Batalio di Crécy
| Batalio di Crecy | |||
| |||
| Batalio di Crecy. Ilustruro di manuskripto de la 15ma yarcento, da Jean Froissart | |||
| Konflikto: | Cent-yara milito | ||
| Dato: | 26ma di agosto 1346 | ||
| Loko: | Sudo di Calais, apud Crécy-en-Ponthieu | ||
| Rezulto: | Decidigiva Angla vinko | ||
| Anglia | ↔ | Francia | |
| Edward la 3ma di Anglia Edward la Nigra Princo |
↔ | Philippe la 4ma di Francia | |
| 7 mil til 15 mil | ↔ | 20 mil til 30 mil | |
| 40 til 300 | ↔ | 1542 til 4000 (multa perdaji di la infantrio) | |
La batalio di Crecy eventis apud Crécy, vilajo an nordala Francia ye la 26ma di agosto 1346. Ol esis un ek la maxim importanta batalii de Cent-yara milito.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]En 1346, Edward la 3ma di Anglia probis prenar Paris tra militala kampanio. Ye la 12ma di julio, ilu desembarkis kun 20 000 homi a Saint-Vaast-la-Hougue. Pos devastar urbi Valognes, Carentan e Saint-Lô, ilu vinkis Franci proxim Caen. Parveninta en Louviers, Angli navigis Seine vers Paris, e duris lia destruktado.
Edward instalis su a Poissy. Ibe, ilu recevis mala informi pri Flandria e deskovris la potenta armeo qua Franci koncentris en Saint-Denis. Lore ilu decidis retretar vers Calais.
Impedita da la Franci trairar fluvio Somme, il parvenis transirar lu nur per apertar violente paseyo a vadeyo di Blanchetaque. L'Angli instalis sua pozicioni en urbeto Crécy-en-Ponthieu.
Ye la 26ma di agosto, la Franca armeo, plu granda kam l'Angla, departis de Abbeville, e l'Angli povis vidar li. L'avanguardo Franca konsistis ek Genovana arbalestieri, komandita da Antonio Doria e Carlo Grimaldi. Dope sequis granda grupo di soldati komandita da Charles la 2ma d'Alençon e da Jean la 1ma di Luxemburgia, sequita da grupo komandita da Raoul de Lorraine. Fine, la dopa guardo komandesis dal propra rejulo Philippe la 4ma di Francia. Tamen, la diciplino dil armeo Franca perdabis, nam li perdabis lia konestablo, qua organizabis l'armeo, en Caen.
Pos explorar Angla pozicioni, Franci decidis atakar ye la sequanta dio. L'armeo Franca restis fatigita pos 19-kilometra marcho, e bezonis organizo por atakar. Franci anke savis ke la komto di Savoya proximigis kun rinforci di plusa 500 soldati. Tamen, li decidis atakar l'Angli ye la sama nokto. Ne saveskas se pro decido da la propra rejulo Philippe, o se la propra kavalriani duris marchar til proximigar de Angla pozicioni. Philippe projetis uzar flechi qui povis atingar longa disti, ideo qua pruvesis sucesoza en altra okazioni.
Franci avancis dum la fino di la vespero, pos desfaldar lia milito-standardo "oriflamo", qua indikis ke li facesus nula kaptito. Subite, komencis pluvar sur bataliagro. L'arbalestieri Genovana konfrontis l'arkpafisti Angla, ma perdis la kombato nam l'Angli povis lansar flechi adminime triople plu rapide. La fango anke domajis la balisti, qua bezonis esar sur ferma sulo por faciligar la vizo dil emi. L'arbalestieri Genovana retretis fuginta, tamen kavalieri e nobeli Franca qui sequis dop li judikis ke li esis poltroni, ed atakis li. Dum ca tumulti, l'Angli pafis lia bombardili kontre Franci, e to augmentis la quanto di mortinti.
Franci decidis lansar la kavalrio kontre Angli, ma sen organizo meze fuginta Genovani, li facile atakesis da Angla arkpafisti qui havis bona flechi, e subisis granda perdaji. Philippe mustis livar la bataliagro kun poka eskorto, e refujis su kelka kilometri norde del kastelo Labroye.
Edward esis nun libera por irar vers Calais, siejar e kaptar la urbo.