James Fraser Stoddart
| James Fraser Stoddart | ||
.jpg)
| ||
| Profesiono: | Kemiisto | |
| Lando: |  Skotia /  Usa
| |
| Naskodato: | 24 di mayo 1942 | |
| Nasko-loko: | Edinburgh, Skotia | |
| Retoloko: | http://stoddart.northwestern.edu | |
Sir James Fraser Stoddart FRS FRSE FRSC (24ma di mayo 1942) esas Skote-naskinta Usana kemiisto qua esas profesoro di kemio e duktas la Stoddart Mechanostereochemistry Group en la Fako di Kemio che l'Universitato Northwestern en Usa.
Il laboras en la fako di supramolekula kemio e nanoteknologio. Stoddart developis tre eficienta sintezi di mekanikale-interkuplita molekulala arkitekturi quala Boromeana ringi, katenani e rotaxani, uzante molekulala rikonoco e molekulala su-asemblo-procedi. Il demonstris ke ca topologii povas employesar kom molekulala swichili. Lua grupo mem aplikis ica strukturi en la fabriko di nanoelektronikala aparati e nanoelektromekanikala sistemi (NEMS).
Lua esforci agnoskesis da plura premii inkluzanta la King Faisal International Prize in Science en 2007. Il ganis la Nobel-Premio pri Kemio kun Ben Feringa e Jean-Pierre Sauvage en 2016 pro desegno e sintezo di molekulala mashini.
Frua vivo
[redaktar | redaktar fonto]Fraser Stoddart naskis en Edinburgh, Skotia, ye la 24ma di mayo 1942. Il kreskis che la farmeyo Edgelaw ed asistis lokala vilajo-skolo en Carrington, Midlothian, e pose Melville College, Edinburgh. Il recevis grado Bachelor of Science en 1964 e plusa grado Doctor of Philosophy en 1967 del Universitato di Edinburgh, la lasta pro resercho pri naturala gumi en akacii sub Edmund Langley Hirst e D M W Anderson.
Kariero
[redaktar | redaktar fonto]En 1967, il komencis che Queen's-Universitato (Kanada) kom National Research Council Postdoctoral Fellow, e pose, en 1970 che l'Universitato di Sheffield kom Imperial Chemical Industries (ICI) Research Fellow, ante divenar docento di kemio. Il esis Science Research Council Senior Visiting Fellow che l'Universitato di Kalifornia, Los Angeles (UCLA) en 1978. Pos sabatiko (1978–81) che ICI Corporate Laboratory en Runcorn, Anglia, il retroiris a Sheffield ube il promocesis a lektoreso en 1982.
Il recevis grado Doktoro di Cienco del Universitato di Edinburgh en 1980 pro lua resercho pri stereokemio preter la molekulo. En 1990, il movis al Chair of Organic Chemistry che la Universitato di Birmingham ed esis ibe Chefo dil Skolo di Kemio (1993–97) ante movar a UCLA kom Saul Winstein Professor of Chemistry en 1997, sucedinta Nobel-laureato Donald Cram.
En julio 2002, il divenis Supleanta Kun-Direktisto di California NanoSystems Institute (CNSI). En mayo 2003, il divenis Fred Kavli Chair of NanoSystems Sciences e servis de lore til agosto 2007 kom Direktisto di CNSI.
Resercho
[redaktar | redaktar fonto]Stoddart esis pioniro dil uzo di mekanikale interkuplita molekulala arkitekturi por krear nanomekanikala sistemi. Il demonstris ke tala aparati povas fabrikesar per kombinar de-suba metodo di molekulala su-asemblo e de-supra metodo di litografio e mikrofabriko.
"Agnoskesas pro atraktivigar molekulala mashini a kemiisti Fraser Stoddart, ... Il havis la viziono konstatar ke ca arkitekturi posibligas granda amplitudo-direktata movi, e to povus esar la bazo di molekulala mashini." - David Leigh
"Lua laboro pontizas la lakuno inter kemio e la ciencala ed injeniorala aspekti di nanoelektromekanikala sistemi." - La Rejala Societo