Pamplona
| Pamplona | ||
.jpg)
| ||
| Placo dil Kastelo, en Pamplona. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Hispania
| |
| Regiono: | Navara | |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 42°49'N | |
| Longitudo: | 1°39'W | |
| Altitudo: | 450 m | |
| Surfaco: | 25,14 km² | |
| Habitanti: | 209 672 (2020) | |
| Denseso di habitantaro: | 8300 hab./km² | |
| Horala zono: | UTC+1 (UTC +2 dum la somero) | |
| Urbestro: | Enrique Maya (Navarra Suma) | |
 • Pamplona | ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.pamplona.es | ||
Pamplona (Baske: Iruña) esas la chef-urbo di la regiono Navara, en Hispania. Segun statistiki dil yaro 2020, ol havis 209 672 habitanti. Lua tota surfaco esas 25,14 km². Lua metropolala regiono okupas 488,6 km² e havis 334 830 habitanti en 2019.
Lua historiala e monumentala patrimonio, ed anke diversa celebri qui eventas dum la yaro, exemple la festo di Santa Fermín, atraktas turisti de Hispania e de extera landi. Pamplona ank esas importanta industriala centro, nome por produkto di konstrukto-materii, metalurgio, produktado di papero e konservo di karno. Volkswagen anke havas fabrikerio en la urbo, qua employas cirkume 5.000 personi.
Ol esas sideyo di 3 universitati: l'Universitato di Navara, fondita en 1952; la Centro Asociado de la Universidad Nacional de Educación a Distancia - UNED; e l'Universidad Pública de Navarra, fondita en 1987.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]La regiono habitesas de la prehistorio. Arkeologiala restaji trovita proxim rivero Arga montras ke la regiono habitesas de adminime 75 000 yari ante nun. Cirkume l'unesma yarmilo aK, la regiono habitesis dal Vaskoni, qui segun kelka historiisti ja nomizesis Iruña, signifikanta "la urbo".
Dum la vintro de 75 aK til 74 aK, Romana generalo Gnaeus Pompeius Magnus mantenis trupi en la regiono dum ilua milito kontre generalo Quintus Sertorius. Pompeius judikesas kom fondero di Pompaelo, origino dil Hispana nomo "Pamplona". Gnaeus Pompeius Magnus kreis urbo segun urbala modelo Romana. Dum la 5ma yarcento pos Kristo, la regiono okupesis dal visigoti qui, diferanta de Romani, nulatempe havis bona relati kun Vaskoni. En 711, samatempe kam Mauri invadis Iberia, vizigota rejo Roderik luktabis kontre Vaskoni. En min kam kin yari, Arabi e Berberi atingis Pamplona e siejis ol.
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
La reliefo di Pamplona esas kelke plana, jacanta en regiono nomizita "baseno di Pamplona", qua ligas la montoza nordo kun la valo dil fluvio Ebro Lua mezavalora altitudo esas 450 metri.
La klimato dil urbo esas oceanala, kun kelka influo de Mediteranea klimato (Cfb segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La mezavalora temperaturo en agosto (somero) esas 21,4°C, kontre ke la mezavalora temperaturo en januaro (vintro) esas 5,2°C.
La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 734 milimetri mm, e la maxim pluvoza monato esas novembro, kun mezavalore 80 mm.