Atmosfero

De Wikipedio
Ica artiklo bezonas revizo gramatikala. – Ka vu povas helpar ni revizar ica artiklo?
L'atmosfero di la Tero.

Atmosfero esas la sferatra kuverto di gasi, vaporo e partikuli qui cirkondas la tero, retenata da la gravitado e formacanta granda kompozanto dil ambiento* di la maxim multa terana vivanti, protektanta oli del efekto di meteori, kosmala radiado e nociva sunala radiado.

La kompozeso e fizikala traiti di l'atmosfero varias segun l'altitudo. Kelka traiti uzesas por dividar ol en plura zoni, di qui la basa ed alta limiti chanjas segun latitudo, horo dil dio e yarala sezono. Cirkume 75% de la tota maso e 90% del aquo-vaporo di atmosfero kontenesas en troposfero, la maxim basa zono. La kontenala aquo-vaporo fluktuas nam aquo vaporeskas de l'oceani, portesas en nubi e pluvas sur la kontinenti.

En troposfero eventas la vetero (videz meteorologio), anke maxim multa vivanti trovesas ibe. La stratosfero kontenas l'ozon-strato quo ekfiltras danjeroza ultraviolea radiado de la suno.

Super stratosfero, mezosfero fuzesas aden ionosfero, strato qua kontenas diversa elektrizita partikuli importanta por la propago di radio-ondi. Mem plu alte, ionosfero fuzesas aden exosfero, regiono di helio e hidrogeno gasi, quo fine fuzesas aden l'interplaneta medio.

L'altra planeti di sunala sistemo (ecepte forsan Plutono), ma nur du ek lia sateliti, omna havas distinta atmosferi, ma nula kontenas tam multa viv-sustenanta oxo kam nia ter-atmosfero.

Wikipedio
Wikipedio
Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Atmosfero