Ateismo
Ateismo, kun larja signifiko, esas la refuzo pri kredar en l'existo di dei. Kun plu streta signifiko, ateismo esas partikulare la propoziciono ke dei ne existas. Maxim inkluzite, ateismo simple esas manko di kredo en l'existeso di dei.
Ateisti esas ordinare skeptika pri supernatural aserti pro manko di empirikal evidentaji. Ateisti ofrabis diversa racionoza e logikala bazi por ne kredar irga deo. Ti inkluzas la problemo pri malajo, l' argumento di ne-konciliebla reveladi, e l' argumento di ne-kredo.
La vorto ateismo venas de la Greka ἄθεος (atheos), literale "sen deo", ed aplikesis pejorative a ti qui refuzis la dei adorita dal majoritato di socio. Kun la difuzo di libera-penso, skeptikal inquesto, e la sequanta kresko di religiala kritiko, la signifiko di la vorto stretigesis. La unesma homi qui nomis su "ateisti" aparis dum la 18ma yarcento.
Ateismo en socio
[redaktar | redaktar fonto]En multa loki esas (od olim esis) krimino publikigar l' ideo di ateismo. Exempli esus parolar o skribar ke deo ne existas. Multa nacioni ankore havas legi kontre ateismo. Tamen, hodie ateismo divenas plu ordinara. En ula landi quale la Unionita Rejio, Kanada, la Nederlando ed la USA esas legi qui protektas la yuri di ateisti por expresar su segun la Libereso di parolado. Lo signifikas ke ateisti havas la sama yuri sub la lego kam altri. Libereso di religio en internacionala lego e pakti inkluzas la libereso por ne sequar irga religio.
En ocidentala kulturo, on ofte supozas ke ateisti esas exkluzive ne-religioza o ne-spiritala. Tamen, ateismo anke havas signifikanta rolo en certena religial e spirital kredo-sistemi, quale Jainismo, Budismo, e Hinduismo. Jainism e kelka sorto di Budismo ne exhortas kredo ye dei, e Hinduismo egardas ateismo kom valida, ma desfacila por praktikar spiritale.
Pro ke la konceptaji pri ateismo varias, determinar la nombro di ateisti en la mondo hodie ne esas facila. Segun ula evaluo, preske 2,3% di la mondala populo nomizas su kom ateisti, dum ke plusa 11,9% deskribesas kom ne-religioza. Segun altra evaluo, la quanto di ipsa-raportita ateismo esas maxim granda en westala nacioni, quankam anke a tre variebla gradi—USA (4%), Italia (7%), Hispania (11%), Unionita Rejio (17%), Germania (20%), e Francia (32%).
Ateismo en omnadiala vivo
[redaktar | redaktar fonto]En omnadiala vivo, multa homi definas naturala fenomeni sen-bezonar deo o dei. Li ne negas la existeso di un o plusa dei, li simple dicas ke ta existo ne importas. Dei ne donas skopo a vivo, nek olun influas, segun ita vidpunto.
Praktikal ateismo povas havar diferanta formi:
- Absenteso di religiala motivo—kredo deala ne motivizas moral ago, religial ago, o irg altra formo di ago;
- Aktiva exkluzo di la problemo di dei e religio de la intelektal okupado e praktikal ago;
- Indiferenteso—absenteso di intereso en la problemi di dei e religio; od
- Nekoncianteso di konceptajo di deo.