti nulatempe, kun la skopo determinar l'extenso, relato e skopo di singla ek li.
Ica intereso komencis precipue kun questiono pri l'autoreso di la Siete Partidas en l'artiklo "El Libro de las Leyes" (la Libro di Legi) da Alfonso el Sabio. La "Espéculo a las Partidas" (1951-1952) da Alfonso García-Gallo sequesis da altra posa verki.
Garcia-Gallo postulis ke Partidas ne skribesis da Alfonso la 10ma, o ke ol ne kompleteskis dum sua regno, nam ol skribesis erste dum la 14ma yarcento, plu multa yari pos 1284, kande la rejo mortis, e ke ol esus re-elaborado di Espéculo. Lu fondis sua poziciono en la precipua referi di Partidas, to esas, altra texti qua mencionis li, qui venis de 14ma yarcento, ed en qua la saveso en Iberika peninsulo, di la materii o fonti pri la Partidas, esus de plu tarda dato di lo skribita en la kodexo.
Irgakaze, multi duras kredar ke Alfonso la 10ma fakte skribis la "Siete Partidas", od adminime lua versiono originala.
Extera ligili
[redaktar | redaktar fonto]- La Siete Partidas de la Rejo Don Alfonso X El Sabio, publikigita en 1807. Libro I, II e III (PDF) - Hispana
- Monografio pri La Siete Partidas di Alfonso X el Sabio - Angla
- Legifala verki di Alfonso X, el Sabio - Angla
- Itere pri la dato di la Setenario (PDF)
|
Ica pagino uzas kontenajo en la Hispana Wikipedio. On povas trovar la originala artiklo ye es:Siete_Partidas; ol uzesas segun la GFDL-reguli. |