Hispania Romana
La frazo Hispania Romana nominas la teritorii di Iberia qui okupabis dum Romana dominaco, ed anke l'epoko di la historio di Hispania inter la yari 218 aK (dato dil Romana desembarko en Ampurias) e la komenco dil 5ma yarcento (kande la Vizigoti invadis Iberia e remplasis l'autoritato Romana). Dum ca periodo di sep yarcenti, ambe la politikal organizado e la habitantaro di Hispania modifikesis, e la kulturo e kustumi Romana divenis dominacanta.
Fakte, pos la periodo di konquesti, Hispania devenis importanta parto de Romana imperio, furnisanta granda quanto di prima materii e laboro-povo, esanta dum yarcenti un ek la maxim stabila provinci di Roma, e bersilo di kelka guberniestri dil imperio. Quale en altra parti di la Romana imperio, la socio dividesis inter libera homi e sklavi. La libera homi povis votar ed esar proprieteri di tereni. Altralatere, sklavi havis nula yuro ed esis proprieti de libera homi.
La procedo di similigo dil vivomaniero di di la kulturo Romana dal submisita populi konocesas kom "Romanigo".
La konquesto Romana
[redaktar | redaktar fonto]La konquesto Romana en Iberia komencis kun strategiala invado di la regiono por ruptar la provizuro-linei dil Kartagana generalo Anibal, dum la 3ma yarcento aK. Tamen, tardeskis preske du yarcenti por ke Romani povus konquestar preske tota peninsulo, precipue pro la rezisti di populi qui habitis regioni doplanda: Kelt-Iberi, Luzitani, Asturi, edc.. La populi qui vivis ibe ante l'arivo di la Romani desaparis preske komplete pos kruelega militi.
Romani modifikis l'ekonomio, la substrukturo, la legaro e l'arto di Iberia. Anke la lingui parolata en la peninsulo - Hispana, Portugalana, Kataluniana, Asturiana, Galisiana - originis de la Latina linguo parolita dal Romani. Romani okupis e ribaptis kelka urbi qui existis ante lia arivo, exemple Olissipo (nune Lisboa), e fondis importanta urbi, exemple Portus e Cale (nune Porto e Vila Nova de Gaia en Portugal), Iulia Traducta (nune Algeciras en Hispania).