Voliniana masakro
Voliniana masakro o Voliniana bucho es gentocido, qua realigesis de la februaro 1943 til februaro 1944 da Ukrainana nacionalisti kun aktiva e ofta suporto di civila habitantaro Ukrainana. Viktimi esis precipue Poloni – chefe mulieri e pueri.
Fundo
[redaktar | redaktar fonto]Pos atako di Naziista Germania a Soviet-Uniono Ukrainani pozitive aceptis nova okupero. On kreesis ye junio 1941 Ukrainana polico helpanta (polico nigra; Germane Schutzmannschaft), e ye aprilo 1943 – Ukrainana 14ma divizio di armala grenadieri SS (neformale Germane SS-Galizien), un ek maxim kriminoza unajo armala en historio. Kunlaboro di Ukrainana nacionalisti kun naziisti di Hitler esis tote voluntala.
Ye 1ma duimo di 1942 komencis holokausto, e Ukrainana polico strikte kunlaboris kun SS e polico Germaniana, ofte partopreninte en mortigado di Judi. Sume en Volinia naziisti kun Ukrainana suporteri mortigis cirkum 150 mil Judi, e en Estala Galicia – 455 mil.
Por Ukrainana nacionalisti kunlaboro kun Germaniani esis racionoza neceseso a gano di nedependanta stato, same quale purgi etniala. Por li la holokausto en Ukraina divenis exemplero qualamaniere dissolvir "problemo" di Poloni. Usana historiisto Timothy Snyder ligis prezenteso multe da experiencita en holokausto Ukrainani kun Volinia kom eyo di nexta purgo etniala.
Responso
[redaktar | redaktar fonto]Pri la purgo decidis guidestri di UPA e OUN-B (fraciono di OUN guidinta Stepan Bandera en OUN): Dmitro Kliachkivskiy (UPA-Nordo), Vasil Ivahiv (OUN-B), Ivan Litvinchuk (UPA "Zahrava"), Petro Oliynik (UPA "Bohun") e Yuriy Stelmashchuk (UPA "Ozero"/"Turiv").
Ye aprilo-mayo 1943 Kliachkivskiy (pseudonimo Klim Savur) donis individuala ordini pri komenco di mortigado en Volinia, e ye junio 1943 – pri mortigado virala habitantaro 16-60-yarala. Ye agosto 1943 en III konvento di OUN ilua ordini aceptesis.
Viktimi
[redaktar | redaktar fonto]Segun historiisti on mortigesis en Volinia cirkum 50-60 mil homi. Kulmino dil mortigado esis somere 1943. Simila gentocido Ukrainani realigis en 1ma duimo di 1944 en estala Galicia, ube perdis sua vivo cirkum 20-70 mil senkulpinti. Ofte amba eyi di gentocidi on juntesis a Masakro en Volinia e Galicia.
Segun tre ne plena datumi altra viktimi dil masakro esis: 1210 Judi, 846/847 Ukrainani (kontreri di UPA – OUN-M guidinta da Andriy Melnik e homi di kunlaborero kun naziisti Taras Borovec, helperi por Poloni), 135/136 Rusi, 342 Cheki e 70 homi de altra nacioni.
Historiisti pril masakro
[redaktar | redaktar fonto]Polona historiisti decidis nomar la masakro kom la bucho, nam Ukrainani ne mortigis per pafili (vilajala habitantaro ne havis li, e UPA ne volis misuzar kartochi), e per omno, quo ili havas, inter altri per: marteli, hakili, forki, segili, sikli e bineti.
Ukrainana historiisti nomis la masakro kom Milito Ukraina-Polonia (min rare Voliniana tragedio), e pri la viktimi blamis nur Polonia – generale, pro lua politiko a Ukrainani ante duesma mondomilito.