Akbar
Jalaluddin Muhammad Akbar, n. ye la 15ma di oktobro 1542 en Umarkot, Madhya Pradesh til la 15ma di oktobro 1605 en Agra regnis de 1556 til lua morto.
La militisto[redaktar | redaktar fonto]
Il esis filiulo di Humâyûn e Hamida Begun. En 1556 il sucedis lua patro en lore mikra Mohamedana imperio, e kun Bairam Khân vinkas la batalio di Pânipat kontre Afganistana imperio. En 1560 il decidis liberigar su de la tutelo di Bairam Khân. Ta lasta ne aceptis lua evikto e rebeleskis, ma esis rapide aplastita. Pos, Akbar regnis en mastro sen kontesto sur nordal India.
L'imperio pluvasteskis per la konquesto di Gujarat en 1573, Bengal en 1576, Sindh en 1590, Orissa en 1592 e Baluchistan en 1594. Kun la morto di lua fratulo Hakîm, rejo di Kabul, en 1585, ilu heredis Kashmir. Il lansis su pose por konquestar sudal India.
Reformero e meceno[redaktar | redaktar fonto]
Iliterata, il montris granda talento por administrar, e duris la verko di riorganizo komencita da Sher Shâh Sûrî, qua ekpulsabis lua patro de India. Il dividis lua teritorio en 15 provinci, omna kun militala guberniestro, Nawâb Nazîm, e civil administrero, Dîwân qua kontrolis la financi. Il establisis imposti sur l'agrala suli korespondanta a la triimo di la valoro dil rekoltajo. Tolerema pri religio, en 1562 il abolisis la jiziya, imposto kolektita en Mohamedana teritorio de ne-Mohamedani, la taxado dil pilgrimi, e mariajis hindua princino, Mariam az-Zamânî, filiino del princo di Amber, Bihârî Mal, ed aceptis hindui en lua administro ed armeo, qua pose federis kun la reji di Rajput.
Quankam Mohamedano, il dubitis pri l'origino divina di Koran e serchis sinkretismo, quale la poeto Kabîr 150 yari ante, qua semblis li plu proxim vera religio. Por ca, ilu juntis proxim ilu reprezentinti de diversa religii, sendinta mem querigar di jezuiti ad Goa. De ta inquesto, il obtenis en 1581, religio nominita Dîn-i-Ilâhî o religio di lumo, qua probis unigar Koran, Biblo e hindua texti. Ilu permisas itere la konstrukto di hindua templi ma interdiktas satî, la suocido di vidvini. Il restis cetere tre proxim di Shamanista heredo pre-Mohamedana e tota vivo trancis e vizionis.
Per celebrar lua vinko kontre Goujerat, il imperis la konstrukto (1569 til 1576) di nova chef-urbo en Fatehpur Sikri, apud Âgrâ, ube ilu facis krear nova arkitekturala stilo qua mixis Mohamedana e hindua influi. Ol abandonesis en 1586 por Lahore, plu proxim di nestabila regioni. Il atraktis persiana miniatura piktoristi.
La lasta yari dil regno di Akbar notoreskis pro l'ofta rebelesi di lua filiulo Salim, futura imperiestro Jahângîr. Ilu mortis pro disenterio. La superba mauzoleo en blanka marmoro e reda greso erektita da lua filiulo nord-este de Sikandra ma esis profanacita da Jâts, agrokultivisti.
| Precedita per Humâyûn |
 Imperiestro mogol |
Sequanta per Jahângîr |