Interna milito di Sierra Leone
L'interna milito di Sierra Leone komencis en 1991, kande l'Unionita Fronto Revolucionala (Angle: Revolutionary United Front, abreviita RUF), komandita da Foday Sankoh, lansis atako en la provinco Kono, qua havas vasta jaceyi di diamanti. Sierra Leone havas 14 etniala grupi, di qui la maxim nombroza esas le Temne (qui habitas la nordo di la lando), le Mende (qui habitas la centro e la sudo di la lando, qua formacis milico konocata kom kamajoh) e le Krio (maxim nombroza en Freetown, chef-urbo di la lando, e multe influanta politikale). Foday Sankoh e la maxim multa membri de RUF apartenis ad etnio Temne.
La konflikto en Sierra Leone divenis internacione konocata por diversa masakri etniala, amputo di membri, la trouzo di adolecanti e mem infanti por luktar kom soldati, e por trafiko di diamanti extraktita de milito-zono (surnomizita "sango-diamanti") por financar la milito.
Kauzi[redaktar | redaktar fonto]
L'interna milito komencis en 1991 kande RUF, konsistanta precipue ek membri del etnio Temne, komencis revolto en Kono. Le Temne anke havis etniala rivaleso kontre le Mende, qui formacis la maxim multa membri del armeo di Sierra Leone, e kreabis la milico kamajoh, por konfrontar spolianti.[1] Ca revolto komencis en la centro e la sudo di Sierra Leone, tamen ol afektis omna distrikti di la lando, plu intense o min intense. Le Temne kontrolis jaceyi di diamanti ed uzis li por komprar armi od altra moyeni por militar, e to efektigis violenti kontre homala yuri.
Dum la komenco di la milito, RUF okupis vasta teritorii este de la lando, e pro la neefikiva reakto guvernala eventis stato-stroko en 1992, qua revokis lora prezidanto Joseph Saidu Momoh. Kande 1993 finis, l'armeo di Sierra Leone sucesabis repulsar rebeli til la frontiero kun Liberia, tamen RUF riorganizis su e duris luktar. En 1995, la guvernerio kontratis Executive Outcomes, privata armeo Sudafrikana, por helpar en la milito kontre RUF. En marto 1996 instalesis civila guvernerio elektita en Sierra Leone, e paco-pakto inter la guvernerio e RUF signatesis en Abidjan. Tamen, kande la kontrato kun Executive Outcomes finis ante la paco-pakto efikeskar, rebeli de RUF rikomencis la milito.
En 1997 eventis revolto en l'armeo di Sierra Leone, rebela militisti kaptis Freetown, e mayoro Johnny Paul Koroma asumis la povo. Koroma deklaris la milito finita, ed ondo di spolii, sexuala violaci e mortigo di enemiki komencis. Vicina landi formacis interveno-trupo nomizita ECOMOG (abreviuro di Economic Community of West African States Monitoring Group, konsistanta ek landi qui formacis l'ekonomiala komunitato ECOWAS), qua intervenis en la milito e rikaptis Freetown.
En januaro 1992, mondala chefi intervenis diplomacale por promocar negocii inter RUF e la guvernerio. Segun pakto signatita en Lome, Foday Sankoh divenis viceprezidanto di la lando e recevis kontrolo super diamanta jaceyi, kambie cesar la lukto. La reakto da RUF esis lenta e kontrediciva, ed en mayo 2000 rebeli duris avancar vers Freetown.
Kande la misiono dil Unionita Nacioni komencis faliar, l'Unionita Rejio deklaris lua intenco pri intervenar en lua olima kolonio, e suportar lora febla prezidanto Ahmad Tejan Kabbah. Britaniani intervenis, e RUF vinkesis. Ye la 18ma di januaro 2002, prezidanto Ahmad Tejan Kabbah deklaris la milito finita.
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ "Los crímenes de la guerra civil de Sierra Leona atrapan a Charles Taylor" - Autoro: Alarcón, Julio Martín. Publikigita da La aventura de la Historia. Dato di publikigo: 1ma di junio 2012. Idiomo: Hispana.