Bordeaux
| Bordeaux | ||
| ||
| Panoramo pri Bordeaux, kun ponto Jacques-Chaban-Delmas. | ||
|
.svg)
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Francia
| |
| Regiono: | Nov Aquitania | |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 44°50'19" N | |
| Longitudo: | 0°34'42" E | |
| Altitudo: | 6 m | |
| Surfaco: | 49,36 km² | |
| Habitanti: | 261 804[1] (2021) | |
| Denseso di habitantaro: | 5300 hab./km² | |
| Horala zono: | UTC+1 (UTC+2 dum somero) | |
| Urbestro: | Pierre Hurmic (Verda partiso, 2020-2026) | |
 • Bordeaux | ||
Oficala retosituo:
| ||
| http://www.bordeaux.fr | ||
Bordeaux (Gaskoniane, Bordèu) esas chef-urbo di Franca regiono Nov Aquitania e dil departmento Gironde. Segun statistiki de 2021, ol havis 261 804 habitanti[1]. Lua tota surfaco esas 49,36 km². Lua metropolala regiono havis 1 376 375 habitanti, segun la demografiala kontado di 2020.
Bordeaux esas mondale famoza pro sua vini. Multa vit-agri stacas en kolini proxim ol, ed alonge fluvio Garonne. L'urbo anke gastigas la maxim importanta internaciona ferio pri vino, Vinexpo. Ol ank esas centro por gastronomio e turistal aferi, e loko ube organizesas multa internaciona kongresi. Ol ank esas importanta centro por aeronaval industrio, e por industrii militala e kosmala, esanta sideyo di importanta kompanii, exemple Dassault Aviation, Ariane Group, Safran e Thalès. Lua anciena portuo, konstruktita dum Mezepoko, klasifikesis en 2007 kom Mondala Patrimonio di la Homaro, segun UNESKO.
La nuna Universitato di Bordeaux establisesis en 1441 dal papo Eugenius la 4ma, kande Bordeaux esis Angla urbo. Nun ol havas 54 mil studenti, de qui plu kam 6 mil esas exterlandani[2].
Historio
[redaktar | redaktar fonto]
Restaji arkeologiala montris ke le koloniigo di la regiono komencis dum fer-epoko, ye la 6ma yarcento aK, en regiono di 4 o 5 hektari an la sinistra rivo di rivero Devèze[3]. La regiono konquestesis dal Romani dum l'1ma yarcento aK, dum tale nomizita "milito di Galia". Sub Romana administrado, Burdigala (Romana nomo di Bordeaux) divenis un ek la maxim prosperoza urbi Europana.
En 70, imperiestro Vespasianus transformis Burdigala en chef-urbo di Romana provinco Aquitania. Romani konstruktis granda monumenti en Bordeaux, exemple l'amfiteatro konocata kom Palais Gallien, kapabla pri recevar cirkume 20 mil spektanti, e le Koloni de Tutelle (France: Piliers de Tutelle) qua uzesis kom templo o forumo.
En 286, kreesis l'unesma universitato dil urbo, en qua docesis nur retoriko e gramatiko.
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
La reliefo di Bordeaux esas plana e kun basa kolini an la sinistra rivo di fluvio Garonne, ube jacas granda parto dil urbo. Parto de ca areo olim esis marshoza. An la dextra rivo existas kalkoza platajo qua povas atingar 90 metri super la marala nivelo. En ta kalkoza tereni produktesas la maxim chera vini de la mondo. La mezavalora altitudo dil urbo esas 6 metri, e lua reliefo varias de 1 til 42 metri super la marala nivelo.
La klimato di Bordeaux esas moderema oceanala, kun influi subtropikala e mediteranea (Cfb segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La mezavalora temperaturo en januaro (vintro) esas 7,1°C, kontre ke la mezavalora temperaturo en agosto (somero) esas 21,9°C. Recente, enrejistresis augmento di diala temperaturi, pro klimatala chanjo.
La mezavalora yarala pluvo-quanto dil urbo esas 924,9 mm, e la maxim pluvoza monati esas novembro e decembro, kun mezavalore plu kam 100 mm, single.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1,0 1,1 Populations légales 2021 - Commune de Bordeaux (33063) - Publikigita da INSEE. Dato di publikigo: 01-01-2023. Idiomo: Franca.
- ↑ Ressources - Publikigita da Université de Bordeaux. Idiomo: Franca.
- ↑ L'histoire de Bordeaux... dans ses grandes lignes - URL vidita ye 19ma di januaro 2025. Idiomo: Franca.