Ulaanbaatar
| Ulaanbaatar | ||
| ||
| Placo Chingiz-kano e parlamento di Mongolia. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Mongolia
| |
| Latitudo: | 47°55' N | |
| Longitudo: | 106°55' E | |
| Altitudo: | 1350 m | |
| Surfaco: | 4.704,4 km² | |
| Habitanti: | 1 444 669 (2018) | |
| Denseso di habitantaro: | 272 hab./km² | |
| Horala zono: | UTC+8 | |
| Urbestro: | Amarsaikhan Sainbuyan (MPP) | |
| ||
| www.ulaanbaatar.mn | ||
Ulaanbaatar, antee Ulan Bator, esas chef-urbo e maxim populoza urbo di Mongolia. Lua nomo signifikas 'reda militero'. Segun statistiki de 2018, ol havis 1 444 669 habitanti, to esas la duimo del habitantaro di la lando. L'urbo okupas entote 4.704,4 km².
Ol esas la kulturala, financala ed industriala centro di Mongolia. Ferovoyi ligas ol a Transsiberia fervoyo ed a Chiniala ferovoyala neto. Sis importanta universitati havas skolo-tereni che l'urbo: la Nacional Universitato di Mongolia (Монгол Улсын Их Сургууль, Mongol Ulsyn Ikh Surguuli) fontida en 1942, l'Universitato Mongola pri Cienco e Teknologio, la Statala Universitato Mongola pri Agrokultivo, la Nacional Universitato pri Medikala Cienci, l'Universitato Statala di Mongolia pri Eduko, e l'Universitato Mongola pri Arto e Cienco, ed anke altra minora universitati.
Historio[redaktar | redaktar fonto]
Homi habitis la regiono del Infra Paleolitiko. Multa prehistoriala restaji trovesis che monti Bogd Khan, Buyant-Ukhaa e Songinokhairkhan, nome utensili de 300 mil til 40 mil o 12 mil yari ante nun. La populi qui habitis ca zono chasis mamuti e lanugoza rinoceri.
An la ravino Ikh Tenger ed an la norda facio dil monto Bogd Khan Uul trovesis red-okra pikturi de la bronz-epoko (1ma yarmilo aK). Ca pikturi montras homala figuri, kavali, agli, ed abstrakta desegni, exemple horizontala linei. Norde del urbo, en Noin-Ula, existas sepulturi evanta plu kam 2000 yari.
Multa tumili del epoko Xiongnu deskovresis proxim Ulaanbaatar, inkluzite la tumuli de la ravino Belkh proxim Dambadarjaalin, e la tumuli di Songinokhairkhan. Proxim la rivi dil fluvio Tuul, trovesis restaji di palaco de Toghrul, anke konocata kom Wang Khan, rejo dil tribuo Kerait, qua konvertesis a kristanismo Nestoriana.
Ulaanbaatar fondesis en 1639, kom centro por monakeyo Budista. Originale ol nomesis Urga. Cirkume 1778, Urga havis cirkume 10 mil monaki. En 1910, expediciono sendita da Rusa imperio estimis la habitantaro di Urga en 60 mil personi, kun bazo en studii da Nikolai Przewalski de la yari 1870a.
Urga rinomesis Ulan Bator en 1924, honore Sukhe Baator (1893-1923), qua fondis la moderna republiko Mongolia. Dum la 20ma yarcento, ol divenis importanta industriala urbo.
Geografio[redaktar | redaktar fonto]
Jacanta en valo an la bazo dil monto Bogd Khan Uul, en altitudo di 1.350 metri super la marala nivelo ed a poka disto adeste del centro geografiala di Mongolia, la reliefo di Ulaanbaatar esas parte plana e parte kolinoza. Ol jacas an la frontiero inter zono di stepo adsude e mixo di stepo e foresto adnorde. La foresti norde de Ulaanbaatar protektesas per lego de la 18ma yarcento, e kontenas pini, larici e birki e speci di uceli e mamiferi.
La klimato dil urbo esas havas influi del altitudo, de la granda disto del oceano e de mi-arida regioni en lua vicineso, jacanta an la limito dil klimati Bsk, Dwc e Dwb segun la klimatala klasifikuro da Köppen. La mezavalora temperaturo en januaro (vintro) esas -21,6°C, ma dum l'unesma hori del dii vintrala la temperaturi povas esar -40°C. Pro to, Ulaanbaatar judikesas kom la maxim kolda chef-urbo del mondo. En julio, la maxim varma monato de la somero, la mezavalora temperaturo esas 18,2°C.
La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 267 mm, e la maxim pluvoza monato esas agosto, kun mezavalore 70 mm.