Edgar de Wahl
Edgar de Wahl | ||
![]() | ||
Profesiono: | docisto | |
Lando: | ![]() | |
Naskodato: | 11 di agosto 1867, 11 di agosto 1867 | |
Nasko-loko: | Olwiopol, Ukraina | |
Mortodato: | 9 di marto 1948 | |
Morto-loko: | Estonia | |
Edgar de Wahl (naskita Edgar Alexis Robert von Wahl, 23ma di agosto 1867 – 9ma di marto 1948) esis Balt-Germana instruisto pri matematiko e fiziko, quale vivis en Tallinn, Estonia. Li anke uzis la pseudonomo Julian Prorók, ed il esis konocata kom la kreinto di Interlingue, internaciona helpilinguo quale esis konocata kom Occidental dum ilua vivo.
Biografio
[redaktar | redaktar fonto]Ancestri
[redaktar | redaktar fonto]
Edgar von Wahl esis membro di la Päinurme-lineo dil Wahl nobla familio. La preavulo di Edgar von Wahl esis Carl Gustav von Wahl, qua aquiris la domeni Pajusi, Tapiku, e Kavastu, ed esis anke por kurta tempo la posedanto dil domeno Kaave. Carl Gustav von Wahl havis entote 14 infanti ex du mariaji, de qui decendis diversa linei di Wahl. Inter ili, l'avulo di Edgar von Wahl, Alexei von Wahl, civila servisto qua aquiris la domeno Päinurme en 1837, establisis la Päinurme-lineo. Pluse, il esis luanto en la domeno Taevere, ube Oskar von Wahl, la patro di Edgar, naskis.
Internacion auxiliara lingui
[redaktar | redaktar fonto]Il studiis Volapük en 1887 ed Esperanto pos un yaro, ma abandonis ol e komencis sendependa studii en 1894. Il interesesis pri naturala solvo dil problemo e kunlaboris en 1906-1907 kun Waldemar Rosenberger, la prezidanto dil Kadem bevunetik volapuka, plu tarde la Akademi Internasional de lingu universal. En 1907, il submisis al Delegitaro por l'Adopto di Linguo Auxiliara Internaciona memorando pri la konstrukto di auxiliara linguo, sen submisar kompleta linguo.
La precipua idei en lua memorando esis:
- 1) ke nula existanta sistemo es apta;
- 2) ke l'internaciona linguo konstruktenda fondesez sur l'internaciona linguala materio;
- 3) ke tala projeto havez sua propra sistemo di vorto-formaco;
- 4) ke ol posedez gramatiko qua produktas nula nenaturala formi.
Per naturala o internaciona de Wahl intencis deskriptar ta formi ja konocata per diversa Europana lingui. Ica idei ne aceptesis dal Delegitaro e de Wahl pose elaboris sua propra sistemo til, en 1922 il publikigis sua propra linguo Occidental, en la jurnalo Kosmoglott, plu tarde Cosmoglotta. Il riasertis sua principi en konverso kun Otto Jespersen en 1935 (Novialiste nro. 6) e postulis da internaciona linguo ke ol respektez la komuna legi di etniala lingui, to es:
- ) Ol devas esar organala, vivanta, kreskanta segun sua propra legi, aceptante nov elementi;
- ) Por ica specala skopo ol devas fondesar sur l'internaciona formi komuna en la Europana lingui pri fonetiko, espelo ed expreso-manieri.
Fonto
[redaktar | redaktar fonto]- Henry Jacob, A Planned Auxiliary Language (1947)