Francisco de Goya
| Francisco José de Goya y Lucientes | ||
| ||
| Profesiono: | piktisto | |
| Lando: |  Hispania
| |
| Naskodato: | 30 di marto 1746 | |
| Nasko-loko: | Fuendetodos, Aragon, Hispania | |
| Mortodato: | 16 di aprilo 1828 | |
| Morto-loko: | Bordeaux, Aquitania, Francia | |
Francisco José de Goya y Lucientes (30 di marto 1746, Fuendetodos - 16 di aprilo 1828, Bordeaux) esis notora Hispaniana piktisto, grafikisto e grabisto en romantikala stilo.
Francisco naskis en Fuendetodos, mikra vilajo en Aragon, Hispania. Ilua patro esis orizisto. Pos kelka yari la familio translojis a la vicina urbo Zaragoza, ube Francisco divenis aprentiso di José Luzán, la precipua piktisto di Zaragoza. En 1774, rezidante en Madrid, Goya desegnis tapeti por la Rejala Tapeto-Fabrikerio, ed en 1789 il selektesis kom rejala piktisto, kurte pos la kronizo di rejulo Carlos 4ma. Dum posa yari ilua kariero esis sucesoza, ed il konocis aristokrati ed altra distingiti. En 1792 il divenis tote surda. En ilua lasta yari, forsan influita da la surdeso, e da la milito kontre Francia, il produktis plura pikturi qui esas notinde emocigiva e tenebrozahumora.
El tres de mayo
[redaktar | redaktar fonto]
Ye la 3ma di mayo 1808, un dio pos rebeleso en Hispania kontre la okupado da trupi di Napoléon 1ma, multa arestita rebeli mortigesis. En 1814, pos la finala ekpulso di Franca trupi, Goya kompletigis pikturo, titulizita El tres de mayo de 1808 en Madrid, qua montras la mortigo di rebeli, da esquadro kun fusili. Ol esis un de paro de pikturi; la altra (El 2 de mayo de 1808 en Madrid) montras kavalrio-asalto da le Mamluk, kombatante por Napoléon, kontre Hispana civitani.