Irez a kontenajo

Interhelpo

De Wikipedio
Emblemo di Interhelpo

Interhelpo esis kooperativo e help-organizuro de laboristi e farmisti por helpar konstruktar socialismo en Kirgizia e Chekoslovakia e qua uzis Ido por komunikar inter diversa populi.[1]. Ol fondesis en 1914 da Rudolf Mareček e produktis forta Ido-movemento ankore duranta. Ol desfondesis dum la duesma mondomililto.

En 1922 la Komintern advokis a helpar konstruktar la Soviet-Uniono.[2]. La Laboristala Ido-Klubo en Turčiansky Svätý Martin, Slovakia[3] fondis Interhelpo, olua membri donis la nomo Interhelpo a la projeto. Pos l'advoko di la Komintern, la klubo organizis ke proletariala kooperala societi ed industriala komuni preparis por translojar a Soviet-Rusia[4]. La lora borgezala stato di Chekoslovakia luktis kontre la populareskanta komunismo e per inquesti, perquiziti, aresti e renunco donar pasporto obstruktis a proletarieri irar a Kirgizia. Tamen, la proletarii sucesis e ye la 29ma di marto 1925 l'unesma eshelono de 303 homi departis per treno a Pishpek (nun Bishkek).

Multa fama populi iris helpar la kooperativo, i.a. Chekoslavakiana familio Dubček.

Ido-linguo

[redaktar | redaktar fonto]

La kooperativani uzis Ido kom internaciona linguo, mem notizis la soviet-guvernerio, quankam ti ne konocis la nomo.

Lente Ido remplasesis da mixuro de diversa nacionala lingui, precipue pos veno di Rusi la Rusa divenis la maxim multe parolata linguo.[5]

Pos-studio

[redaktar | redaktar fonto]
  1. “The Second Motherland of Rudolf Marechek”
  2. Progreso 326 (2002) pagino 20, http://www.ido.li/Revueyo/Progreso/progreso326.pdf
  3. “Internacionalna pomoc ceskoslovenskeho proletariatu narodom SSSR”, Dr. Pavel Pollak, Bratislava, 1961
  4. Interhelpo, Boris Aaronov, ed. Amikeso, Kyiv, 1971
  5. https://ct24.ceskatelevize.cz/clanek/veda/z-rudeho-snu-nocni-mura-pred-sto-lety-zamirila-do-kyrgyzie-tisicovka-cechoslovaku-359481
Ta artiklo esas klada. Se tu konocas la temo dil artiklo, tu povas helpar ni plugrandiganta ol.