La tri robotala-legi

De Wikipedio
Ica artiklo bezonas revizo da ula persono qua konocas ambe Ido, ed ica temo ciencala, teknologiala, matematikala, filozofiala, sportala, edc.
Ka vu povas helpar ni revizar ol?

La tri robotala-legi esis imaginajo per la skribo di cienco-fiktivajo Isaac Asimov.

En futuro ke ilu imaginesis, konstruktesus roboti qui semblus kapabla pri rezonar e facar preske omna labori propra del homo. Per kontrar la pavoro di « Frankenstein-sindromo » di kreuri retro-irinta kontre sua kreero, la roboti esus konstruktita de tri axiomi, nomizita "legi di robotala":

  • Lego 1: Roboto ne povas nocar pri homo o, restinta pasiva, lasar homo en danjero.
  • Lego 2: Roboto devas sempre obediar da homa ento, se ne ta ordero sive kontrea di l’unesma lego.
  • Lego 3: Roboto devas protektar su ol-mem, se ne ke to kontre-agas di l’unesma e/o di la duesma lego.

Quankam ta tri legi qua rendas roboto ne-atakanta (kontre homa enti), en la laboro di Asimo la sindromo di Frankenstein e precipue la humo-pavoro pri vidar su remplasar per di mashini es plu forta e la roboti es ne-permita sur Tero, sua uzajo esinta rezervita por spacia koloni.

Oportas savar ke ta legi es kodexita en plu profunda di pozitronala cerebro di roboti, e ne povas sen irga kazo modifikesar.
Tamen, en la verko di Asimov, aparas du partikulara roboti, Daneel e Giskard. Ta roboti formulizas la lego 0 robotala, qua establisas:

  • Lego 0: Roboto ne povas nocar pri homo o, restinta pasiva, lasar homo en danjero.

La tri legi es do modifikita tale :

  • Lego 1: Roboto ne povas nocar pri homo o, restinta pasiva, lasar homo en danjero, se ne ta ordero sive kontrea di la zeroesma lego.
  • Lego 2: Roboto devas sempre obediar da homa ento, se ne ta ordero sive kontrea di la zeroesma lego o di l’unesma lego.
  • Lego 3: Roboto devas protektar su ol-mem, se ne ke to kontre-agas di la zeroesma lego, di l’unesma e/o di la duesma lego.

La konsequi di la zeroesma lego es multe importanta : ol donas la yuro por roboti atakar homi, se ta homi pozas altra homo en danjero.

Imituro di ta tri legi skribesis da Roland C. Wagner : la tri sexua robotala-legi.