Socialdemokratio

Socialdemokratio, social-demokratio o sociala demokratio esas moderema sinistra politikal ideologio, ambicianta augmentor ekonomiala e social egaleso per parlamentala reformo dil kapitalista ekonomio per stato sociala e mixita ekonomio. Partisi socialdemokrata ofte havas forta ligili kun sindikati od altra laborista organizuri. En multa landi socialdemokratio esas la ideologio di la precipua sinistra partisi. Ol ofte konsideras moderema formo di socialismo.

Socialdemokratio havas origino en ortodoxa Marxismo. Socialdemokrata partisi divenis plu populara dum la tarda 19ma e frua 20ma yarcento e do plu ofte aparis en parlamento pro sua argumentado por stato sociala. Pro to explicita parlamentema versiono di socialismo devenis, nomata revisionismo, qua abjuris la revolucionismo. Inter la 1930ma e 1950ma yari multa partisi social-demokrata adoptis la principi di mixita ekonomio e dum la 1960ma e 1970ma yari multi influesis dal Nova Sinistro. La Triesma Voyo, qua origineskis dum la 1980ma yari, reprezentas la influo di neoliberalismo sur sociala demokratio. Moderna partisi socialdemokrata ofte pledas por feminismo, homeosexual e bisexuala, e plus ofte anke por transsexuala, yuri e politiko ekologial, quankam ita politiko kelkatempe absentesas en tre konservema socii. Parolesas dum la 2010ma yari ofte pri krizo en socialdemokratio di West Europa.

Hodie esas ne sempre klara se on inkluzas socialdemokratio en socialismo. En ula lingui onu kustumale nomas socialdemokrata partisi socialista, en altra lingui on uzas socialismo por plu sinitra ideologii kam sociala demokratio.

Kustumala simboli dil socialdemokratio esas la pugno levita e la reda rozo.

La precipua opozanta partisi kontre socialdemokrati en demokratii ofte esas konservista partisi. Ma en Europa la precipua opozanti ofte esas Kristandemokrati. Koalisi inter social-demokrati e Kristandemokrati nomesas granda koaliso.